Saturday 21 November 2009

Le Moribond

Σήμερα ήμουν σε μιά κηδεία.
Ψέματα. Ήμουν σε πάρτυ - ολοήμερο.
Ψέματα. Κηδεία ήταν.

Τον Θωμά τον γνώρισα κάπου στο τέλος του πανεπιστήμιου. Εγώ τελειόφοιτος, εκείνος αιώνιος φοιτητής σε μιά φιλοσοφική σχολή αδιευκρίνιστων λοιπών στοιχείων. Από την αρχή συμπαθήσαμε ο ένας τον άλλο και πολύ γρήγορα η κοινή μας αγάπη γιά τα ζώα μας έκανε να περνάμε πολλές μέρες μαζί.
Πιό αταίριαστο ζευγάρι δεν θα μπορούσες να δεις. Ο ένας ορμητικός, θορυβώδης, σαματατζής, ο άλλος ήπιος, ήσυχος, χαμηλών τόνων. Ο ένας ανοργάνωτος και χαοτικός. Μέχρι σήμερα δεν μπορεί να οργανώσει ένα ραντεβού με την αγαπημένη του. Ο άλλος οργανωμένος και μεθοδικός. Ο ένας τεράστιος μαντράχαλος, ο άλλος μικρόσωμος, ευέλικτος και γρήγορας. Ο ένας μισάνθρωπος και μονόχνωτος, ο άλλος κοινωνικός, να γνωρίζει τους πάντες. Και το κυριότερο: να αγαπάει τους ανθρώπους με τις ατέλειες τους.

Εκείνη την εποχή, πολλές δραστηριότητες γιά την προστασία των ζώων (και του περιβάλλοντος) δεν ήταν και τόσο νόμιμες. Ότι κάναμε περιείχε το ρίσκο να μας βάλουν μέσα. Έπρεπε λοιπόν να έχουμε κάποιον γιά τα κουβαλήματα και τους ξυλοδαρμούς, αλλά και κάποιον να οργανώνει τις δραστηριότητες τόσο καλά, ώστε να μην περάσουμε τα υπόλοιπα χρόνια μας πίσω από τα σίδερα. Ο Θωμάς είχε αναλάβει αυτό το τελευταίο - και τα κατάφερε τέλεια.

Μετά το πανεπιστήμιο τραβήξαμε διαφορετικούς δρόμους. Εγώ έγινα ελεύθερος επαγγελματίας, οι πελάτες μου τεράστιες πολυεθνικές. "Κατεστημένο" με έλεγε, τις λίγες πιά φορές που επικοινωνούσαμε. Εγώ του υπενθύμιζα ότι οι ξεπουλημένοι λακέδες του κατεστημένου είναι εκείνοι που δίνουν τα λεφτά στον Θωμά γιά να συνεχίσει τις ανθρωπιστικές του δραστηριότητες.
Ο Θωμάς είχε κληρονομήσει ένα σπιτάκι από την γιαγιά του, σε μιά συνοικία με εργατικές πολυκατοικίες. Αυτό που σήμερα - ευφημιστικά - ονομάζουμε "υποβαθμισμένη περιοχή". Έπιασε δουλειά σαν δημόσιος υπάλληλος, υπεύθυνος για την κοινωνική πρόνοια.

Είχε ένα αυτοκίνητο 20 χρονών, που δεν το χρησιμοποιούσε έτσι κι αλλιώς γιατί κυκλοφορούσε συνεχώς με ποδήλατο. Το "σήμα κατατεθέν" του ήταν ότι για περιβαλλοντικούς λόγους χρησιμοποιούσε τους φακέλλους αλληλογραφίας πολλές φορές. Οχι μόνο στην ιδιωτική του αλληλογραφία, αλλά και στην υπηρεσιακή ;-)

Ο Θωμάς όμως δεν ήταν ένας γραφικός παλαβιάρης. Υπεύθυνος γιά την κοινωνική πρόνοια σημαίνει σκληρή δουλειά, όχι αστεία. Αν δεχτούμε ότι είσαι ευσυνείδητος, κάτι που γιά εκείνον ήταν αυτονόητο.
Να υπενθυμίσω ότι ο ρόλος των πολιτικών είναι να ψηφίζουν κάποια νομικά πλαίσια και να εγκρίνουν κάποια κονδύλια γιά την κοινωνική πρόνοια. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα περισσότερο, και πολύ σωστά. Οι άνθρωποι σαν τον Θωμά αναλαμβάνουν να αξιοποιήσουν τα κονδύλια που έχουν εγκριθεί. Από τους τελευταίους εξαρτάται αν εξανεμιστούν χωρίς αποτέλεσμα ή αν πιάσουν τόπο.

Σ' αυτήν την αποστολή ο Θωμάς τα κατάφερε τέλεια. Με την μεθοδικότητα του, την επιμονή του, την αγάπη γιά τον συνάνθρωπο του ανέλαβε μιά υποβαθμισμένη περιοχή και την έκανε πρότυπο κοινωνικής πρόνοιας. Με προγράμματα για τους ηλικιωμένους, τους ναρκομανείς, άστεγους, με καινούργιους παιδικους σταθμούς κ.α. Όλα αυτά, χωρίς να ξεχνάει τα ζώα.
Όχι μόνο διαχειρίστηκε τέλεια τα κρατικά κονδύλια, αλλά δημιούργησε καινούργια. Ξεζούμισε όσους πλούσιους έπεσαν στα χέρια του με δωρεές και εισφορές, στρίμωξε όλους τους πολιτικούς γιά να δώσουν περισσότερα λεφτά, οργάνωσε συλλογές χρημάτων.
Ο Θωμάς ήταν ένας άνθρωπος που αν τον έβλεπες στα 20 μέτρα να έρχεται καταπάνω σου σκεφτόσουν "ωχ, όχι πάλι αυτός". Κι όμως, με αυτήν την επιμονή κατάφερε να διπλασιάσει τους διαθέσιμους πόρους γιά την κοινωνική πρόνοια στην περιοχή του.

Το "πρότυπο" κοινωνικής πρόνοιας που αναφέρω πιό πάνω δεν αποτελεί προσωπική εκτίμηση αλλά επίσημο χαρακτηρισμό. Αν κάτι χαρακτηριστεί από το αρμόδιο υπουργείο σαν "πρότυπο" γιά μιά περιοχή, εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλες τις άλλες. Η δουλειά του Θωμά δεν ωφέλησε μόνο τους κάτοικους της περιοχής του, αλλά οι μέθοδοι του εφαρμόζονται παντού, όπου υπάρχουν αντίστοιχα προβλήματα.

***
Ο Θωμάς ήταν συνομίληκος μου, μόλις 2 μήνες μεγαλύτερος. Πέθανε προχθές από καρκίνο του προστάτη, κάτι που μου δείχνει πόσο κοντά είμαι κι εγώ στον θάνατο :-(

Είχε λίγους μήνες να προετοιμάσει τον θάνατο του. Και θέλησε η κηδεία του να αποτελέσει γιορτή. Ένα τελευταίο γλέντι γιά τους δικούς του ανθρώπους. Ήταν γλετζές. Αγαπούσε την ζωή, όπως αγαπούσε τους ανθρώπους. Του ήταν αδιανόητο η κηδεία του να συνοδεύεται από θρήνους και τελετουργικό. Έπρεπε να έχει μουσική, φαγοπότι και γλέντι. Μέχρι σήμερα ήξερα τέτοιου είδους κηδείες μόνο από βιβλία και στίχους. Σήμερα γιά πρώτη φωρά βίωσα μιά κηδεία που ήταν γιορτή.

Θυμήθηκα ότι πριν πολλά χρόνια, σαν φοιτητές αγαπούσαμε και οι δύο μας τον Jacques Brel. Το αγαπημένο μας ήταν το "Le Moribond", ο ετοιμοθάνατος. Στους στίχους, ο Brel περιγράφει κάποιον που αποχαιρετά τον κόσμο και θέλει να τον αποχαιρετήσουν με μουσική, χορό και διασκέδαση.

Je veux qu'on rie, Je veux qu'on danse
Je veux qu'on s'amuse comme des fous
Je veux qu'on rie, Je veux qu'on danse
Quand c'est qu'on me mettra dans le trou

Ποιός να πίστευε ότι οι αγαπημένοι στίχοι θα αποτελούσαν τόσο σύντομα την τελευταία θέληση του ενός από μας;

Έγινε πάρτυ λοιπόν. Μιά τζαζ μπάντα έπαιζε γρήγορα κομμάτια, υπήρχε ποτό, φαγητό και ωραίες γυναίκες.
Σκυλιά που ο Θωμάς είχε βοηθήσει όσο ζούσε, γύριζαν ελεύθερα ανάμεσα στους καλεσμένους. Είδα έναν υφυπουργό, δύο γραμματείς υπουργείου, έναν βουλευτή, έναν βιομήχανο. Οι αξιότιμοι κ.κ. χρηματοδότες ;-) . Δίπλα τους γιαγιούλες που ο Θωμάς τους είχε βρει σπίτι, πρώην πρεζόνια που ο Θωμάς τα είχε βοηθήσει στην αποτοξίνωση, πρώην άνεργοι που ο Θωμάς τους είχε βρει δουλειές. Εκτός από τον στενό συγγενικό του κύκλο πρέπει να ήταν άλλα 200-300 άτομα εκεί. Οι δικοί του άνθρωποι, η γειτονιά του.

Υπήρχε ένα μικρόφωνο και όποιος ήθελε έπαιρνε τον λόγο και διηγιόταν κάποιο ανέκδοτο από την ζωή του Θωμά. Οι περισσότεροι περιέγραψαν πως τον γνώρισαν και πως τους βοήθησε. Μερικές ιστορίες μας έκαναν να κρατάμε τις κοιλιές μας από τα γέλια.

Τι ήταν ο Θωμάς; Ένα τίποτα. Ένα όνομα που αύριο θα έχει ξεχαστεί. Ένας Άνθρωπος που έτυχε να αγαπάει τους ανθρώπους και τα ζώα. Αν κάτι ελάχιστο έμεινε από την ζωή του, αυτό είναι η αγάπη που έδωσε στα πλάσματα γύρω του.
Όσο γιά μένα, το έγραψα και στην αρχή. Είμαι το τελειώς αντίθετο του Θωμά. Απο εμένα δεν θα μείνει τίποτα.
(Ναι, αγαπάω μια γυναίκα. Αλλά ο έρωτας γιά την συγκεκριμένη είναι διαφορετικό πράγμα από την γενική, αλτρουιστική αγάπη για τον άνθρωπο).

Η κηδεία μου - δεν θέλω να συμβεί καν. Αλλά τώρα είμαι πολύ κουρασμένος γιά να δώσω λεπτομέρειες.

Υ.Γ. Για τους μη γαλλομαθείς εδώ το τραγούδι του Brel με αγγλικούς υπότιτλους. Υπενθυμίζω ότι το τραγούδι έχει μελοποιηθεί και στα αγγλικά αλλά με εντελώς ποπ μελωδια και χάλια μετάφραση, που αλλάζει εντελώς το νόημα. Στο βιντεάκι ο Brel τραγουδάει και οι υπότιτλοι είναι η ακριβής μετάφραση.
Γιά όσους δεν ξέρουν τον Jacques Brel συστήνω το Amsterdam (στα 5 πιο αγαπημενα μου ολων των εποχων) και το Ne Me Quitte Pas.

6 σχολια:

Περαστικός 22 November 2009 at 12:38  

Κάπως καταλαβαίνω πώς νοιώθεις. Έχασα στενό μου φίλο πριν από πολλά χρόνια και είδα να φεύγουν και άλλοι της ίδιας ή και μικρότερης ηλικίας άνθρωποι που συμπαθούσα. Υπάρχει κάτι διαφορετικό στον πρόωρο θάνατο, είναι αλλιώς να πέφτει το μαραμένο, κίτρινο φύλλο, αλλιώς να κόβεται το ακόμη δροσερό, πράσινο φύλλο δίπλα σου. Άνθρωποι όπως ο Θωμάς είναι αυτοί που κάνουν ανεκτό τον κόσμο. Μισάνθρωπος και εγώ, μερικές φορές τους ζηλεύω. Νομίζω ότι η κατανόησή τους φτάνει πιο βαθιά, καθώς βλέπουν σαν ζωάκια και τους ανθρώπους (που αυτό είναι) και έτσι, αντί να θυμώνουν μαζί τους, προσπαθούν να τους βοηθήσουν και να απαλύνουν τον πόνο τους. Πολύ ωραία αυτά που εκφράζεις και το τραγούδι. «Ερχόμαστε από το τίποτα και πάμε στο τίποτα, τι έχουμε να χάσουμε; ΤΙΠΟΤΑ!» που θα έλεγαν και οι Μόντι Πάιθονς :) Άφησε στον κόσμο το καλύτερο που μπορεί να αφήσει κάποιος και σαν ιδιαίτερη κληρονομιά σε εσένα τόσο ωραίες αναμνήσεις και συναισθήματα. Σε αυτό το θέατρο που λέγεται ζωή πρέπει να απολαμβάνουμε την παράσταση, όσο κρατάει, και μετά να φεύγουμε πρόθυμα και ζωρίς δισταγμό, για να μπούν και οι επόμενοι, να την απολαύσουν και αυτοί :P

ESKARINA 22 November 2009 at 23:29  

Μόλις χτύπησες σε πολύ ευαίσθητο σημείο ... Δεν είναι ούτε 3 εβδομάδες που έχασα την καλύτερη φίλη μου. Ακόμη δεν έχω καταφέρει να μπω σε εκλογικεύσεις του τι ήταν, τι αφήνει... ακόμη είμαι κολλημένη στο ότι δεν είναι πια εδώ (και στο - εγωιστικό, το ξέρω - παράπονο ότι κάνει μοναξιά τις τελευταίες 3 εβδομάδες).

pølsemannen 23 November 2009 at 21:03  

Φοβερός τύπος ο φίλος σου ο Θωμάς.

Πραγματικά, αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις την τελευταία υπόκλισή σου σε αυτήν την παρανοϊκή σκηνή που ονομάζεται ανθρώπινη ζωή.

(Και σίγουρα καλύτερος από την κηδεία - Βίκινγκ που έχω παλαιότερα γράψει ότι καραγουστάρω).

Τα συλλυπητήρια μου.

ΥΓ.

(Να υποθέσω ότι εσύ έτρωγες το ξύλο; )

Jolly Roger 24 November 2009 at 22:49  

Σας ευχαριστω ολους για τα καλα λογια.

Επειδη με τον Θωμα ειχαμε χαθει εδω και πολυ καιρο, δεν ενιωσα οτι εχασα "δικο μου ανθρωπο".
Περισσοτερο ενιωσα οτι ο Κοσμος εχασε εναν Ανθρωπο. Απο εκεινους που θα επρεπε να υπαρχουν σε μεγαλυτερη αφθονια.

Ηταν ομως εκπληκτικο, οτι τις σπανιες φορες που βλεπομασταν τα τελυταια χρονια ταιριαζαμε αμεσως, λες και ημασταν αδερφια. Και ολα αυτα απο 2 εντελως διαφορετικους χαρακτηρες!

pølsemannen, υπεθεσες σωστα. Αλλα δεν τις ετρωγα μονο ;-)

Anonymous 5 November 2010 at 00:59  

μας συστήνετε Brel;

τον υπεραγαπάμε ήδη.

και όσους ελάχιστους "Θωμαδες" συναντήσαμε.



προσπαθώ να το κλεισω - αλλά με έχει συνεπαρει το μπλογκ σας.
κι' αν δεν σχολιαζω σε όλα ειναι για να μην παραγινω κουραστική..


στην αρχή σκεφτομουν πως θα μπορουσατε να ειστε γιος μου

συνεχίζοντας την αναγνωση όμως :) καταλαβαίνω; πως στα 40smth μου δεν ειναι πολυ πιθανο

Emery D 11 March 2022 at 12:57  

Great post thanks for sharing it.

  © Blogger template 'Solitude' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP