Friday 8 August 2014

Από λεφτά άλλο τίποτα. Make love, not capitalism part 1 of 4

Γερμανία 2000.
Κάπου στην στροφή της χιλιετίας με προσεγγίζουν σοβαροί επενδυτές και μου ζητάνε να τους φτιάξω μιά ιστοσελίδα γνωριμιών. Μιά e-προξενήτρα. Σήμερα ακούγεται κοινότοπο, το 2000 ήταν πρωτοποριακή ιδέα. Όλα τα social media βρίσκονταν ακόμα 4 - 6 χρόνια στο μέλλον.

Η πρόταση των επενδυτών ήταν να δουλέψω με την μισή αμοιβή από την τότε συνηθισμένη και σαν αντάλλαγμα να έχω συμμετοχή στα κέρδη του σάιτ. Αρνήθηκα την πρόταση και - με περίσσιο υφάκι - τους είπα ότι με τέτοια ιδέα θα χάσουν σίγουρα τα λεφτά τους. Οι επενδυτές απευθύνθηκαν φυσικά σε άλλον, έφτιαξαν το σάιτ και δημοσιεύουν κάθε χρόνο τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας τους.

Σύμφωνα με το συμβόλαιο που ΔΕΝ υπέγραψα και σύμφωνα με τους δημοσιευμένους ισολογισμούς, θα είχα βγάλει γύρω στα 3 εκατομμύρια ευρώ από το 2000 μέχρι σήμερα. Δηλαδή κάπου 19.000 τον μήνα.

Πίστευα τότε ότι ο πλανήτης κατοικείται από έλλογα όντα, που - το λιγότερο - είναι σε θέση να βρουν μόνα τους τον ερωτικό τους σύντροφο. Αν πίστευα ότι ο πλανήτης κατοικείται από αγάμητες κατίνες, που ούτε γκόμενο δεν μπορούν να σταυρώσουν μόνες τους, σήμερα θα ήμουν ζάπλουτος. Λάθος μου.

* * *
USA 2013.
Διαβάζω γιά μιά νέα κουλαμάρα, τον e-εξομολογητή. Ένα σάιτ (ξεχνάω το όνομα του και δεν έχει σημασία) σου προσφέρει την δυνατότητα να εξομολογηθείς - εντελώς ανώνυμα. Οι χρήστες φτιάχνουν έναν λογαριασμό και μετά γράφουν εξομολογήσεις του στυλ
- "δέχτηκα να βγω γιά δείπνο με τον Χ, αλλά δεν τον θέλω πραγματικά".
- είτε, "ω, πόσο ντρέπομαι που αυτοφωτογραφήθηκα χωρίς βρακί και μετά ανέβασα την φωτό στο τουήτερ".
- είτε "θα παντρευτώ μεν αύριο τον κύριο Κοιλαρά Χοντρόπουλο που διαθέτει βίλα και τζιπ, αλλά θα ήθελα να με πηδήξει ο Μητσάρας που είναι άνεργος οικοδόμος".

Επειδή η ανωνυμία είναι βασικό στοιχείο του σάιτ, δεν είναι δυνατόν να μαζέψουν προσωπικά δεδομένα (όπως η apple, google κ.α.) και να πουλήσουν διαφημίσεις. Άρα παραμένει εντελώς μυστήριο, το πως ελπίζουν αυτοί οι άνθρωποι να κερδίσουν λεφτά από αυτήν την ανοησία.
Κι όμως. Σε αυτό το σάιτ κάποιοι έχουν επενδύσει 120 εκατομμύρια $ !!!

* * *
USA 2014.
Ο Zuckerberg (του γνωστού φεησμπουκ) δίνει 19 ΔΙΣεκατομμύρια δολλάρια, γιά να αγοράσει το WhatsApp. Το WhatsApp δεν είναι παρά ένα πρόγραμμα γιά να κάνεις τσατ.

Το τσατ είναι η πιό αρχαία, η πιό απλή και η πιό διαδεδομένη εφαρμογή στο ίντερνετ. Ο οποιοσδήποτε 16χρονος μπορεί να σου φτιάξει ένα πρόγραμμα γιά τσατ μέσα σε 4 ώρες. Υπάρχουν ήδη μερικές 10.000 τέτοια προγράμματα γιά τσατ, σχεδόν όλα είναι δωρεάν.

Το συγκεριμένο διαφέρει από τα υπόλοιπα στο ότι "διακοσμείται" από διάφορα μπαρμπαδέλια (αν μπορεί κανείς αυτό να το ονομάσει διακόσμηση) και ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κινητό τηλέφωνο.

Γιά κάτι τόσο απλοϊκό, γιά ένα τσατ με καλλικάντζαρους, κάποιος πλήρωσε 19 δις! Και επειδή αυτός που τα πλήρωσε δεν είναι χαζός, ελπίζει να βγάλει 30 δις!
Από το τίποτα. Από τους καλλικάντζαρους μέσω κινητού τηλεφώνου.

* * *
USA 2004 - 2012
Το 2004 βγαίνει στον αέρα το γνωστό φεησμπουκ. Μέχρι το 2012 αυτή η επιχείρηση δεν είχε κερδίσει ούτε ένα σεντς. Τα καθημερινά, τρέχοντα έξοδα ήταν και είναι τεράστια. Για το ηλεκτρικό ρεύμα και μόνο που καίνε οι σέρβερ, η εταιρεία χρειάζεται 100.000$ τον μήνα.

Επειδή δεν πιστεύω ότι ο Zuckerberg καλλιεργεί λεφτόδεντρα στον κήπο του, συμπεραίνω ότι κάποιος (κάποιοι) του τα έδωσαν. Και τα λεφτά γιά το ρεύμα, και γιά το προσωπικό, τα κτίρια, την διαφήμιση, το λογισμικό κλπ. κλπ.

Προσπαθώ να μπω στην θέση αυτών των χρηματοδοτών. Έρχεται ένας τυχαίος 25ρης, ένας nobody και σου λέει "έχω μιά ιδέα γιά ένα σαιτ γνωριμιών". Και εσύ του απαντάς "ΟΚ παιδί μου, πάρε 15 εκατομμύρια δολλάρια κάθε χρόνο επί 10 χρόνια και υλοποίησε την ιδέα σου".
Πόσο λογικό είναι αυτό; Τι πιθανότητες έχει να συμβεί;

Κι όμως. Έτσι ακριβώς συνέβη. Μερικοί άνθρωποι έδωσαν - και συνεχίζουν να δίνουν - εκατομμύρια στον Zuckerberg επειδή πιστεύουν ότι το γκομενιλίκι με συνοδεία διαφημίσεων είναι μιά Π.Κ.Ι. (Πολύ Καλή Ιδέα).

* * *
Πλανήτης Γη, 2014.
Το βίντεο με τα περισσότερα κλικς στο youtube είναι τα στιγμιότυπα από τον γάμο της κιμ καρντασιάν.
Φρόντισα να μάθω ποιά είναι η εν λόγω κιμ. Πρόκειται γιά μιά πληθωρική βυζαρού που της αρέσει να πηδιέται με μαύρους και να ποστάρει τα στιγμιότυπα στο ίντερνετ.
Όσο και να έψαξα, δεν μπόρεσα να βρώ τίποτα άλλο που να έχει κάνει η συγκεκριμένη.

Είναι εξωφρενικό. Στο ίντερνετ προσφέρεται απλόχερα όλη η ανθρώπινη γνώση, πανεύκολα και δωρεάν. Ταινίες γιά το διάστημα, αναλύσεις γιά την οικονομία, γιά το περιβάλλον, γιά τον κόσμο. Ειδήσεις, αθλητικά, προσωπικότητες. Τίποτα δεν είναι πιό σημαντικό, τίποτα δεν ενδιαφέρει περισσότερους ανθρώπους από το νυφικό της κιμ.

Θα σκεφτεί κανείς "γιατί κρίνεις τον κόσμο από το πόσα κλικ κάνει στο youtube; ".
Σωστά. Πολύ σωστά. Από τι να τον κρίνω λοιπόν; Πως θα διαπιστώσω τι ενδιαφέρει το ανθρώπινο είδος σε παγκόσμια κλίμακα;
Αν κάποιος μου δώσει ένα καλύτερο μέτρο σύγκρισης, ευχαρίστως να το χρησιμοποιήσω.

* * *
Πλανήτης Γη, 2014.
Το Uber (δεν δίνω λεπτομέρειες) είναι ένα σάιτ που μεσιτεύει αυτοκίνητα. Γιά την ακρίβεια, διαδρομές με αυτοκίνητα. Η αξία του εκτιμάται στα 200 δις. Η αξία της Toyota, της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας του κόσμου εκτιμάται στα 180 δις. Έχουμε φτάσει στην εποχή όπου το να μεσιτεύεις αυτοκίνητα είναι 20 δις πιό κερδοφόρο από το να τα φτιάχνεις.

Το Airbnb είναι ένα σάιτ που μεσιτεύει δωμάτια ξενοδοχείων και ξενώνων. Πρόσφατα πήρε από επενδυτές 200 εκ. $. Καμμία αλυσίδα ξενοδοχέιων στον κόσμο δεν διαθέτει τόσα. Και εδώ οι μεσίτες ξενοδοχείων βγάζουν περισσότερα από τους ξενοδόχους.

* * *
Τις πρώτες 10ετίες της ζωής του, το ίντερνετ καθεαυτό δεν ήταν κερδοφόρο. Το χρηματοδοτούσαν οι κυβερνήσεις - ιδίως η αμερικάνικη. Το αμερικάνικο δημόσιο σταμάτησε να πληρώνει (νομίζω) κάπου το 1998.

Γιά τα 10 επόμενα χρόνια, 1998 - 2008, το 80% του όγκου της πληροφορίας που διακινούνταν στο ίντερνετ παγκόσμια ήταν πορνογραφικό υλικό. Η διακίνηση τσόντας αποτελούσε την κύρια πηγή εσόδων γιά τους παρόχους του ίντερνετ.

Αν δεν υπήρχαν οι (αξιοπρεπέστατες) πόρνες, κανένας δεν θα μπορούσε να συντηρήσει τα τεράστια έξοδα λειτουργίας του ίντερνετ και το τελευταίο θα είχε καταρρεύσει.

Υπήρχε και ένα 20% του ίντερνετ που πρόσφερε κάποια "χρήσιμη" υπηρεσία. Το χρήσιμη εντός εισαγωγικών, γιατί ονομάζω αυθαίρετα χρήσιμο οτιδήποτε δεν είναι τσόντα. Ένας πολύ γενναιόδωρος ορισμός. Αλλά αυτό το "χρήσιμο" 20% δεν έβγαζε αρκετά λεφτά γιά να συντηρήσει το ίντερνετ σαν υποδομή.

Από το 2008 μέχρι σήμερα οι τσόντες έρχονται δεύτερες σε όγκο πληροφορίας, δίνοντας την πρώτη θέση σε διαφημίσεις και social media.
Που σημαίνει ότι οι Κατίνες ξεπέρασαν τους Αυνάνες.
Αλλά ούτε οι Κατίνες ούτε οι Αυνάνες - ανεξάρτητα από το ποιός παράγει περισσότερα δεδομένα - κάνουν κάτι παραγωγικό.

* * *
Τι κοινό έχει η e-προξενήτρα, ο e-εξομολογητής, το φεησμπουκ, η καρντασιάν (ακόμα και το ίντερνετ το ίδιο) και πολλά άλλα παρόμοια; Μα, το ότι δεν παράγουν τίποτα και ταυτόχρονα βγάζουν τρελά λεφτά.

Η σύγκριση είναι εξωφρενική. Ας υποθέσουμε ότι εγω έχω μιά ιδέα γιά μιά νέα, καθαρή μορφή ενέργειας. Είτε μιά ιδέα γιά την καλύτερη παραγωγή τροφής, ώστε να μην πεινάνε τα  παιδάκια στην Αφρική. Είτε μιά ιδέα γιά να αυξηθεί η παραγωγικότητα ενός εργοστασίου. Είτε μιά ιδέα γιά να παράγω πιό γρήγορα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Καμμία από αυτές τις ιδέες δεν μπορώ να υλοποιήσω. Κανένας δεν μου δίνει φράγκο. Δεν το λέω θεωρητικά αυτό, το λέω από πείρα. Έχω φάει τουλάχιστον 20 φορές τα μούτρα μου.

Καλά εγώ, μπορεί οι δικές μου ιδέες να είναι χαζές. Αλλά οι υπόλοιποι 99.999 συνάδελφοι μου, που έχουν προσπαθήσει από 30 φορές ο καθένας και έχουν φάει πόρτα;
Όλοι αυτοί χαζοί είναι; Όλες αυτές οι χιλιάδες χιλιάδων ιδέες που αφορούν κάτι χρήσιμο γιά την ανθρωπότητα είναι γιά τα μπάζα; Την ίδια ώρα που ο e-εξομολογητής αξίζει 120 μύρια; Το τσατ με τα μπαρμπαδέλια αξίζει 19 δις;

-- Αν θελήσω να ρίξω στην αγορά ένα προϊόν, όπου η κάθε βλαμμένη Κατίνγκω θα μιλάει γιά το βρακί της, είναι σίγουρο ότι θα μου ρίξουν 50 - 60 εκατομμύρια στο ξεκίνημα. Να μη σου πω ότι (αν το κάνω στην Ελλάδα) θα μου δώσουν και βραβείο καινοτομίας.

-- Αν θελήσω να φτιάξω κάτι που θα παράγει (οτιδήποτε), θα είναι "μεγάλο το ρίσκο" και δεν θα πάρω φράγκο. Αν δεήσουν να μου δώσουν μερικά ψίχουλα, θα πρέπει να υποθηκεύσω το σπίτι μου και την ύπαρξη μου την ίδια γιά το υπόλοιπο της ζωής μου.

-- Αν τέλος θελήσω να φτιάξω κάτι κοινωφελές, κάτι που δεν θα παράγει μεν, αλλά θα βοηθάει (ανάπηρους, φτωχούς, ζώα, πεινασμένους) όχι μόνο δεν θα μου δώσουν φράγκο, αλλά θα μου βάλουν κι εμπόδια από πάνω.

Αλλά τα 500 εκατομμύρια γιά γκομενιλίκια και μεσιτείες τα έχουμε γιά στραγάλια.

* * *
Που θέλω να καταλήξω;

Το να μεσιτεύεις κάτι έχει γίνει πιό αποδοτικό από το να το παράγεις. Πακτωλοί δισεκατομμυρίων κατευθύνονται αποκλειστικά προς τα εκεί που δεν παράγεται τίποτα. Συμπαρασύροντας τα καλύτερα μυαλά της ανθρωπότητας, που αμείβονται καλά μόνο αν παράγουν χαζομάρες .

Αντί να πληρώσουμε τους εξυπνότερους του είδους μας προκειμένου να βρουν το πως θα διαχειριστούμε τους περιορισμένους φυσικούς μας πόρους, τους πληρώνουμε γιά να βρουν το πως θα διαχειριστούμε τα 1.000 selfies που βγάζουμε κάθε μέρα.
Πρόσφατα μία (ελληνική) εταιρεία πήρε βραβείο καινοτομίας, επειδή έφτιαξε μιά εφαρμογή γιά την αρχειοθέτηση των  selfies.

Παιδάκια πεθαίνουν, ζώα υποφέρουν, το περιβάλλον καταστρέφεται, οι φυσικοί πόροι μας τελειώνουν. Όλα αυτά θα μπορούσαν να αποφευχθούν με ένα κλάσμα των δισεκατομμυρίων που ξοδεύει η ανθρωπότητα γιά διαφήμιση, γιά τσατ, γιά κατινιές και γιά γκομενιλίκια.

Κατά τα άλλα, ο καπιταλισμός είναι το καλύτερο οικονομικό σύστημα που διαθέτουμε.
Επίσης, ο homo sapiens είναι ένα ευφυές είδος ζωής.
Επίσης, ο γάϊδαρος πετάει και η Γη είναι επίπεδη.

  © Blogger template 'Solitude' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP