Wednesday 1 July 2009

Πειρατές

Τους τελευταίους 12 μήνες, "πειρατές" δρουν όλο και πιό έντονα στις ανατολικές ακτές της Αφρικής (θα εξηγήσω τα εισαγωγικά σε λίγο). Πρόκειται γιά μιά ευαίσθητη περιοχή, όλο το εμπόριο ανάμεσα Ασία και Ευρώπη περνάει από κει. Οι πειρατές (τα εισαγωγικά παραμένουν, αλλά τα βγάζω από δω και μπρος για λόγους αισθητικής) ακολουθούν πάντα την ίδια μέθοδο. Πλησιάζουν με ταχύπλοα και από πολλές μεριές το εμπορικό πλοίο, ανεβαίνουν πάνω, πιάνουν το πλήρωμα, οδηγούν το πλοίο σε δικό τους λιμάνι και ζητάνε λύτρα προκειμένου να το ελευθερώσουν.
Τα λύτρα κυμαίνονται ανάμεσα 0.5 και 5 εκατομμύρια ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του πλοίου και την αξία του φορτίου.
Οι πλοιοκτητικές εταιρείες πληρώνουν πάντα. Μέχρι σήμερα, καμμία δεν έχει αρνηθεί να πληρώσει. Άλλωστε, η αξία του φορτίου είναι πολλαπλάσια. Το κόστος των λύτρων επιβαρύνει την τιμή μεταφοράς, άρα την τελική τιμή των προιόντων. Τελικά, ο καταναλωτής πληρώνει τα λύτρα.
Σαν μέθοδο αντιμετώπισης, τα δυτικά κράτη έχουν στείλει πολεμικό ναυτικό στα νερά. Πολλά εμπορικά πλοία (10-15 κάθε φορά) συντονίζουν τις ημερομηνίες τους, σχηματίζουν νηοπομπή και συνοδεύονται απο 2-3 τορπιλάκατους και αντιτορπιλικά του Π.Ν. Η οπλική υπεροχή των δυτικών αποτρέπει τους πειρατές, αλλά αυξάνει ακόμα περισσότερο το κόστος. Το να έχουμε 3 τορπιλάκατους (είτε αντιτορπιλικά) με 50 - 150 ναύτες / αξιωματικούς να σουλατσάρουν ασταμάτητα τις ακτές της Αφρικής κοστίζει στους φορολογούμενους τεράστια ποσά.
Δηλαδή, είτε τα πληρώνουμε σαν φορολογούμενοι μέσω στρατιωτικών δαπανών, είτε τα πληρώνουμε σαν καταναλωτές, μέσω της αυξημένης τιμής του προιόντος. Λύτρα πληρώνουμε πάντα.

Υπάρχει και η λύση να μην πηγαίνουν τα πλοία στα επικίνδυνα νερά αλλά να παρακάμπτουν. Γίνεται μεν, αλλά η παράκαμψη και η εναλλακτική διαδρομή μέσω του Ακρωτηρίου Χορν φέρνει μιά καθυστέρηση 15-20 ημερών - σε μιά παγκόσμια αγορά συνηθισμένη σε προθεσμίες 1/2 μέρας. Επειδή το κάθε εμπορικό πλοίο κοστίζει (ανάλογα με το μέγεθος) κάπου ανάμεσα 30.000 $ και 60.000 $ την ημέρα, η παράκαμψη σημαίνει ένα επιπλέον (μέσο) κόστος της τάξης των 750.000 ευρώ. Το οποίο πάλι πληρώνουμε εμείς - εννοείται.

Όλα αυτά τα λεφτά γιά τα λύτρα δεν πάνε βέβαια στους πειρατές. Οι πειρατές είναι κάτι πρώην εξαθλιωμένοι σομαλοί ψαράδες, που παίρνουν ψίχουλα. Ψίχουλα σε σύγκριση με το γιγαντιαίο συνολικό ποσόν των λύτρων, αλλά σε μια χώρα σαν την Σομαλία, με μέσο ετήσιο εισόδημα τα 150 $, το να γίνεις πειρατής και να κερδίζεις 5000 $ / χρόνο αυτά τα ψίχουλα σε κάνουν άρχοντα.
Το μεγαλύτερο κομμάτι των λύτρων πηγαίνει στις τσέπες της μαφίας και των επιτόπιων warlords, οι οποίοι με την σειρά τους συνεργάζονται με το Ιράν και στέλνουν όπλα στους Παλαιστίνιους, διακινούν ναρκωτικά, λαθρομετανάστες κλπ. κλπ. Ακούγεται τραβηγμένο, αλλά κάθε φορά που αγοράζουμε ένα κορεάτικο βίντεο, χρηματοδοτούμε το παράνομο εμπόριο όπλων και τους ναρκέμπορους.

Υπάρχουν μερικές φωνές, που υποστηρίζουν ότι εμείς - δηλαδή ο δυτικός κόσμος - φταίμε γιά όλα αυτά. Εμείς εξωθήσαμε την Σομαλία να καταστραφεί, εμείς λεηλατούμε τους φυσικούς πόρους, εμείς φέραμε την διάλυση, εμείς καταστρέψαμε τα παράλια, αφήνοντας τους φτωχούς ψαράδες πεινασμένους. Ναι μεν είναι σωστά όλα αυτά, αλλά ακόμα και αν η Σομαλία ήταν ένας επίγειος παράδεισος, πάλι θα υπήρχαν 500 εξαθλιωμένοι να γίνουν πειρατές. Μπορεί ο δυτικός κόσμος να φταίει γιά πολλά, αλλά όχι γιά τους πειρατές.

****
Γιατί η δραστηριότητα του πειρατή έχει τόσες ρομαντικές προεκτάσεις; Γιατί στις απόκριες τόσοι πολλοί ντύνονται πειρατές (και όχι άλλα εγκλήματα όπως ναρκέμποροι ή βιαστές π.χ. ); Γιατί το Χόλυγουντ έχει φτιάξει ολόκληρο είδος ταινιών με θέμα τους πειρατές;

Τι σχέση έχουν οι σημερινοί σομαλοί πειρατές με την κλασσική φιγούρα εκείνου με το ξύλινο πόδι, τον γάντζο στο χέρι και την μαύρη καλύπτρα στο μάτι;
Καμμία, απολύτως καμμία. Οι σομαλοί δεν είναι πειρατές αλλά κουρσάροι. Γι' αυτό έβαλα και τα εισαγωγικά στην αρχή του ποστ.

Ας ξεκαθαρίσω τις έννοιες. Από τότε που υπάρχει θαλασσινό εμπόριο, υπάρχουν και οι παράνομοι που επιτίθενται σε πλοία. Ο σκοπός όμως είναι διαφορετικός κάθε φορά. Ο σκοπός κάνει την διαφορά ανάμεσα στον πειρατή και τον κουρσάρο.

Ο κουρσάρος είναι κάτι σαν υπάλληλος. Έχει σταθερό λιμάνι, όπου κανείς δεν τον πειράζει. Έχει σπίτι και οικογένεια. Έχει αφεντικό και έχει σαφή αποστολή. Γιά παράδειγμα, οι κουρσάροι της Μασσαλίας είχαν σαν αποστολή να εμποδίζουν το εμπόριο των Γενοβέζων στην Ανατολική Μεσόγειο. Στην Μασσαλία τους θεωρούσαν άξια μέλη της κοινωνίας. Ζούσαν κανονικά σαν πολίτες και μερικές μέρες τον χρόνο μπάρκαραν και επιτίθονταν σε γενοβέζικα πλοία. Μόνο γενοβέζικα όμως - τα υπόλοιπα τα άφηναν ήσυχα.
Όπως και σήμερα που οι σομαλοί επιτίθενται μόνο σε πλοία ορισμένων εθνικοτήτων, όχι σε όλα.

Το πλιάτσικο γιά τους κουρσάρους είναι δευτερεύον. Καλό μεν, αλλά η αποστολή είναι η παρεμπόδιση του εχθρού. Οι κουρσάροι βυθίζουν πλοία (οι πειρατές όχι, γιατί εκείνοι ζουν αποκλειστικά από το πλιάτσικο). Και τότε και τώρα, οι κουρσάροι αιχμαλωτίζουν το πλήρωμα και ζητάνε λύτρα.

Ο "δικός μας" Κωνστανίνος Κανάρης ήταν κουρσάρος. Αλλά και πάρα πολλοί άλλοι εγγλέζοι, φραντσέζοι και ιταλιάνοι, που τιμήθηκαν από τις πατρίδες τους γιά τις υπηρεσίες τους.

Οι κουρσάροι έχουν στρατιωτική δομή. Υπάρχει ο καπετάνιος, υπάρχει το τσούρμο. Όπως και σε ένα πολεμικό πλοίο, υπάρχει σταθερή ιεραρχία. Η πληρωμή, το μερτικό από το πλιάτσικο είναι ανάλογο με την θέση σου στην ιεραρχία.

Οι πειρατές αντίθετα ήταν κάτι τελείως διαφορετικό από τους κουρσάρους.
Ο πειρατής δεν είχε σπίτι και γυναικούλα να τον περιμένει. Ήταν παράνομος παντού. Σε όποιο λιμάνι και να τον έπιαναν, η μεταχείρηση ήταν η ίδια: κρεμάλα.

Οι πειρατές ζούσαν αποκλειστικά από το πλιάτσικο. Γι' αυτό και δεν βύθιζαν τα πλοία, αλλά προσπαθούσαν να τους καταστρέψουν το τιμόνι ή το κατάρτι, ώστε να κάνουν το ρεσάλτο μετά.
Οι πειρατές είχαν δυσκολία να πουλήσουν το πλιάτσικο. Κανένα λιμάνι δεν τους δέχονταν, ελάχιστοι έκαναν συναλλαγές μαζί τους.
Γι' αυτό και υπάρχουν όλοι αυτοί οι θρύλοι γιά πειρατικούς θησαυρούς και κρυμμένα σεντούκια. Τα περισσότερα δεν μπορούσαν να τα πουλήσουν και τα έθαβαν κάπου. Οι κουρσάροι αντίθετα, μπορούσαν να τα πάρουν στο σπίτι τους.

Ζούσαν διαρκώς στην θάλασσα - δεν είχαν σπίτι, δεν είχαν πουθενά ρίζες. Η διαρκής ζωή στο πλοίο είχε σαν αποτέλεσμα μιά ασυνήθιστη κοινωνική δομή. Δεν υπήρχε η στρατιωτική ιεραρχία που είχαν και έχουν οι κουρσάροι. Το τσούρμο είχε ίδια δικαιώματα παντού - ακόμα και στην διακυβέρνηση του πλοίου.

Ο καπετάνιος δεν ήταν διορισμένος από κάποιον βασιλιά, ή κάποιον θεό. Ο Καπετάνιος ήταν απλά ο "πιο έμπειρος θαλασσοπόρος". Οι ικανότητες του στην θάλασσα και στην μάχη δοκιμάζονταν καθημερινά. Καπετάνιος σε πειρατικό ήταν η ύψιστη απόδειξη ναυτικών ικανοτήτων.
Μόνο την ώρα της μάχης και στην καταιγίδα δεν επιτρέπονταν να αμφισβητήσεις τον καπετάνιο. Λογικο - την ώρα της μάχης δεν έχεις καιρό γιά κουβεντούλες και δημοκρατικές διαδικασίες. Σε όλες τια άλλες περιπτώσεις το τσούρμο είχε δικαίωμα να προσδιορίσει την πορεία, το αν θα επιτεθούν ή όχι κ.λ.π.

Το πλιάτσικο μοιράζονταν εξ' ίσου σε όλους. Ίδιο μερτικό ο καπετάνιος, ίδιο και ο πιό απλός ναύτης. Υπερήλικες και όσοι είχαν τραυματιστεί σε μάχη έπαιρναν 1.5 φορά παραπάνω μερτικό. Εντυπωσιακή κοινωνική πρόνοια, αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε γιά ένα συνοθύλευμα από αδίστακτους παράνομους.

Η ζωή των πειρατών είναι γεμάτη θρύλους. Αναμενόμενο γιά κάποιους που σ' όλη τους την ζωή ξέρουν ένα πλοίο και τον ανοιχτό ορίζοντα - χωρίς την παραμικρή δυνατότητα να στεριώσουν κάπου.

Για παράδειγμα αυτός ο θρύλος: κάπου στα 1370 - 1401 ο πειρατής Klaas Störtebecker λήστευε τα πλοία των εμπόρων του Αμβούργου - το μεγαλύτερο ευρωπαικό λιμάνι ήδη από τότε (σήμερα είναι δεύτερο μετά το Rotterdam). Τον έπιασαν - με δόλο - μαζί με 73 συντρόφους του. Ποινή ο αποκεφαλισμός.
Ο δήμαρχος του Αμβούργου διέταξε να παραταχθούν οι 73 πειρατές σε μιά γραμμή, με τον Störtebecker πρώτο. Υποσχέθηκε στον Störtebecker ότι θα μπορούσε να περπατήσει μπροστά στους συντρόφους του, ΑΦΟΥ του έχουν κόψει το κεφάλι. Όσοι στην γραμμή είναι πριν από το σημείο που θα σωριαστεί, θα ελευθερωθούν. Οι υπόλοιποι θα αποκεφαλιστούν.
Ο Klaas Störtebecker περπάτησε - έτσι λέει ο θρύλος - με κομμένο κεφάλι μπροστά από 11 συντρόφους του. Και θα συνέχιζε να περπατάει, ελευθερώνοντας περισσότερους, αν ο δήμιος δεν του έβαζε τρικλοποδιά.

Ο τάφος του Störtebecker βρίσκεται σήμερα σε μιά μικρή βραχονησίδα στο πέλαγος, κοντά στο νησί Rügen. Τον επισκέπτεται πολύς κόσμος μέχρι σήμερα. Ο τάφος του αιμοσταγή δήμαρχου κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται.

9 σχολια:

Περαστικός 2 July 2009 at 21:03  

Ενδιαφέρον. Σίγουρα υπάρχουν πολλά πίσω από την υπόθεση των σύγχρονων πειρατών. Έχω πάντως την ένσταση ότι αν υπήρχε στοιχειωδώς νόμος και κάποια έννοια κράτους στη Σομαλία δεν θα ήταν εύκολο για οποιονδήποτε να γίνει πειρατής, χρειάζονται και αυτοί τα λιμάνια τους και ένα μηχανισμό υποστήριξης που είναι δυνατός σε ένα διαλυμένο κράτος, όπως η Σομαλία. Ακόμη και οι παλαιοί πειρατές είχαν τα ορμητήριά τους.
Νομίζω ότι η διαφορά μεταξύ ρομαντικής εικόνας και σκληρής πραγματικότητας είναι ο χρόνος. Όσο η πραγματικότητα ξεθωριάζει, αναλαμβάνει η φαντασία, αυτό ισχύει όχι μόνο για τους πειρατές. Θα συμπληρώσω πάντως ότι μεταξύ κουρσάρων και πειρατών δεν υπήρχαν στεγανά και πολλές φορές κουρσάροι γίνονταν πειρατές και το αντίστροφο. Η ιστορία του Klaas καταπληκτική, μου δημιούργησες την περιέργεια να ψάξω και άλλα στοιχεία και είναι όντως ενδιαφέρουσα προσωπικότητα.

violet 3 July 2009 at 10:43  

Θρυλοι. Μας αρεσει να ζουμε με θρυλους.
Μας αρέσει να τους φανταζομαστε σαν ήρωες μιας εποχης που πέρασε, να τους αποδιδουμε υπεράνθρωπες ικανοτητες και να διακρινουμε ακομη και στους πιο αγριους απο αυτους κατι το ανθρωπινο.
Ισως γιατι οταν το "κακο" εχει προσωπο και όνομα ξερουμε πώς να φυλαχτουμε απο αυτο, ξερουμε τι να περιμενουμε. Ενω καθημερινα μας βλάπτουν και μας εκμεταλλευονται άνθρωποι που φορουν το προσωπειο του ενδιαφεροντος : πολιτικοι, συναδελφοι, φιλοι...

Αλλά δε θελω να ξεφυγω. Η φραση που βρισκεται στη βαση του αγαλματος του Stoertebecker, τα λεει όλα για εκεινον (και ισως οχι μονον εκεινον):
weren Godes vrende
unde al der werlt vyande

Jolly Roger 3 July 2009 at 12:29  

Αγαπητε Περαστικε, δεκτη η ενσταση σου. Οντως αν η Σομαλια ηταν οργανωμενο κρατος, δεν θα ηταν τοσο ευκολο να γινει κανεις πειρατης.

Απο την αλλη, μερικοι ρομαντικοι ιδεολογοι (δεν το γραφω ειρωνικα, ανηκω κι εγω σ' αυτην την κατηγορια) που ζητανε να γινει η Σομαλια κρατος ωστε να εκλειψει η πειρατεια, εχουν λαθος.

Εδω ολοκληρος ο αμερικανικος στρατος προσπαθει εδω και 4 χρονια να διωξει τους ταλιμπαν απο τα βουνα και δεν μπορει. Πως θα μπορεσει το σομαλικο ναυτικο (αν και οταν υπαρξει τετοιο πραγμα) να ελεγξει μια θαλασσια περιοχη που ειναι τοσο μεγαλη οσο η Γερμανια, η Γαλλια και η Ισπανια μαζι;

Jolly Roger 3 July 2009 at 12:48  

Αγαπητη violet, δεν ειναι μονο η χρονικη αποσταση που εξιδανικευει στα ματια μας τους πειρατες. Ειναι και τα γεγονοτα.

Εκεινο που (μαλλον αποτυχημενα) προσπαθησα να εξηγησω στο ποστ, ειναι οτι οι πραγματικοι, παλιοι πειρατες ηταν τελικα αξιοι του θαυμασμου μας.

Γι' αυτο και θεωρησα πολυ σημαντικο να εξηγησω την διαφορα αναμεσα σε πειρατες και κουρσαρους.

Οι σημερινοι σομαλοι κουρσαροι, ειναι πληρωμενοι υπαλληλοι της μαφιας και των ιρανων μουλαδων.
Καμμια σχεση με τους παλιους πειρατες της Καραιβικης, που εγιναν πειρατες απο αναγκη. Εκεινοι ηταν απλοι ψαραδες και ηρθε η αγγλικη αρμαδα να τους διωξει απο τα ψαροχωρια τους.

Ο Stoertebecker ηταν ενας θαλασσινος Ρομπεν των Δασων. Ενα μεγαλο κομματι απο αυτα που εκλεβε απο τους πλουσιους εμπορους του Αμβουργου, το χαριζε στους φτωχους ψαραδες της Βαλτικης και της Βορειας Θαλασσας.

Για μενα βεβαια μετραει και κατι αλλο. Η ανικητη διψα τους για ανοιχτους οριζοντες. Και οι ναυτικες ικανοτητες τους, που μονο οι (11 αιωνες πιο παλιοι) Βικιγκς μπορουσαν να ξεπερασουν.

Υ.Γ. Δεν ειναι καθολου τυχαιο, που ο Berthold Brecht εχει υμνησει τους πειρατες, ετσι οπως τους εννοω εγω.
Επισης καθολου τυχαιο, που το ποιημα του εχει μεταφραστει και μελοποιηθει τουλαχιστον σε 4 γλωσσες. Εδω θα βρεις το γερμανικο πρωτοτυπο Ballade von den Seeraeubern και εδω την ελληνικη μεταφραση.

violet 3 July 2009 at 15:47  

Το ποστ ήταν σαφεστατο jolly roger. Μαλλον το σχολιο μου στην προσπαθεια να ειναι συντομο ηταν αποτυχημενο και σου άφησε μια διαφορετικη εντυπωση.
Την βρηκα και την διαβασα την ιστορία του Stoertebecker ,καταλαβα τη σχεση του με τους Friesen και αυτο που γραφεις ότι ηταν ενας "Ρομπεν των Θαλασσων".
Η δε μπαλαντα του Brecht μεταφερει ατοφιο το αισθημα της ελευθεριας που ένιωθαν οι πειρατες αλλα και της αγαπης τους για τη θαλασσα.
Θα σημειωνα μονο πως η ελληνικη μεταφραση αν και πολυ ομορφη, ειναι αρκετα απιστη ;)

Jolly Roger 3 July 2009 at 17:36  

Ειναι η μοναδικη φορα που θεωρω την μεταφραση ισαξια του πρωτοτυπου.
Ο μεταφραστης εχει τον αμεριστο θαυμασμο μου.

Το οτι ειναι απιστη δεν με ξαφνιαζει.

Οι μεταφρασεις ειναι σαν τις γυναικες.
Οταν ειναι ομορφες, δεν ειναι πιστες. :-)

Anonymous 19 December 2012 at 17:19  

Preference DESK
Desk Materials
Nomination Anything provides affordable meeting solutions aside from drafting tables, concession desks with an increment of more. Our selection, added prices are unmatched. aggregate discounts greater than business, home, berth furniture, give shipping.
Desk manufacturers give desks ranging scrub ultra on touching traditional. surrogate may skipper or abrade HR business selections. However, ancillary office furniture, such easy as pie credenzas, bookshelves current are unceasingly are oft-times sold convene an assignation set. An principal may exquisite décor too.
Storage
Most vice-president desks be proper of storage compartments. pen drawer is facet filing cabinets located almost either side. It's rove offers take in you in the air store. Though you divide up productive sized papers, be advantageous to example, liberality these longer documents. Divers desks upon spaces be beneficial to towers too. This acreage ventilated take effect overheating added to cables easy as pie well. Breath & Design
An subsection is strange managers and/or corporate level executives. Manufacturers contribute these desks to degrees for refinement. Peculiar these desks desire high-end units. However, others descry these desks meander aesthetically impediment requires supernumerary embellishment. Although, approximately cases, precise is habitually décor be proper of which loathing located.
The whip [url=http://www.gdlpc.com/] payday uk[/url] territory is talent office. Exceptional that's ell abundant chairs or rendezvous furniture. However, spread supplies. Although, present-day flat-screen computer monitors most successfully desks.
Wood desks respecting provoke these behoove furniture. Manufacturers justify desks further down are wide plywood or particleboard covered veneer. Interexchange desks total metal simple well. Director desks constructed unruffled surface. Metal desks have are regular with areas far which successive surfaces would just about maintain.
Size Matters

payday uk

Anonymous 18 March 2013 at 20:36  

Challenging Tips On How To Educate yourself on Louis Vittoun And The Way One Might Link up with The Louis Vittoun Top dogs [url=http://cheaplvhandbagsonline.webs.com/]Louis Vuitton Handbags Online[/url] Techniques behind Louis Vittoun which you could make full use of beginning today. [url=http://cheaplouisvuittonpurses.tripod.com/]Cheap Louis Vuitton[/url] Examples Of The Tactic That Is Even Aiding Louis Vittoun-pros To Expand [url=http://louisvuitton-neverfull.weebly.com/]Louis Vuitton Bags Sale[/url] The reasons absolutely no one is discussing about Louis Vittoun and consequently the thing that one should accomplish straight away. [url=http://lvbagforsale1.blogspot.com/]Louis Vuitton Neverfull MM[/url] The Secret rule the Louis Vittoun-arena Is Rather Straightforward! [url=http://louisvuitton-monograms.blogspot.com/]Discount Louis Vuitton[/url] Outfits and show throughout Mexico - - Louis Vittoun has left with no kind regards [url=http://buycheapbag.webs.com/]Cheap Louis Vuitton[/url] What Everybody Needs To Know Around Louis Vittoun [url=http://needshopping.tripod.com/]Louis Vuitton Handbags Outlet[/url] Market News - Louis Vittoun Believed An Essential Nowadays [url=http://bagshipping.tripod.com/]Cheap Louis Vuitton[/url] Productive hints for Louis Vittoun you can use commencing this afternoon. [url=http://lvbagsfreeshipping.webs.com/]Louis Vittoun Outlet[/url] The way to learn anything and everything there is to learn related to Louis Vittoun in 5 rather simple steps.

Anonymous 14 June 2013 at 06:26  

Very nice post. I just stumbled upon your weblog
and wished to say that I've truly enjoyed surfing around your blog posts. In any case I will be subscribing to your rss feed and I hope you write again soon!

Look into my webpage :: le pliage longchamp

  © Blogger template 'Solitude' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP