Το σύστημα
Αν ήμουν γλωσσολόγος, θα ανακύρησσα το "συστημικό λάθος" σε έκφραση της χρονιάς. Δεν υπάρχει ούτε μιά ανάλυση στην Ελλάδα - οποιουδήποτε βαθμού σοβαρότητας - που να μην περιέχει τουλάχιστον μία φορά την έκφραση "συστημικό λάθος".
Όλοι οι "προοδευτικοί" αναλυτές έχουν αποδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, ποιός θα αποκαλύψει τα περισσότερα συστημικά λάθη. Συστημικά λάθη στον καπιταλισμό, στο ευρώ, στην Ευρώπη, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, στην Γερμανία (ιδίως) και σε ότι άλλο κινείται κάτω από τον ήλιο.
Η πρώτη διάσταση αυτής της μανίας είναι "αφού η κατάσταση οφείλεται σε συστημικά λάθη, δώστε σε μας τους έλληνες λεφτά και φέρτε μας πίσω στην χρυσή εποχή πριν το 2008". Και μετά στεναχωριόμαστε που δεν μας κάνουν το χατήρι.
Η δεύτερη διάσταση είναι το σύνδρομο της κατσίκας. Οι έλληνες έχασαν την κατσίκα τους. Αντί να προσπαθήσουν να βρουν άλλη κατσίκα, θέλουν να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα. Όλων των γειτόνων.
Τόση συλλογική μοχθηρία, τόση μικροψυχία δεν έχω ξαναδεί. Κάθε φορά που απειλείται το ευρώ, κάθε φορά που κλυδωνίζεται η γαλλική οικονομία, κάθε φορά που χάνει η Μέρκελ (ας είναι και στις δημοτικές εκλογές της Κάτω Τραχανοπλαγιάς) οι έλληνες στήνουν πάρτυ.
Ειλικρινά, προσεύχομαι στον Ποσειδώνα να σταθεροποιηθεί και να ευημερήσει το ευρώ, μόνο και μόνο γιά να το βουλώσουν επί τέλους οι ελληναράδες εθνικιστές και οι αριστεροί οικονομολόγοι.
Δεν υπάρχουν συστημικά λάθη; Φυσικά και υπάρχουν. Πάντοτε υπήρχαν, σε όλες τις εποχές σε όλες τις κοινωνίες. Στο υπόλοιπο αυτού του ποστ περιγράφω τα συστημικά λάθη που θεωρώ σαν τα πιό σημαντικά. Αλλά η ύπαρξη συστημικών λαθών δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Δεν ζούμε στον ιδανικό κόσμο, κανένας δεν ζει. Ο κόσμος είναι μιά φουρτουνιασμένη θάλασσα. Μερικά καράβια έχουν μαγκιόρους καπετάνιους και ικανούς ναύτες. Σε μερικά άλλα καράβια οι ναύτες έχουν εκλέξει σκιτζήδες ή/και απατεώνες καπετάνιους. Τόσο απλά.
* * * *
Το πρώτο συστημικό λάθος είναι η ίδια η ύπαρξη του ευρώ. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οικονομική ένωση χωρίς πολιτική ένωση. Πρώτα θα ενωθούν οι καρδιές, οι νοοτροπίες των ανθρώπων και μετά θα ενωθεί το νόμισμα τους.
Το συστημικό λάθος του ευρώ οφείλεται στην πτώση των ανατολικών χωρών. Μιά εξέλιξη που όλοι θεωρούσαν εντελώς απίθανη, μιά μέρα πριν συμβεί. Ξαφνικά υπήρχαν 17 εκατομμύρια (πρώην) ανατολικογερμανοί που ήθελαν να ζήσουν στον καπιταλιστικό παράδεισο, όπως τον ονειρεύονταν επί 40 χρόνια. Ο καπιταλιστικός παράδεισος ποτέ δεν υπήρξε φυσικά. Αλλά οι ανατολικογερμανοί δεν το ήξεραν αυτό εν έτει 1989.
Είτε θα έπρεπε λοιπόν να γαζώσουν αυτά τα 17 εκατομμύρια γερμανών με πολυβόλα, είτε θα έπρεπε να ξαναχτίσουν το σιδηρούν παραπέτασμα - αυτήν την φορά με αμερικάνους και γάλλους φρουρούς. Μην ξεχνάμε ότι η Γερμανία ήταν κατεχόμενη χώρα. Γιά να επανενωθεί έπρεπε να δώσουν την άδεια οι κατακτητές ρώσοι, αμερικάνοι, γάλλοι και άγγλοι. Το συμβόλαιο της επανένωσης υπογράφτηκε στην Μόσχα τον Σεπτέμβρη του 1990.
Η κατάρρευση των πρώην ανατολικών χωρών, η πτώση του τείχους και η επανένωση των Γερμανιών ήταν τα γεγονότα που "γέννησαν" το ευρώ - περίπου 50 χρόνια πριν την ώρα του. Οι πολιτικοί εξαναγκάστηκαν από τα αναπάντεχα ιστορικά γεγονότα σε μιά ευρωπαική οικονομική ένωση χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη πολιτική ένωση. Αυτό το συστημικό λάθος πληρώνουμε σήμερα.
Επίτηδες αποφεύγω την περιγραφή των υπόλοιπων λαθών του ευρώ, επειδή έχουν περιγραφεί κατά κόρον τους τελευταίους μήνες.
* * * *
Πολύ πριν την γέννηση του ευρώ, ένα άλλο - ακόμα μεγαλύτερο - συστημικό λάθος είναι το σημερινό χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Τράπεζες υπάρχουν από τον 13ο αιώνα, δλδ. πολύ πριν τον καπιταλισμό. Χρέη - τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά - υπάρχουν από τους βαβυλώνιους και τους αρχαίους αιγύπτιους.
Αλλά μέχρι τον 2ο παγκ. πόλεμο, οι τράπεζες ήταν απλές επιχειρήσεις όπως όλες οι άλλες. Κέρδιζαν λεφτά προσφέροντας μιά συγκεκριμένη υπηρεσία (δάνεια σε άλλες επιχειρήσεις). Κάποια στιγμή - ίσως στο Bretton Woods το 1944, ίσως νωρίτερα - ο χρηματοπιστωτικός τομέας έκανε μιά συμφωνία με τους πολιτικούς: οι πολιτικοί θα ψήφιζαν το θεσμικό / νομικό πλαίσιο γιά την πλήρη ασυδοσία των τραπεζών και οι τελευταίες θα προμήθευαν τους πολιτικούς με πακτωλούς χρήματος προκειμένου να υλοποιήσουν τις προεκλογικές τους υποσχέσεις.
Από τότε έχουμε την τραπεζοκρατία. Ο ασύδοτος χρηματοπιστωτικός τομέας σέρνει τους πολιτικούς από την μύτη. Οι πολιτικοί δεν τολμάνε να κάνουν τίποτα, γιατί με τι λεφτά θα πληρώσουν τις "παροχές" στον λαουτζίκο;
Μόλις πρόσφατα ζήτησαν οι γερμανοί και οι γάλλοι τον φόρο Τόμπιν. Σε μιά απελπισμένη προσπάθεια να περισώσουν ότι μπορεί να σωθεί από την ΕΕ, προσπάθησαν να βάλουν ένα ελάχιστο χαλινάρι στους τραπεζίτες. Φόρο στο 1 τοις χιλίοις ενός μέρους των κερδών τους, δηλαδή στο κλάσμα του κλάσματος. Και οι ηλίθιοι εγγλέζοι αρνήθηκαν. Προτίμησαν να απομονωθούν από την Ευρώπη - κάτι που θα τους τσούξει πολύ - παρά να θίξουν τις τράπεζες του Λονδίνου. Τον ίδιο φόρο αρνούνται και οι - επίσης ηλίθιοι - αμερικάνοι, μόνο που αυτοί δεν έχουν να φοβηθούν την απομόνωση τους από την ΕΕ.
Λεπτομέρεια: οι γερμανοί και οι γάλλοι διατηρούν παραγωγικές βιομηχανικές υποδομές. Παράγουν και πουλάνε πράγματα. Αυτό τους επιτρέπει να περνάνε σχετικά καλά την κρίση. Αντίθετα οι εγγλέζοι κατέστρεψαν ήδη από το '80 την πάλαι ποτέ κραταιά βιομηχανία τους. Τώρα έχουν μόνο τις τράπεζες που εδώ και 20 χρόνια πουλάνε αέρα. Μαζί με έναν στασιμοπληθωρισμό που τσακίζει κόκκαλα εδώ και χρόνια. Βλέπεις, με πορδές - έστω και αν προέρχονται από το Σίτυ - δεν βάφονται αυγά.
Το επόμενο - και μεγαλύτερο - συστημικό λάθος μετά το ευρώ είναι λοιπόν η τραπεζοκρατία. Η ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Παρενθεσούλα: κάνουν λάθος πολλοί έλληνες αναλυτές όταν λένε "τα κέρδη των γερμανών είναι τα χρέη των ελλήνων". Η τραπεζοκρατία μπορεί να δημιουργεί χρήμα από το πουθενά. 'Ετσι κι αλλιώς, πουλάνε αέρα. Η Ελλάδα θα είχε τα ίδια ακριβώς χρέη, ακόμα και αν η Γερμανία δεν είχε κερδίσει ούτε δεκαράκι.
Οι (υποτίθεται) άνεργοι και χρεωκοπημένοι έλληνες ξόδεψαν μέσα στο 2011 γύρω στα 7 δις ευρώ στον ΤΖΟΓΟ. Πηγή εδώ και εδώ. Μην ξεχνάμε, ότι η έκτη δόση του μνημόνιου ήταν μόλις 8 ψωρο-δις. Και γιά χατήρι αυτών των 8 ψωρο-δις απολύθηκε κόσμος, υποφέρουν οικογένειες και βυθίζεται η χώρα στην ύφεση. Με τα λεφτά των τζογαδόρων και μόνο θα είχαμε αποφύγει το μνημόνιο.
Ξέρω νεόδμητη πολυκατοικία στα Κάτω Πετράλωνα που πουλήθηκε (ολόκληρη) όσο ήταν ακόμα στα μπετά, τον Οκτώβρη του 2011! Προς 3000 ευρώ/τετραγωνικό!! (δύο θαυμαστικά). Χοντρικά, 200 χιλιάρικα γιά ένα αξιοπρεπές δυαράκι στα Κάτω Πετράλωνα. Δεν νομίζω ότι ο κος Λάτσης αγοράζει διαμερίσματα εκεί, άρα κάποιος άλλος είναι ο αγοραστής.
Λόγω της κρίσης - λέει - έπεσε η οικοδομική δραστηριότητα κατά 20%. Αυτό θεωρείται καταστροφή. Είναι όντως καταστροφή;
Αν το κανονικό μου βάρος είναι 90 κιλά και το πάω στα 180 κιλά, θα είμαι χοντρός. Αν από τα 180 κιλά πέσω κατά 20% στα 140 κιλά, θα είμαι αδύνατος;
Γιά να μη έχουμε παρεξηγήσεις: δεν σκοπεύω να υποδείξω στους έλληνες τι να κάνουν με τα λεφτά τους. Ούτε σκοπεύω να επιβάλλω τις τιμές των ακινήτων.
Αλλά είναι μαλακία να υποστηρίζεις ότι η Ελλάδα έκανε χρέη επειδή της πούλαγε προιόντα η Γερμανία. Δηλαδή τα 7 δις του τζόγου και τα 3000/τετραγωνικό (στα Πετράλωνα - ΕΛΕΟΣ) πήγαν στις τσέπες των γερμανών;
Ξανά-διευκρίνηση: δεν με ενδιαφέρει να κατηγορήσω / κριτικάρω / ειρωνευτώ κανέναν απολύτως. Μακάρι όλοι να διαθέσουν τα λεφτά τους όπως γουστάρουν.
Εκείνο που θέλω να δείξω είναι το συστημικό λάθος του χρηματοπιστωτικού τομέα. Της ασυδοσίας των τραπεζών. Θέλω να δείξω ότι από την στιγμή που αγοράζουμε και πουλάμε "αέρα" (τι άλλο παρά αέρας είναι η αντιπαροχή, με την οποία χτίστηκε όλη η Αθήνα; ), επιτρέπουμε στις τράπεζες να γεννάνε χρήμα από το πουθενά. Αυτό το χρήμα έρχεται στις τσέπες μας με την μορφή χρέους.
Όταν λοιπόν βρεθούμε (υπερ)χρεωμένοι, δεν φταίνε οι κακοί γερμανοί που μας τα πήραν, αλλά οι κακές τράπεζες που μας τα έδωσαν.
* * * *
Το τρίτο - μέγιστο - συστημικό λάθος είναι η ίδια η μορφή του σημερινού καπιταλισμού. Αυτό το λάθος ξεπερνάει και τα λάθη του ευρώ και τα λάθη των τραπεζών.
Όσο ο καπιταλισμός περιορίζονταν σε αυτά που περιγράφει ο Μαρξ, τα πράγματα ήταν προβλέψιμα. Οι καπιταλιστές κατείχαν τα μέσα παραγωγής και εκμεταλλεύονταν την υπεραξία της δουλειάς των προλετάριων. Προφανώς η εκμετάλλευση των προλετάριων δεν ήταν καλό πράγμα, αλλά τουλάχιστον υπήρχε παραγωγή αγαθών.
Σήμερα τα πράγματα έχουν μετεξελιχθεί σε ένα αδιάφανο και αξεδιάλυτο τουρλουμπούκι, στο οποίο δεν ξέρουμε ποιός εκμεταλλεύεται ποιόν και ποιός κερδίζει τι.
Π.χ. όλοι όσοι αγοράζουν προιόντα της περιβόητης Apple εκμεταλλεύονται τους κακομοίρηδες σκλάβους στην Κίνα. Όλοι οι μεσοαστοί που γεμίζουν το σπίτι τους με "περσικά" χαλιά εκμεταλλεύονται εκατομμύρια παιδάκια στο Πακιστάν και την Ινδία (η Ουνέσκο μιλάει γιά 5 εκ. παιδιά - σκλάβους στην Ασία).
Αλλά δεν είναι μόνο οι σχέσεις εκμετάλλευσης αδιαφανείς. Είναι και ο τρόπος που αποκτάς το εισόδημα σου, τα προς το ζην. Π.χ. ένας καλός γιατρός μπορεί να κερδίζει 10.000 ευρώ τον μήνα (δεν το καταφέρνουν όλοι οι γιατροί αυτό). Αλλά τουλάχιστον έβγαλε τα ματάκια του 10 χρόνια στα βιβλία και στα υπόγεια των νοσοκομείων. Την ίδια στιγμή, το πρώτο τυχαίο ξέκωλο κουνάει τα βυζιά του στα ρεάλιτυ και βγάζει τα ίδια. Γιά να μη σου πω περισσότερα.
Γιά να μη σου πω πόσα βγάζει ένας μπαλαδώρος προκειμένου να ρίξει πέντε κλωτσιές στο γήπεδο.
Θέλω να πω, την εποχή του Μαρξ υπήρχε μεν εκμετάλλευση και υπεραξία, αλλά αμοίβονταν αυτοί που παρήγαγαν κάτι χρήσιμο. Η έννοια του χρήσιμου είναι αυτή που ορίζει η κάθε κοινωνία στην κάθε χρονική στιγμή. Μπορεί η μοιρασιά να ήταν άδικη (95% ο καπιταλιστής, 5% ο προλετάριος), αλλά ο κανόνας ήταν σαφής: παράγεις, άρα αμοίβεσαι. Δεν παράγεις = δεν αμοίβεσαι.
Σήμερα ένας μεσίτης, ένας ασφαλιστής, ένας μεσάζοντας, ένα ξέκωλο βγάζει περισσότερα από έναν φούρναρη, έναν γεωργό, έναν γιατρό, έναν δάσκαλο.
Γέμισε η κοινωνία μας μεσάζοντες. Κανένας δεν παράγει πιά.
Αλλά και οι λίγοι που παράγουν, παράγουν στην πλειοψηφία τους μαλακίες. Άχρηστα γκατζετάκια, προορισμένα να χαλάσουν και να πεταχτούν στα σκουπίδια, μόλις λήξει η εγγύηση του κατασκευαστή. Παράγουμε διαφημίσεις. Παράγουμε followers και παράγουμε Likes στα σόσιαλ αρχι(μέ)δια. Εταιρείες σαν το φεησμπουκ έχουν μεγαλύτερα κεφάλαια (άρα και ισχύ) από την Τογιότα και την Τζένεραλ Μότορς.
Μιά ζωή στον κόσμο των υπολογιστών, αντιπαθούσα τον Μπιλ Γκέητς (θα εξηγήσω κάποτε το γιατί). Μετά από όλους αυτούς τους αερολόγους όμως, μου έχει γίνει συμπαθής. Τουλάχιστον ο Γκέητς έφτιαξε κάτι χρήσιμο.
Το μεγαλύτερο συστημικό λάθος του κόσμου μας σήμερα είναι ότι ενδιαφέρεται μόνο γιά τα λεφτά, χωρίς να ενδιαφέρεται γιά το ΠΩΣ φτιάχτηκαν αυτά τα λεφτά.
Αν σκιστώ, αν δημιουργήσω, αν κατασκευάσω μιά ΑΠΕ (ανανεώσιμη πηγή ενέργειας), ίσως κερδίσω ένα εκατομμύριο ευρώ. Θα έχω τότε ακριβώς την ίδια δύναμη, τους ίδιους φόρους και την ίδια αντιμετώπιση με τον πρώτο τυχόν ηλίθιο τεμπέλη που κληρονόμησε 1 εκατομμύριο ευρώ από τον μπαμπά του. Είτε με τον πρώτο τυχερό που κέρδισε 1 εκ. ευρώ στο λαχείο. Είτε με το ασύδοτο καθίκι που βγάζει 1 εκ. ευρώ από το trafficing. Είτε με το λαμόγιο που βγάζει 1 εκ. ευρώ από κρατικές προμήθειες.
Αναρωτιόμαστε, γιατί άραγε η ελληνική οικονομία είναι κρατικοδίαιτη. Είναι απελπιστικά απλό. Η οικονομία μας είναι κρατικοδίαιτη γιατί έχουμε πολύ πιό απλές διαδικασίες στο να γίνεις λαμόγιο από το να γίνεις δημιουργικός επιχειρηματίας.
Από την στιγμή που κανένας δεν εξετάζει το ΠΩΣ έκανες λεφτά, γιατί να μην ακολουθήσεις την εύκολη διαδρομή;
Αντίστροφη λογική: αν κάνουμε την δουλειά του λαμόγιου πιό δύσκολη και την δουλειά του δημιουργικού ανθρώπου πιό εύκολη, θα έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα της Ελλάδας μέσα σε μιά νύχτα. Αυτό θα είναι καλό γιά την Ελλάδα και μακάρι να μπορούσε να γίνει.
Αλλά αφήνει ανέγγιχτο το πραγματικό συστημικό πρόβλημα (όλου του κόσμου, όχι μόνο στην Ελλάδα) που εξετάζει το *πως* κερδίζονται τα λεφτά.
Η Κίνα και η Ρωσία θεωρούνται σήμερα ισχυρές χώρες, επειδή έχουν περισσότερα λεφτά από τις ευρωπαικές χώρες. Αν όμως αξιολογούσαμε το ΠΩΣ έφτιαξαν αυτά τα λεφτά, θα έπρεπε να τις κατατάξουμε στον πάτο του βαρελιού. Ξέσκισαν και ξεσκίζουν τους ίδιους τους τους ανθρώπους, βασανίζουν ζώα, καταστρέφουν (σε ασύλληπτα μεγέθη) το περιβάλλον.
Δεν είναι δυνατόν ένα t-shirt που φτιάχτηκε στην Γερμανία να αξιολογείται το ίδιο με ένα t-shirt που φτιάχτηκε στην Κίνα. Δεν είναι δυνατόν να αγοράζουμε προιόντα βαμμένα στο αίμα ζώων.
Κι όμως, αυτό ακριβώς κάνουμε. Γιατί μας ενδιαφέρει η τιμή ενός πράγματος, αλλά όχι η αξία του.
Αν δεν διορθώσουμε αυτό το μέγιστο συστημικό λάθος, αν δεν ασχοληθούμε σαν κοινωνία (και εννοώ σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι μόνο ελληνικό) με την αξία των αγαθών γύρω μας, είμαστε καταδικασμένοι σε εκφυλισμό. Σε ανεγκέφαλα και άψυχα όντα που καταναλώνουν iphones και ilikes, χωρίς να ξέρουν τι κάνουν.
* * * *
Υ.Γ. Μιάς και αυτό είναι το τελευταίο μου ποστ γύρω από την πολιτική και την Ελλάδα (δεν πρόκειται να ξαναγράψω την λέξη "Ελλάδα" στα επόμενα 2 χρόνια ;-) ), θέλω να δώσω το πολιτικό μου στίγμα, όπως αυτό ισχύει σήμερα.
Από σημερινή σκοπιά, οι άνθρωποι που αναφέρω πιό κάτω εκφράζουν με τον καλύτερο τρόπο αυτά που πιστεύω.
Να σημειώσω - με έντονα γράμματα - ότι οι καημένοι δεν φέρουν ευθύνη γιά την επιλογή μου ;-) Τους ξέρω αποκλειστικά από τα γραφτά τους στο δίκτυο.
Αν λοιπόν κάποιος εχθρεύεται εμένα, δεν υπάρχει λόγος να εχθρεύεται και εκείνους.
1) Αν γίνονταν εκλογές θα ψήφιζα την Δημιουργία Ξανά. Αν τελικά κατέβουν σε εκλογές (με χαρά πληροφορήθηκα ότι πλέον έγιναν κόμμα). Από ότι λένε οι ίδιοι γιά τους εαυτούς τους, πρόκειται γιά πετυχημένους έλληνες επιχειρηματίες. Επειδή ακριβώς είναι δημιουργικοί άνθρωποι, αμφιβάλλω αν θα αντέξουν να σφίγγουν χέρια κουμπάρων και λαμόγιων τα επόμενα 2 χρόνια.
Παρ' όλες τις αμφιβολίες μου, θα έχουν την στήριξη μου - όχι μόνο σε επίπεδο απλής ψήφου.
Αν όχι την Δ.Ξ., γενικά θα ψήφιζα οποιονδήποτε υπόσχεται (με προδιαγραφές υλοποίησης) τον πλήρη χωρισμό εκκλησίας - κράτους.
2) Την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, μαζί με δημιουργικές και υλοποιήσιμες προτάσεις γιά έξοδο από την κρίση, τις περιγράφει καλύτερα ο Γιάνης Βαρουφάκης στο protagon και στο μπλογκ του (δεν έχω το λινκ πρόχειρο). Τα κείμενα του θέλουν σκέψη γιά να κατανοηθούν. Αλλά αν μας έδινε ευκολοχώνευτες λύσεις θα το θεωρούσα ύποπτο.
3) Το πως φτάσαμε ως εδώ, μαζί με μερικές καλές προβλέψεις γιά το μέλλον το αναλύει καλύτερα ο TechieChan / Waste. Τα κείμενα του είναι σεντονιάδες. Πολλές φορές αξίζει να διαβάσει κανείς και τον ποταμό των 100+ σχολίων, μιάς και εκεί ακούγονται ακόμα περισσότερες καλές απόψεις.
Ο Waste δεν δίνει λύσεις. Αλλά αναλύει πολύ καλά το κοντινό παρελθόν και το κοντοπρόθεσμο μέλλον.
4) Ο Καιρός. Ο καπεταν- Γιώργος Τετράδης. Χωρίς άλλες συστάσεις. Εδώ το τελευταίο από τα καλύτερα του.
5) Πιτσιρίκος. Ξέρω, είναι αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Ξέρω, αντί γιά μακροσκελείς αναλύσεις είναι αφαιρετικός. Πετάει 5 ατάκες, χωρίς επιχειρηματολογία, χωρίς στοιχεία. Όποιος θέλει στοιχεία, μπορεί να τα βρει και μόνος του. Γιατί θα πρέπει ο Πιτσιρίκος να δίνει την τροφή μασημένη; Αυτά που λέει, τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει, τα θεωρώ σωστά. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία.
Όλοι οι "προοδευτικοί" αναλυτές έχουν αποδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, ποιός θα αποκαλύψει τα περισσότερα συστημικά λάθη. Συστημικά λάθη στον καπιταλισμό, στο ευρώ, στην Ευρώπη, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, στην Γερμανία (ιδίως) και σε ότι άλλο κινείται κάτω από τον ήλιο.
Η πρώτη διάσταση αυτής της μανίας είναι "αφού η κατάσταση οφείλεται σε συστημικά λάθη, δώστε σε μας τους έλληνες λεφτά και φέρτε μας πίσω στην χρυσή εποχή πριν το 2008". Και μετά στεναχωριόμαστε που δεν μας κάνουν το χατήρι.
Η δεύτερη διάσταση είναι το σύνδρομο της κατσίκας. Οι έλληνες έχασαν την κατσίκα τους. Αντί να προσπαθήσουν να βρουν άλλη κατσίκα, θέλουν να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα. Όλων των γειτόνων.
Τόση συλλογική μοχθηρία, τόση μικροψυχία δεν έχω ξαναδεί. Κάθε φορά που απειλείται το ευρώ, κάθε φορά που κλυδωνίζεται η γαλλική οικονομία, κάθε φορά που χάνει η Μέρκελ (ας είναι και στις δημοτικές εκλογές της Κάτω Τραχανοπλαγιάς) οι έλληνες στήνουν πάρτυ.
Ειλικρινά, προσεύχομαι στον Ποσειδώνα να σταθεροποιηθεί και να ευημερήσει το ευρώ, μόνο και μόνο γιά να το βουλώσουν επί τέλους οι ελληναράδες εθνικιστές και οι αριστεροί οικονομολόγοι.
Δεν υπάρχουν συστημικά λάθη; Φυσικά και υπάρχουν. Πάντοτε υπήρχαν, σε όλες τις εποχές σε όλες τις κοινωνίες. Στο υπόλοιπο αυτού του ποστ περιγράφω τα συστημικά λάθη που θεωρώ σαν τα πιό σημαντικά. Αλλά η ύπαρξη συστημικών λαθών δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Δεν ζούμε στον ιδανικό κόσμο, κανένας δεν ζει. Ο κόσμος είναι μιά φουρτουνιασμένη θάλασσα. Μερικά καράβια έχουν μαγκιόρους καπετάνιους και ικανούς ναύτες. Σε μερικά άλλα καράβια οι ναύτες έχουν εκλέξει σκιτζήδες ή/και απατεώνες καπετάνιους. Τόσο απλά.
* * * *
Το πρώτο συστημικό λάθος είναι η ίδια η ύπαρξη του ευρώ. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οικονομική ένωση χωρίς πολιτική ένωση. Πρώτα θα ενωθούν οι καρδιές, οι νοοτροπίες των ανθρώπων και μετά θα ενωθεί το νόμισμα τους.
Το συστημικό λάθος του ευρώ οφείλεται στην πτώση των ανατολικών χωρών. Μιά εξέλιξη που όλοι θεωρούσαν εντελώς απίθανη, μιά μέρα πριν συμβεί. Ξαφνικά υπήρχαν 17 εκατομμύρια (πρώην) ανατολικογερμανοί που ήθελαν να ζήσουν στον καπιταλιστικό παράδεισο, όπως τον ονειρεύονταν επί 40 χρόνια. Ο καπιταλιστικός παράδεισος ποτέ δεν υπήρξε φυσικά. Αλλά οι ανατολικογερμανοί δεν το ήξεραν αυτό εν έτει 1989.
Είτε θα έπρεπε λοιπόν να γαζώσουν αυτά τα 17 εκατομμύρια γερμανών με πολυβόλα, είτε θα έπρεπε να ξαναχτίσουν το σιδηρούν παραπέτασμα - αυτήν την φορά με αμερικάνους και γάλλους φρουρούς. Μην ξεχνάμε ότι η Γερμανία ήταν κατεχόμενη χώρα. Γιά να επανενωθεί έπρεπε να δώσουν την άδεια οι κατακτητές ρώσοι, αμερικάνοι, γάλλοι και άγγλοι. Το συμβόλαιο της επανένωσης υπογράφτηκε στην Μόσχα τον Σεπτέμβρη του 1990.
Η κατάρρευση των πρώην ανατολικών χωρών, η πτώση του τείχους και η επανένωση των Γερμανιών ήταν τα γεγονότα που "γέννησαν" το ευρώ - περίπου 50 χρόνια πριν την ώρα του. Οι πολιτικοί εξαναγκάστηκαν από τα αναπάντεχα ιστορικά γεγονότα σε μιά ευρωπαική οικονομική ένωση χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη πολιτική ένωση. Αυτό το συστημικό λάθος πληρώνουμε σήμερα.
Επίτηδες αποφεύγω την περιγραφή των υπόλοιπων λαθών του ευρώ, επειδή έχουν περιγραφεί κατά κόρον τους τελευταίους μήνες.
* * * *
Πολύ πριν την γέννηση του ευρώ, ένα άλλο - ακόμα μεγαλύτερο - συστημικό λάθος είναι το σημερινό χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Τράπεζες υπάρχουν από τον 13ο αιώνα, δλδ. πολύ πριν τον καπιταλισμό. Χρέη - τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά - υπάρχουν από τους βαβυλώνιους και τους αρχαίους αιγύπτιους.
Αλλά μέχρι τον 2ο παγκ. πόλεμο, οι τράπεζες ήταν απλές επιχειρήσεις όπως όλες οι άλλες. Κέρδιζαν λεφτά προσφέροντας μιά συγκεκριμένη υπηρεσία (δάνεια σε άλλες επιχειρήσεις). Κάποια στιγμή - ίσως στο Bretton Woods το 1944, ίσως νωρίτερα - ο χρηματοπιστωτικός τομέας έκανε μιά συμφωνία με τους πολιτικούς: οι πολιτικοί θα ψήφιζαν το θεσμικό / νομικό πλαίσιο γιά την πλήρη ασυδοσία των τραπεζών και οι τελευταίες θα προμήθευαν τους πολιτικούς με πακτωλούς χρήματος προκειμένου να υλοποιήσουν τις προεκλογικές τους υποσχέσεις.
Από τότε έχουμε την τραπεζοκρατία. Ο ασύδοτος χρηματοπιστωτικός τομέας σέρνει τους πολιτικούς από την μύτη. Οι πολιτικοί δεν τολμάνε να κάνουν τίποτα, γιατί με τι λεφτά θα πληρώσουν τις "παροχές" στον λαουτζίκο;
Μόλις πρόσφατα ζήτησαν οι γερμανοί και οι γάλλοι τον φόρο Τόμπιν. Σε μιά απελπισμένη προσπάθεια να περισώσουν ότι μπορεί να σωθεί από την ΕΕ, προσπάθησαν να βάλουν ένα ελάχιστο χαλινάρι στους τραπεζίτες. Φόρο στο 1 τοις χιλίοις ενός μέρους των κερδών τους, δηλαδή στο κλάσμα του κλάσματος. Και οι ηλίθιοι εγγλέζοι αρνήθηκαν. Προτίμησαν να απομονωθούν από την Ευρώπη - κάτι που θα τους τσούξει πολύ - παρά να θίξουν τις τράπεζες του Λονδίνου. Τον ίδιο φόρο αρνούνται και οι - επίσης ηλίθιοι - αμερικάνοι, μόνο που αυτοί δεν έχουν να φοβηθούν την απομόνωση τους από την ΕΕ.
Λεπτομέρεια: οι γερμανοί και οι γάλλοι διατηρούν παραγωγικές βιομηχανικές υποδομές. Παράγουν και πουλάνε πράγματα. Αυτό τους επιτρέπει να περνάνε σχετικά καλά την κρίση. Αντίθετα οι εγγλέζοι κατέστρεψαν ήδη από το '80 την πάλαι ποτέ κραταιά βιομηχανία τους. Τώρα έχουν μόνο τις τράπεζες που εδώ και 20 χρόνια πουλάνε αέρα. Μαζί με έναν στασιμοπληθωρισμό που τσακίζει κόκκαλα εδώ και χρόνια. Βλέπεις, με πορδές - έστω και αν προέρχονται από το Σίτυ - δεν βάφονται αυγά.
Το επόμενο - και μεγαλύτερο - συστημικό λάθος μετά το ευρώ είναι λοιπόν η τραπεζοκρατία. Η ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Παρενθεσούλα: κάνουν λάθος πολλοί έλληνες αναλυτές όταν λένε "τα κέρδη των γερμανών είναι τα χρέη των ελλήνων". Η τραπεζοκρατία μπορεί να δημιουργεί χρήμα από το πουθενά. 'Ετσι κι αλλιώς, πουλάνε αέρα. Η Ελλάδα θα είχε τα ίδια ακριβώς χρέη, ακόμα και αν η Γερμανία δεν είχε κερδίσει ούτε δεκαράκι.
Οι (υποτίθεται) άνεργοι και χρεωκοπημένοι έλληνες ξόδεψαν μέσα στο 2011 γύρω στα 7 δις ευρώ στον ΤΖΟΓΟ. Πηγή εδώ και εδώ. Μην ξεχνάμε, ότι η έκτη δόση του μνημόνιου ήταν μόλις 8 ψωρο-δις. Και γιά χατήρι αυτών των 8 ψωρο-δις απολύθηκε κόσμος, υποφέρουν οικογένειες και βυθίζεται η χώρα στην ύφεση. Με τα λεφτά των τζογαδόρων και μόνο θα είχαμε αποφύγει το μνημόνιο.
Ξέρω νεόδμητη πολυκατοικία στα Κάτω Πετράλωνα που πουλήθηκε (ολόκληρη) όσο ήταν ακόμα στα μπετά, τον Οκτώβρη του 2011! Προς 3000 ευρώ/τετραγωνικό!! (δύο θαυμαστικά). Χοντρικά, 200 χιλιάρικα γιά ένα αξιοπρεπές δυαράκι στα Κάτω Πετράλωνα. Δεν νομίζω ότι ο κος Λάτσης αγοράζει διαμερίσματα εκεί, άρα κάποιος άλλος είναι ο αγοραστής.
Λόγω της κρίσης - λέει - έπεσε η οικοδομική δραστηριότητα κατά 20%. Αυτό θεωρείται καταστροφή. Είναι όντως καταστροφή;
Αν το κανονικό μου βάρος είναι 90 κιλά και το πάω στα 180 κιλά, θα είμαι χοντρός. Αν από τα 180 κιλά πέσω κατά 20% στα 140 κιλά, θα είμαι αδύνατος;
Γιά να μη έχουμε παρεξηγήσεις: δεν σκοπεύω να υποδείξω στους έλληνες τι να κάνουν με τα λεφτά τους. Ούτε σκοπεύω να επιβάλλω τις τιμές των ακινήτων.
Αλλά είναι μαλακία να υποστηρίζεις ότι η Ελλάδα έκανε χρέη επειδή της πούλαγε προιόντα η Γερμανία. Δηλαδή τα 7 δις του τζόγου και τα 3000/τετραγωνικό (στα Πετράλωνα - ΕΛΕΟΣ) πήγαν στις τσέπες των γερμανών;
Ξανά-διευκρίνηση: δεν με ενδιαφέρει να κατηγορήσω / κριτικάρω / ειρωνευτώ κανέναν απολύτως. Μακάρι όλοι να διαθέσουν τα λεφτά τους όπως γουστάρουν.
Εκείνο που θέλω να δείξω είναι το συστημικό λάθος του χρηματοπιστωτικού τομέα. Της ασυδοσίας των τραπεζών. Θέλω να δείξω ότι από την στιγμή που αγοράζουμε και πουλάμε "αέρα" (τι άλλο παρά αέρας είναι η αντιπαροχή, με την οποία χτίστηκε όλη η Αθήνα; ), επιτρέπουμε στις τράπεζες να γεννάνε χρήμα από το πουθενά. Αυτό το χρήμα έρχεται στις τσέπες μας με την μορφή χρέους.
Όταν λοιπόν βρεθούμε (υπερ)χρεωμένοι, δεν φταίνε οι κακοί γερμανοί που μας τα πήραν, αλλά οι κακές τράπεζες που μας τα έδωσαν.
* * * *
Το τρίτο - μέγιστο - συστημικό λάθος είναι η ίδια η μορφή του σημερινού καπιταλισμού. Αυτό το λάθος ξεπερνάει και τα λάθη του ευρώ και τα λάθη των τραπεζών.
Όσο ο καπιταλισμός περιορίζονταν σε αυτά που περιγράφει ο Μαρξ, τα πράγματα ήταν προβλέψιμα. Οι καπιταλιστές κατείχαν τα μέσα παραγωγής και εκμεταλλεύονταν την υπεραξία της δουλειάς των προλετάριων. Προφανώς η εκμετάλλευση των προλετάριων δεν ήταν καλό πράγμα, αλλά τουλάχιστον υπήρχε παραγωγή αγαθών.
Σήμερα τα πράγματα έχουν μετεξελιχθεί σε ένα αδιάφανο και αξεδιάλυτο τουρλουμπούκι, στο οποίο δεν ξέρουμε ποιός εκμεταλλεύεται ποιόν και ποιός κερδίζει τι.
Π.χ. όλοι όσοι αγοράζουν προιόντα της περιβόητης Apple εκμεταλλεύονται τους κακομοίρηδες σκλάβους στην Κίνα. Όλοι οι μεσοαστοί που γεμίζουν το σπίτι τους με "περσικά" χαλιά εκμεταλλεύονται εκατομμύρια παιδάκια στο Πακιστάν και την Ινδία (η Ουνέσκο μιλάει γιά 5 εκ. παιδιά - σκλάβους στην Ασία).
Αλλά δεν είναι μόνο οι σχέσεις εκμετάλλευσης αδιαφανείς. Είναι και ο τρόπος που αποκτάς το εισόδημα σου, τα προς το ζην. Π.χ. ένας καλός γιατρός μπορεί να κερδίζει 10.000 ευρώ τον μήνα (δεν το καταφέρνουν όλοι οι γιατροί αυτό). Αλλά τουλάχιστον έβγαλε τα ματάκια του 10 χρόνια στα βιβλία και στα υπόγεια των νοσοκομείων. Την ίδια στιγμή, το πρώτο τυχαίο ξέκωλο κουνάει τα βυζιά του στα ρεάλιτυ και βγάζει τα ίδια. Γιά να μη σου πω περισσότερα.
Γιά να μη σου πω πόσα βγάζει ένας μπαλαδώρος προκειμένου να ρίξει πέντε κλωτσιές στο γήπεδο.
Θέλω να πω, την εποχή του Μαρξ υπήρχε μεν εκμετάλλευση και υπεραξία, αλλά αμοίβονταν αυτοί που παρήγαγαν κάτι χρήσιμο. Η έννοια του χρήσιμου είναι αυτή που ορίζει η κάθε κοινωνία στην κάθε χρονική στιγμή. Μπορεί η μοιρασιά να ήταν άδικη (95% ο καπιταλιστής, 5% ο προλετάριος), αλλά ο κανόνας ήταν σαφής: παράγεις, άρα αμοίβεσαι. Δεν παράγεις = δεν αμοίβεσαι.
Σήμερα ένας μεσίτης, ένας ασφαλιστής, ένας μεσάζοντας, ένα ξέκωλο βγάζει περισσότερα από έναν φούρναρη, έναν γεωργό, έναν γιατρό, έναν δάσκαλο.
Γέμισε η κοινωνία μας μεσάζοντες. Κανένας δεν παράγει πιά.
Αλλά και οι λίγοι που παράγουν, παράγουν στην πλειοψηφία τους μαλακίες. Άχρηστα γκατζετάκια, προορισμένα να χαλάσουν και να πεταχτούν στα σκουπίδια, μόλις λήξει η εγγύηση του κατασκευαστή. Παράγουμε διαφημίσεις. Παράγουμε followers και παράγουμε Likes στα σόσιαλ αρχι(μέ)δια. Εταιρείες σαν το φεησμπουκ έχουν μεγαλύτερα κεφάλαια (άρα και ισχύ) από την Τογιότα και την Τζένεραλ Μότορς.
Μιά ζωή στον κόσμο των υπολογιστών, αντιπαθούσα τον Μπιλ Γκέητς (θα εξηγήσω κάποτε το γιατί). Μετά από όλους αυτούς τους αερολόγους όμως, μου έχει γίνει συμπαθής. Τουλάχιστον ο Γκέητς έφτιαξε κάτι χρήσιμο.
Το μεγαλύτερο συστημικό λάθος του κόσμου μας σήμερα είναι ότι ενδιαφέρεται μόνο γιά τα λεφτά, χωρίς να ενδιαφέρεται γιά το ΠΩΣ φτιάχτηκαν αυτά τα λεφτά.
Αν σκιστώ, αν δημιουργήσω, αν κατασκευάσω μιά ΑΠΕ (ανανεώσιμη πηγή ενέργειας), ίσως κερδίσω ένα εκατομμύριο ευρώ. Θα έχω τότε ακριβώς την ίδια δύναμη, τους ίδιους φόρους και την ίδια αντιμετώπιση με τον πρώτο τυχόν ηλίθιο τεμπέλη που κληρονόμησε 1 εκατομμύριο ευρώ από τον μπαμπά του. Είτε με τον πρώτο τυχερό που κέρδισε 1 εκ. ευρώ στο λαχείο. Είτε με το ασύδοτο καθίκι που βγάζει 1 εκ. ευρώ από το trafficing. Είτε με το λαμόγιο που βγάζει 1 εκ. ευρώ από κρατικές προμήθειες.
Αναρωτιόμαστε, γιατί άραγε η ελληνική οικονομία είναι κρατικοδίαιτη. Είναι απελπιστικά απλό. Η οικονομία μας είναι κρατικοδίαιτη γιατί έχουμε πολύ πιό απλές διαδικασίες στο να γίνεις λαμόγιο από το να γίνεις δημιουργικός επιχειρηματίας.
Από την στιγμή που κανένας δεν εξετάζει το ΠΩΣ έκανες λεφτά, γιατί να μην ακολουθήσεις την εύκολη διαδρομή;
Αντίστροφη λογική: αν κάνουμε την δουλειά του λαμόγιου πιό δύσκολη και την δουλειά του δημιουργικού ανθρώπου πιό εύκολη, θα έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα της Ελλάδας μέσα σε μιά νύχτα. Αυτό θα είναι καλό γιά την Ελλάδα και μακάρι να μπορούσε να γίνει.
Αλλά αφήνει ανέγγιχτο το πραγματικό συστημικό πρόβλημα (όλου του κόσμου, όχι μόνο στην Ελλάδα) που εξετάζει το *πως* κερδίζονται τα λεφτά.
Η Κίνα και η Ρωσία θεωρούνται σήμερα ισχυρές χώρες, επειδή έχουν περισσότερα λεφτά από τις ευρωπαικές χώρες. Αν όμως αξιολογούσαμε το ΠΩΣ έφτιαξαν αυτά τα λεφτά, θα έπρεπε να τις κατατάξουμε στον πάτο του βαρελιού. Ξέσκισαν και ξεσκίζουν τους ίδιους τους τους ανθρώπους, βασανίζουν ζώα, καταστρέφουν (σε ασύλληπτα μεγέθη) το περιβάλλον.
Δεν είναι δυνατόν ένα t-shirt που φτιάχτηκε στην Γερμανία να αξιολογείται το ίδιο με ένα t-shirt που φτιάχτηκε στην Κίνα. Δεν είναι δυνατόν να αγοράζουμε προιόντα βαμμένα στο αίμα ζώων.
Κι όμως, αυτό ακριβώς κάνουμε. Γιατί μας ενδιαφέρει η τιμή ενός πράγματος, αλλά όχι η αξία του.
Αν δεν διορθώσουμε αυτό το μέγιστο συστημικό λάθος, αν δεν ασχοληθούμε σαν κοινωνία (και εννοώ σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι μόνο ελληνικό) με την αξία των αγαθών γύρω μας, είμαστε καταδικασμένοι σε εκφυλισμό. Σε ανεγκέφαλα και άψυχα όντα που καταναλώνουν iphones και ilikes, χωρίς να ξέρουν τι κάνουν.
* * * *
Υ.Γ. Μιάς και αυτό είναι το τελευταίο μου ποστ γύρω από την πολιτική και την Ελλάδα (δεν πρόκειται να ξαναγράψω την λέξη "Ελλάδα" στα επόμενα 2 χρόνια ;-) ), θέλω να δώσω το πολιτικό μου στίγμα, όπως αυτό ισχύει σήμερα.
Από σημερινή σκοπιά, οι άνθρωποι που αναφέρω πιό κάτω εκφράζουν με τον καλύτερο τρόπο αυτά που πιστεύω.
Να σημειώσω - με έντονα γράμματα - ότι οι καημένοι δεν φέρουν ευθύνη γιά την επιλογή μου ;-) Τους ξέρω αποκλειστικά από τα γραφτά τους στο δίκτυο.
Αν λοιπόν κάποιος εχθρεύεται εμένα, δεν υπάρχει λόγος να εχθρεύεται και εκείνους.
1) Αν γίνονταν εκλογές θα ψήφιζα την Δημιουργία Ξανά. Αν τελικά κατέβουν σε εκλογές (με χαρά πληροφορήθηκα ότι πλέον έγιναν κόμμα). Από ότι λένε οι ίδιοι γιά τους εαυτούς τους, πρόκειται γιά πετυχημένους έλληνες επιχειρηματίες. Επειδή ακριβώς είναι δημιουργικοί άνθρωποι, αμφιβάλλω αν θα αντέξουν να σφίγγουν χέρια κουμπάρων και λαμόγιων τα επόμενα 2 χρόνια.
Παρ' όλες τις αμφιβολίες μου, θα έχουν την στήριξη μου - όχι μόνο σε επίπεδο απλής ψήφου.
Αν όχι την Δ.Ξ., γενικά θα ψήφιζα οποιονδήποτε υπόσχεται (με προδιαγραφές υλοποίησης) τον πλήρη χωρισμό εκκλησίας - κράτους.
2) Την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, μαζί με δημιουργικές και υλοποιήσιμες προτάσεις γιά έξοδο από την κρίση, τις περιγράφει καλύτερα ο Γιάνης Βαρουφάκης στο protagon και στο μπλογκ του (δεν έχω το λινκ πρόχειρο). Τα κείμενα του θέλουν σκέψη γιά να κατανοηθούν. Αλλά αν μας έδινε ευκολοχώνευτες λύσεις θα το θεωρούσα ύποπτο.
3) Το πως φτάσαμε ως εδώ, μαζί με μερικές καλές προβλέψεις γιά το μέλλον το αναλύει καλύτερα ο TechieChan / Waste. Τα κείμενα του είναι σεντονιάδες. Πολλές φορές αξίζει να διαβάσει κανείς και τον ποταμό των 100+ σχολίων, μιάς και εκεί ακούγονται ακόμα περισσότερες καλές απόψεις.
Ο Waste δεν δίνει λύσεις. Αλλά αναλύει πολύ καλά το κοντινό παρελθόν και το κοντοπρόθεσμο μέλλον.
4) Ο Καιρός. Ο καπεταν- Γιώργος Τετράδης. Χωρίς άλλες συστάσεις. Εδώ το τελευταίο από τα καλύτερα του.
5) Πιτσιρίκος. Ξέρω, είναι αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Ξέρω, αντί γιά μακροσκελείς αναλύσεις είναι αφαιρετικός. Πετάει 5 ατάκες, χωρίς επιχειρηματολογία, χωρίς στοιχεία. Όποιος θέλει στοιχεία, μπορεί να τα βρει και μόνος του. Γιατί θα πρέπει ο Πιτσιρίκος να δίνει την τροφή μασημένη; Αυτά που λέει, τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει, τα θεωρώ σωστά. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία.
17 σχολια:
Πειρατή, το διαμέρισμα στα Πετράλωνα πήγε 3 χιλ. το τετραγωνικό και οι τιμές αυξήθηκαν τεχνητά, λόγω φτηνής χρηματοδότησης.
Ποιός παρείχε τη φτηνή χρηματοδότηση;
Οι ίδιες οι δομές του ευρώ δημιουργούσαν φτηνή χρηματοδότηση, η αγοραστική δύναμη αυξανόταν πλασματικά, έτσι μέρος αυτής διοχοτευόταν από τον πλούσιο Βορρά στον φτωχό Νότο και μέσω της πώλησης των προϊόντων του Βορρά στο Νότο, αυτή ξαναγύριζε πάλι πίσω, είναι τόσο απλό. Εύλογο ερώτημα: Ζούσαν καλύτερα οι λαοί του Βορρά εξαιτίας αυτού;
Aπάντηση: Μάλλον ναι, αλλά πιο πολύ τα τσέπωναν οι κεφαλαιούχοι (λογικό).
Τα πλεονάσματα της Γερμανίας δεν προείλθαν φυσικά από παρθενογέννεση, ούτε φυσικά και ο ζωτικός οικονομικός της χώρος είναι η υποσαχάρια ζώνη.
Αυτή η πρακτική είναι μεμπτή;
Aπάντηση: Όχι, η Γερμανία για πάρτη της έπραξε σωστά.
Η φρενήρης αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας στην Ιρλανδία (εκεί να δεις που πήγαν οι τιμές), χρηματοδοτήθηκε φτηνά, λόγω της υιοθέτησής του ευρώ από τη χώρα. Τα κέρδη τα καρπώθηκε και ο λαός, αλλά και οι τράπεζές τους και μέσω αυτών διάφοροι κεφαλαιούχοι και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, κατ΄επέκταση, μέρος των κερδών πήγε και στις οικονομίες άλλων χωρών και τα καρπωθηκαν και οι λαοί τους. Όταν οι τράπεζές τους έφαγαν το στραπάτσο, η κυβέρνηση τις στήριξε, αλλά η οικονομία κατέρρευσε κι έτσι, τα ΔΝΤ και οι Τρόικες, μπούκαραν στο Δουβλίνο και παρείχαν στήριξη με το αζημείωτο κι έτσι μέρος των κερδών από τόκους ξαναπηγαίνει στους πλούσιους δανειστές-κεφαλαιούχους...
Οι δανειστές όμως μετά τιμωρούν τον λαό, τον κάθε λαό, με αβάσταχτα μέτρα ο οποίος έτσι και σηκώσει κεφάλι και ζητήσει βοήθεια από αυτούς - τους το λένε και αλληλεγγύη μπας και τους πιάσουν στο φιλοτιμο - τότε τον βάζουν στη γωνία και του λένε:
"λαέ σπάταλε εσύ φταις, τώρα κάτσε στη γωνία με το ένα πόδι όρθιο και εφάρμοσε μέτρα δημοσιονομικής εξυγείανσης για να σωθείς".
Εδώ λοιπόν έχουμε δύο είδη ασθενιών. Ο εσωτερικός καρκίνος (βλ. Ελλάδα, η οποία αποτελεί τελικά μια sui generis οικονομία) και το εισαγωμένο aids. Δεν θα πω πιο είναι πιο σοβαρό. Πεθαίνεις κι από τα δύο.
Και για να το κάνω πιο ξεκάθαρο.
Οι ξένοι (γενικά κι αόριστα) οφείλουν, υποχρεούνται να βοηθήσουν! Γιατί: α) αλληλεγγύη, είμαστε λένε οικογένεια, στις οικογένεις δεν υπάχρουν τιμωροί, υπάρχουν τα αλληλέγγυα μέλη, αν δεν είμαστε οικογένεια (που δεν είμαστε) είμαστε σκορποχώρι και καλύτερα ο καθένας να πάει από εκεί που ήρθε. β) Μαζί τα φάγαμε! (ξένοι και εγχώριοι). Παροχή φτηνής χρηματοδότησης δεν σημαίνει τα βάζω στο σεντούκι, σημαίνει καταναλώνω, εμ και κερατάς, εμ και δαρμένος;
Επίσης, δεν μας δανείζει κανείς τζάμπα, τα παίρνουν αδρά, αν θα τα παίρνουν και στην πορεία δεν ξέρω, αυτά έχει το finance...high risk-high return. Αν θέλουν no risk no return, ας τα βάλουν κάτω από το στρώμα!
Η Ελλάδα πάντως με τα μυαλά που έχει κι όλο το χρήμα της οικουμένης να ερχόταν εδώ, πάλι χρεοκοπημένοι θα είμαστε.
Όποιος (δεν) δουλεύει και δεν παράγει αξία εκεί καταλήγει.
Σου έχω πει να με ψηφίσεις, αλλά εσύ δεν με ακούς :)
Υ.Γ.: Βαρέθηκα κι εγώ να μιλάω για την κρίση, το σταματώ, πάω για μπάνια στην Κόστα Ρίκα!
Καλησπερα αγαπητε Τζων Μποη, ευχαριστω για το ζουμερο σχολιο. Στα περισσοτερα συμφωνουμε.
Στην Ελλαδα επεσε πολυ φτηνο χρημα απο το 2001 (ευρω) και δωθε. Αυτο ηταν ενα απο τα πολλα συστημικα λαθη του ευρω. Οι τραπεζες ειχαν συμφερον να δανειζουν την Ελλαδα. Τα εχουν πει αλλοι καλυτερα απο μενα.
Φταινε οι ελληνες για το φτηνο χρημα; Οχι φυσικα! Αν φταινε σε κατι, ειναι επειδη δεν το εκμεταλλευτηκαν για να κανουν υποδομες.
Η αλληλεγγυη ειναι επιθυμητη και σωστη. Αλλα εμεις οι ανθρωποι ειμαστε ζορικα οντα. Αν δεν νιωθουμε τον αλλο σαν αδερφο μας, νιξ αλληλεγγυη.
Ειναι αυτο που γραφω στο ποστ, οτι πρωτα ενωνουμε τις καρδιες μας και μετα τα πορτοφολια μας. Στον φιλο σου θα χαρισεις και το τελευταιο σου 10ρικο, στον ξενο γιατι;
Οι λαοι της ΕΕ (ολοι οι λαοι, οχι μονο εμεις) νιωθουν ξενοι αναμεταξυ τους. Γιατι να στηριξει ο ενας τον αλλο; Μην ξεχναμε οτι ειδικα εμεις οι ελληνες βλεπουμε την Ευρωπη απο το 1981 μεχρι σημερα (30 χρονια) _αποκλειστικα_ σαν αγελαδα. Αγελαδα για αρμεγμα επιδοτησεων.
Θα διναμε εμεις ποτέ εστω και 0.5% του εισοδηματος μας για να βοηθησουμε τους ολλανδους; Θα το διναμε με την καρδια μας;
Η αλληλεγγυη και η αδερφοσυνη ειναι σωστες οταν ειναι αμοιβαιες. Οχι οταν μας συμφερουν.
Οπως σωστα γραφεις, με την σουι γκενερις οικονομια μας, ακομα και ολο το χρημα του κοσμου να μας εδιναν, παλι χρεωκοπημενοι θα καταληγαμε.
ΥΓ: Οι γερμανοι δεν κατηγορουνται επειδη πουλησαν αγαθα στους αλλους. Κατηγορουνται επειδη ειχαν ψηλη παραγωγικοτητα με χαμηλους μισθους (εσωτερικη υποτιμηση).
ΥΥΓ: Σε ψηφιζω ευχαριστως. Αρκει να εφαρμοσεις οσα υποσχεται η Δ.Ξ. ;-)
ΥΥΥΓ: Ε, οχι και για μπανια στην Κοστα Ρικα. Θα με κανεις να ζηλεψω.
Από το site της Δ.Ξ.:
"Η ευημερία μας ήταν «πλαστή». Τρώγαμε δανεικά. Όλοι μας – μηδενός εξαιρουμένου – ακόμα κι αν δουλεύαμε και πολύ και σκληρά, είχαμε αμοιβές και μισθούς που ήταν μεγαλύτερα από αυτό που παράγαμε"
(σ.σ.: όλοι; μα όλοι; τα 750 ευρώ κατώτατος μισθός για κάποιον που δουλεύει τουλάχιστον 8ωρο σε μια επιχείρηση με κέρδη, είναι μεγάλη αμοιβή;)
"Η ευελιξία στην αγορά εργασίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να καταπολεμηθεί η ανεργία."
(σ.σ.: παρακαλώ όπως αναλυθεί η έννοια της ευελιξίας, με τσιτάτα δεν καταλαβαίνει, είμαι κινέζος!)
Πειρατή, κάτι μου λέει ότι δεν θα με ψηφίσεις με την Δ.Ξ. :)
Αν με τέτοιες γενικεύσεις και παπαγαλισμούς χρεοκοπημένων πρακτικών περιμένω προκοπή, άφησέ το καλύτερα...
...στην Κόστα Ρίκα φίλε μου...στην Κόστα Ρίκα!
Πολύ πράμα. Όλο θέλω να συμφωνήσω κι όλο μου χτυπάει κάτι. Μου φαίνεται ότι έπαθες ότι παθαίνω κι εγώ συχνά... τ' άδειασες από την κατσαρόλα στο πιάτο χύμα και πέσαν κάμποσα απ' έξω...
Δυστυχώς το πνεύμα της αρχής του κειμένου, μέχρι τα πρώτα τέσσερα αστεράκια, με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο επί της επιφανείας τουλάχιστον...
Μετά, λες ότι "Πρώτα θα ενωθούν οι καρδιές, οι νοοτροπίες των ανθρώπων και μετά θα ενωθεί το νόμισμα τους". Νομίζω ότι σταματήσανε την ένωση πριν φτάσουν σε κοινό υπουργείο οικονομικών και κοινό μισθολόγιο και εκεί βρίσκεται το πρόβλημα, αλλά επί της ουσίας, εγώ πάλι το ξέρω αλλιώς: If you grab them by the balls, their hearts and minds will follow.
Με τα περί Ανατολικής Γερμανίας ανάμεσα στα αστεράκια, δεν συμφωνώ καθόλου. Παραπέμπω ξανά στο ότι το συστημικό λάθος ήταν ότι δεν έγινε κοινό υπουργείο οικονομικών και ενιαίο μισθολόγιο με κανόνες και κυρώσεις για τα αφεντικά που ήθελαν δουλοπάροικους για δυό δεκάρες.
Η τραπεζοκρατία δεν είναι το συστημικό λάθος, νομίζω: είναι το σύστημα. Και η ασυδοσία ανθρώπινη φύση. Και η ασυδοσία μετά χαζομάρας και ολίγη υπεροψία είναι Ελληνική φύση. Αλλά μην παίρνει η μπάλα τόσους Έλληνες που τα κάνανε σωστά αλλά απλά δεν ήταν αρκετοί για να έχουν αποτέλεσμα.
Ο καπιταλισμός εξελίχθηκε ακριβώς όπως είχε προβλέψει ο Μαρξ. Αυτά που εσύ τα λες αλλαγή πορείας για μένα είναι απλά milestones στην φυσική εξέλιξη από την Μεσοποταμία.
Φάγανε, φάγανε, από την απάνω τάξη, μέχρι που γίνανε δεινόσαυροι και οι από κάτω τάξεις δεν έχουν πια ψαχνό να τους θρέψουν.
Τώρα με τους έλληνες γιατρούς που έγραψες, μου ανέβασες το ζάχαρο! πάω παρακάτω μην πάθω καμιά διαβητική κρίση...
Εν τω μεταξύ, νομίζω ότι το κοινωνιολογικό φαινόμενο του ίντερνετ και οι δραστικές και άμεσες αλλαγές που φέρνει δρα παράλληλα και αλληλένδετα αλλά δεν είναι το ίδιο, ή μέρος, του θέματός σου.
Ο Γκέητς και 'μένα μου είναι αντιπαθής, αλλά η ωραία αλλαγή του προ μερικών χρόνων δεν εξαγοράζει το ότι ο Στηβ ήταν ο Λεονάρντο και όχι ο Μπιλ!
Τέλος μου φαίνεται πέφτεις σε δικαιολογημένη αλλά σίγουρη πλάνη. Νομίζεις ότι υπάρχει λόγος έστω και θεωρητικός ή ουτοπικός να πατήσει Έλληνας σε εκλογικό τμήμα :-)
Νομίζω ότι οι φράσεις σας για τον κόσμο που είναι μία φουρτουνιασμένη θάλασσα και μερικά καράβια έχουν μαγκιόρους καπετάνιους ενώ άλλα όχι, είναι το πραγματικό νόημα της όλης κατάστασης. Μπορεί να φταίει το σύστημα και να έχει λάθη αλλά το θέμα είναι πόσο ικανός και ευφυής είναι κανείς για να τα διορθώσει ή τουλάχιστον να τα παρακάμψει.
Δυστυχώς και πανευρωπαϊκά και παγκόσμια έχουν εκλείψει οι ηγέτες με επαρκές "ανάστημα" διορατικότητα και αντίληψη, γρήγορα αντανακλαστικά και αποφασιστικότητα. Οι περισσότεροι δείχνουν πολύ "λίγοι" για τη θέση που κατέχουν και για τις ευθύνες που υποτίθεται ότι τους αναλογούν.
΄Οσον αφορά το χρηματοπιστωτικό σύστημα μήπως η ασυδοσία των Τραπεζών συναγωνίζεται την ασυδοσία των πελατών τους, πολιτικών και ιδιωτών; Οι πρώτοι, όπως κι εσείς λέτε για να πληρώσουν τις παροχές στο λαουτζίκο αλλά και ο λαουτζίκος για να ικανοποιήσει όχι τις ανάγκες του αλλά τα γούστα του και τα βίτσια του. Πρόσφατα διάβασα ύμνους για δικαστική απόφαση που "κούρεψε" το χρέος 30χρονης δανειολήπτριας που είχε μείνει άνεργη και χρωστούσε 320.000 ευρώ από δάνεια και κάρτες. Πολλά τα μπράβο για τους δικαστές αλλά κανένα σχόλιο για κάποιαν που στα 30 της χρωστούσε ήδη στις Τράπεζες ένα υπέρογκο ποσό.
Αυτό με τις κακές Τράπεζες που μας πίεζαν να πάρουμε δάνεια κι εμείς -τι να κάνουμε;- τα παίρναμε για να μην τις στενοχωρήσουμε μου μοιάζει με τις ηλιθιότητες που λέμε όταν μπαίνουμε στο σούπερ μάρκετ να πάρουμε μόνο χαρτί υγείας και βγαίνουμε με γεμάτο καρότσι και φταίει ο Βασιλόπουλος που είχε και του πουλιού το γάλα κι όχι το ηλίθιο κεφάλι μας.
΄Οπως λέει κι ο/η ΤΗΙΝΚS παίρνει η μπάλλα κι αυτούς που τα κάνανε σωστά αλλά ήταν λίγοι για ν΄αλλάξουν τα πράγματα.
Το ότι στην Ελλάδα είναι πιο εύκολο να επιβραβευθεί ένα λαμόγιο παρά ένας έντιμος και σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος είναι γεγονός. Το τίποτε έχει γίνει κάτι, το ασήμαντο σημαντικό, τα μηδενικά έχουν πληθύνει εξαφανίζοντας τα άριστα. Αυτό πια δεν μπορεί να θεωρηθεί
συστημικό λάθος αλλά συστηματικός κανόνας.
Καλησπερα προς ολους
(αρχιζω με αναποδη σειρα)
Καλαμια στον καμπο, δεν πρεπει να συγχεουμε το ιδιωτικο χρεος με το δημοσιο. Η 30χρονη που χρωστουσε 320 χιλιαρικα ειναι μια ακραια περιπτωση ιδιωτικου χρεους, που δεν εχει σχεση με τα ελειμματα του ελλ. κρατους.
Ακομα και αν υπηρχαν 500.000 τετοιες 30χρονες, το κρατος μας δεν θα ειχε χρεωκοπησει και δεν θα ειχαμε μνημονιο και τροικα.
Υπαρχουν στο δικτυο σαιτ με (σοβαρες) οικονομικες αναλυσεις, οι οποιες εξηγουν πολυ καλα τα συστημικα λαθη του ευρω. Εξ αιτιας αυτων των συστ. λαθων ολες οι τραπεζες προτιμουσαν να δανειζουν το ελλ. κρατος.
Το λαθος του κρατους μας δεν ειναι οτι πηρε τα λεφτα. Το λαθος ειναι οτι δεν τα διεθεσε οπως επρεπε (για υποδομες π.χ.). Αυτο το λαθος βαραινει αποκλειστικα τους πολιτικους μας, που υποτιθεται οτι διαχειριζονται τα οικονομικα του κρατους. Δεν βαραινει εμας τους πολιτες.
* *
Αγαπητε thinks, δεν ειμαι σιγουρος αν σε καταλαβαινω σωστα.
Θεωρεις λαθος (αν καταλαβα καλα) το οτι δεν εγινε κοινο υπουργειο οικονομικων. Ναι, σ' αυτο συμφωνουν σημερα ολοι, κι εγω μαζι.
Αλλα πως να γινει κοινο υπ. οικονομικων, οταν η καθε χωρα θελει να εφαμοσει την δικη της, ξεχωριστη οικονομικη πολιτικη;
Μονο αν ολες οι χωρες της ΟΝΕ αποφασισουν να εκχωρησουν το "βαρυ πυροβολικο" της εθνικης τους ανεξαρτησιας στις Βρυξελλες μπορει να δημιουργηθει κοινο υπ. οικ.
Δεν λεω οτι αυτο δεν γινεται. Γινεται, αλλα πρεπει να το θελουν οι λαοι της Ευρωπης. Με το ζορι, δεν μπορεις να τους το επιβαλλεις.
Η Ευρωπη βαδιζε απο την αρχη προς μια πληρη πολιτική ενωση (κατι που θεωρω καλο). Αυτη η πολιτικη ενωση θα ερχονταν σε περιπου 50 χρονια απο σημερα. Η πολιτικη ενωση θα εφερνε και το κοινο νομισμα.
Εκεινο που λεω ειναι οτι η επανενωση των Γερμανιων αναγκασε τους ευρωπαιους να φτιαξουν το κοινο νομισμα. Κατι που ηταν τεχνικα ευκολο να γινει ερημην των λαων. Ενω η πολιτικη ενωση δεν μπορει να γινει ερημην τους.
Αγαπητε Τζων Μποη, ... μου βαζεις δυσκολα ;-)
Γι αυτο και το ξεχωριστο σχόλιο.
Θα φανεί ισως αλλοπροσαλο, αλλα δινω δικιο και σε σενα και στην Δ.Ξ.
Δυστυχως πολλες εννοιες εχουν αλλοιωθει (παραγωγικοτητα, ευελιξια κ.α.). Δεν ειναι λοιπον ευκολο να παρουμε τις λεξεις επι λεξει :-(
Οταν ο παπαδημος και ο βενιζελος μιλανε για "ευελιξια στην αγορα εργασιας" και για "παραγωγικοτητα", εννοουν τσεκουρεμα μισθων και απολυσεις.
Προφανως και εχεις δικιο, στο οτι αυτη η συνταγη ειναι αποτυχημενη, απανθρωπη και θα μας οδηγησει πιο βαθια στο τελμα.
Οταν μιλαει η Δ.Ξ. για παραγωγικοτητα, εννοει [*] π.χ. εξορθολογισμο της παραγωγικης μας διαδικασιας. Ετσι ωστε με λιγοτερη δουλειά να παραγουμε περισσοτερα αγαθα. Αυτο θα φερει ψηλοτερους μισθους και προσληψεις (δλδ. το αντιθετο απο αυτα που εφαρμοζονται σημερα).
Οταν η Δ.Ξ. μιλαει για ευελιξια εννοει [*] την απελευθερωση των κλειστων επαγγελματων αλλα και την μεγαλυτερη κινητικοτητα των εργαζομενων.
Αυτο δεν το θεωρω αρνητικο. Γιατι θα πρεπει να ξεκιναει καποιος μια δουλεια στα 19 του και να βγαινει στην συνταξη καθισμενος πανω στην ιδια καρεκλα που ειχε και οταν πρωτοδιοριστηκε;
Σε μια ιλιγγιωδως μεταλλασσομενη κοινωνια οπως η σημερινη, δεν μπορουμε να περιμενουμε να μενουν ολοι κολλημενοι στις καρεκλες τους.
Το σημαντικο ειναι, η εναλλαγη να μην σημαινει γενικη χειροτερευση των συνθηκων για τους εργαζομενους.
[*] ελπιζω να εχω καταλαβει σωστα το τι λενε και τι εννοουν
* * * *
Υ.Γ. Αυτη η παραγωγικοτητα ειναι ατιμο πραγμα. Εστω για παραδειγμα οτι εισαι ενας τιμιος και ευσυνειδητος υπαλληλος στην (επισης τιμια) επειχειρηση Χ και παιρνεις εναν μισθουλακο των 700 ευρω.
Αν παραγεις πραγματα αξίας 1000 ευρω, τοτε η παραγωγικοτητα σου ειναι ψηλη (αυτο εχουν καταφερει οι γερμανοι).
Αν παραγεις πραγματα αξιας 500 ευρω, τοτε ειναι χαμηλη.
Αν στα 2/3 του χρονου σου ασχολεισαι με την γραφειοκρατια στην οποια σε αναγκαζει το ελληνικο δημοσιο, αν για να μεταφερεις ενα δεμα απο τους Αμπελοκηπους στην Κηφιασια χρειαζεσαι 3 ωρες λογω κυκλοφοριακου, τοτε η παραγωγικοτητα σου ειναι απελπιστικα χαμηλη.
Οπως βλεπεις, η παραγωγικοτητα σου δεν εξαρταται ουτε απο το ποσο τιμιος ουτε απο το ποσο εργατικος εισαι. Η παραγωγικοτητα σου είναι το κλασμα του τελικου προιοντος που παραγεις διά του εισοδηματος που παιρνεις.
Οι παπαδημιοι και οι βενιζελοι θελουν να αυξησουν την παραγωγικοτητα μειωνοντας τον παρονομαστη αυτου του κλασματος (δηλαδη κοβοντας το εισοδημα σου).
Η Δ.Ξ. θελει να αυξησει την παραγωγικοτητα, μεγαλωνοντας τον αριθμητη του ιδιου κλασματος ( δλδ. το παραγομενο προιον).
Αυτο μπορει να γινει με εξορθολογισμο της παραγωγης, τεχνικα μεσα, εξαλειψη των πολλαπλων εμποδίων κ.α.
Ελπιζω να σε επεισα - λιγουλακι ;-)
Τι να σου πω αγαπητέ μου κάπταιν... για την Γερμανία, ότι η επανένωση ανάγκασε να γίνει το Ευρώ... δηλώνω άγνοια. Οπωσδήποτε η επανένωση ήταν καθοριστικός παράγων αλλά την ίδια στιγμή είχες και την μισή πρώην Σοβιετική Ένωση να αγοράζει εισιτήριο για το πανηγύρι και ξαφνικά οι μεγαλόπρεποι 9 που ήταν 11 γίνανε, τι; 27;
Για το υπουργείο οικονομικών, αυτό που εννοώ είναι το μοντέλο του Αμερικανικού Fed. Οι Πολιτείες έχουν δικές τους οικονομικές διοικήσεις αλλά υπάρχει και η Ομοσπονδιακή. Είκοσι χρόνια έλεγα στους Αμερικάνους ότι φτιάχναμε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης.
Αλλά, τελικά, μας έπιασε λάστιχο!
Καλημερα σε όλους!
Κείμενο και σχόλια σε συνδυασμο με συζητησεις που έχω κανει με άλλα ατομα στην Ελλάδα, μου δημιουργησαν μια απορία που ερχεται και ξαναερχεται στο μυαλο μου.
Αφορα περισσοτερο τον Τζων Μποη και την Καλαμια και λιγοτερο την πειρατη και τον Δημητρη μια που οι τελευταιοι -αν και Ελληνες- ζουν στο εξωτερικο και τα συμβαινοντα στην Ελλαδα τους ακουμπουν μεν, αλλα ξωφαλτσα.
Όπως ο Τζων Μποη , δυσπιστω κι εγω απέναντι σε οποιαδηποτε δύναμη επιθυμει να αναλάβει την εξουσία στην Ελλάδα. Οι οποιες προγραμματικες της δηλωσεις φτανουν στα αυτια μου σαν λογια του αερα, ενω κυριαρχει το συναισθημα πως προκειται για ακομη μια ομαδα μεγαλομανων με την εξουσια που θέλει περισσοτερο να επωφεληθει παρα να προσφερει ή που κινείται περισσοτερο με οραματα και λιγοτερο με οργανωμενο σχεδιο σωστης διακυβερνησης.
Η ευλογη απορία είναι, ποια είναι εκείνη η δύναμη που θα την εμπιστευόμασταν ειδικα αυτην την δυσκολη εποχή να μας κυβερνησει ;
Πώς θα έπρεπε να ειναι οι άνθρωποι που την απαρτιζουν ;Με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να μαθουμε περισσότερα για το ποιον τους και για τις ιδέες τους περα απο τις προσωπικες τους δηλώσεις ;
Και last but not least τι μέρος του πληθυσμού ενδιαφέρεται σήμερα να μάθει, να γνωρισει, να προωθησει και να πιστεψει στο καινουριο, παραμεριζοντας την απογοητευση και τον αρνητισμό του ;
Νε εχετε όλοι μια καλή εβδομαδα !
Jolly Roger, η πρόθεσή μου δεν ήταν να συγκρίνω ή να συνδέσω το ιδιωτικό και το δημόσιο χρέος αλλά να τονίσω, χωρίς να υπερασπίζομαι τις τράπεζες, ότι όσο ασύδοτες και ανεξέλεγκτες ήταν με το να παρέχουν αφειδώς το χρήμα άλλο τόσο ασύδοτοι και ανεξέλεγκτοι αποδείχθηκαν και οι πελάτες τους με το να παίρνουν ασύστολα δάνεια για να χρηματοδοτούν τα γούστα τους (διακοποδάνεια, πολυτελή αυτοκίνητα κλπ.). Γιαυτό και η νεόδμητη πολυκατοικία στα Κάτω Πετράλωνα πουλήθηκε 200 χιλιάρικα.
Γιαυτό και η 30χρονη με το υπέρογκο χρέος δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας.
Αλλά γιατί να μην παραλληλίσουμε τα ιδιωτικά χρέη με εκείνα του κράτους; Το κράτος δεν είναι κάτι αόρατο και αόριστο. Αποτελείται και από εμάς και όχι μόνο από πολιτικούς και τους κυβερνώντες που τους εκλέγουμε με ελευθερη βούληση και που είναι εικόνα μας και καθρέφτης μας. Αν εμείς είμαστε ασύδοτοι, απατεώνες και λαμόγια τέτοιοι θα είναι κι αυτοί και το χρήμα θα το χρησιμοποιούν για να μην μας χάσουν από πελάτες.
Δεν θέλω να αθωώσω τους πολιτικούς αλλά αν ρίχνουμε την απόλυτη ευθύνη σ΄αυτούς είναι σαν να αθωώνουμε εμάς τους υπόλοιπους.
Π.χ. όταν ένας υπουργός προσελάμβανε χιλιάδες, χωρίς να είναι απαραίτητοι, για τους οποίους θα έπρεπε η χώρα να δανειστεί για να τους πληρώνει, όλοι οι υπόλοιποι κάναμε μόκο γιατί προσβλέπαμε και σε κάποιο παρόμοιο ρουσέτι για πάρτη μας.
Δυστυχώς όπως είπαμε κι πιο πάνω ο λογαριασμός ήρθε σε όλους και τον πληρώνουμε φταίχτες και μη.
Καλαμια στον καμπο, η συζητηση για το ποιος φταιει εγινε σ' αυτο το μπλογκ απο το περασμενο καλοκαιρι. Δεν θελω να την επαναλαβω για λογους οικονομιας χωρου / χρονου.
Ασχετα απο το ποιος φταιει, τα ιδιωτικα χρεη ειναι ολα αντιμετωπισιμα (με μια εξαιρεση). Τα κρατικα χρεη δεν ειναι, και οδηγουν σε μνημονια, λιτοτητες και κρισεις.
Υπαρχει λοιπον μια θεμελιωδης διαφορά εδω.
Η εξαιρεση που αναφερω πιο πανω ειναι φυσικα οι τραπεζες. Τα ιδιωτικα χρεη των τραπεζων ΔΕΝ ειναι αντιμετωπισιμα. Ειναι αυτο που ελεγαν οι αμερικανοι, οι τραπεζες ειναι too big to fail.
Αυτο αποτελει ενα ακομα συστημικο λαθος που οι λαοι οφειλουν να διορθωσουν.
Ειναι και ενας απο τους λογους για τους οποιους ο Βαρουφακης μιλαει για "τραπεζοκρατια".
* * * *
Αγαπητη scarlett, μπορει να μη ζω στην Ελλαδα, αλλα εσυ με κάνεις να φαινομαι σαν να ζω στο φεγγαρι ;-)
Δεν ειμαι και τοσο απλοικος.
Το ξερω οτι τα προσωπα που απαρτιζουν ενα καινουργιο κομμα μπορουν προς το παρον να δωσουν μονο υποσχεσεις.
Στο ποστ εκφραζω καθαρά την δυσπιστια μου, λεγοντας οτι ακομα και αν ειναι 100% τιμιοι, θα δυσκολευτουν πολυ να υλοποιησουν τις - όποιες - καλες προθεσεις τους. Ποιος μπορει να τα βάλει με ολους τους σαπιους μηχανισμους;
Απλα, αναμεσα σε ενα κομμα που υποσχεται "ακομα καλυτερες μερες, λεφτα υπαρχουν" και ενα κομμα που υποσχεται "πληρης χωρισμος εκκλησιας - κρατους" θα ψηφισω σαφως το δευτερο.
Ακομα αν και οι δυο ψευδονται, προτιμαω να παραμυθιαζομαι με το δευτερο ψεμα παρα με το πρωτο.
Ταιριαζει καλυτερα στο στυλ μου ;-)
Αναρωτιεσαι, "ποιούς ανθρωπους θα εκλεγαμε σημερα; πως θα τους ελεγχαμε;"
Πολυ σωστη ερωτηση, ισως η πιο καίρια.
Η δικη μου απαντηση ειναι η διαφανεια και η κρεμαλα (εστω η προσωπικη ευθυνη).
Δεν μπορουμε να ξερουμε εκ των προτερων, αν οσα μας υποσχονται θα τα υλοποιησουν. Αν ομως υπαρχει διαφανεια, μπορουμε να ξερουμε τι κανουν οι κυβερνωντες και γιατι το κανουν. Και αν δεν κανουν αυτα για τα οποια τους εκλεξαμε, θα τους βαζουμε στην φυλακη και θα εκλεγουμε καινουργιους.
Εεεε, μια, δυο, τρεις, πεντε ... καπου στην διακοσιοστη κυβερνηση (μεσα σε 200, αντε 400 μερες) θα πετυχουμε τους καλούς και τους αξιους. Δεν μπορει, καπου θα υπαρχουν.
πειρατη με παρεξηγησες.
το ερωτημα μου αναφεροταν κυριως στους συνσχολιαστες που κατοικουν στην Ελλαδα και στον εαυτο μου.
δυστυχως από παντου εισπραττω μονο αρνηση και δυσπιστια και δεν ξερω ποιες δυναμεις θα μπορουσαν να βγαλουν τον Ελληνα απο αυτον τον αρνητισμο του.
αυτη τη στιγμή οι περισσοτεροι Ελληνες ΔΕΝ ξερουν τι ειδους κυβερνηση θα ηθελαν. η δοκιμη και η πλανη μπορει καποτε να φερουν αποτελεσματα, αλλα στο μεταξυ θα εχουμε σπαταλησει τη ζωή μας
Καλησπέρα,
Αφού λοιπόν κάνουμε κουβεντούλα, να πω κι εγώ στη Scarlett, ότι από τη φύση μου είμαι καχύποπτος, αλλά το παλεύω σθεναρά, πόσο όμως να το παλέψω ο εστέτ, όταν διαβάζω κάποια πράγματα που το λειψό μυαλό μου δεν καταλαβαίνει.
Τα ερωτήματα απευθύνονται φυσικά όχι στον Πειρατή αλλά στην Δ.Ξ., που κάποια στιγμή μπορεί και να τους τα κάνω κιόλας, σιγά μην ντραπώ.
Κάποια πράγματα που διάβασα φαίνονται λοιπόν λογικά κι όμορφα, κάποια άλλα όμως θέλουν διευκρίνιση.
α) Γιατί δεν εξυπηρετεί σε κάτι να μην ξέρω τα βιογραφικά των κυρίων και κυριών που την απαρτίζουν; Ποιοι είναι; Δηλαδή, κάνουμε πολιτική αλλά οι πολιτικοί μπαίνουν σε δεύτερο πλάνο; Πως γίνεται; Και γιατί θα πρέπει να εμπιστευθώ κάποιον; Μόνο από τις προθέσεις του ή από αυτά που υποστηρίζει, ή επειδή τα λέει ωραία ή επειδή το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα τίναξε τα πέταλα, ή επειδή τους έχω σιχαθεί όλους και κάπου πρέπει να βρω αποκούμπι; Εμένα έτσι με προσέλαβαν να δουλέψω; Επειδή τους έπεισα με τη γοητεία μου, ή επειδή δεν υπήρχαν άλλοι διαθέσιμοι στην πιάτσα;
β) Εφόσον βάζουν ποσόστωση 33% στην εκλογή των γυναικών, εγώ γιατί δεν είδα κάποιο γυναικείο όνομα στη Διοικούσα τους Επιτροπή;
δ) Γιατί 200 βουλευτές κι όχι 187, 123 ή 229; έχει γίνει κάποια μελέτη επ΄αυτού; ή λέμε για να λέμε;
ε) Γιατί να εφαρμόσουμε τους (χαμηλούς) φορολογικούς συντελεστές της Βουλγαρίας, κλπ; για να προσελκύσουμε και καλά επενδύσεις; Δεν ξέρουμε ότι οι επενδυτές είναι και κυνηγοί φορολογικών συντελεστών; Βάλαμε λοιπόν τη φορολογία στο 10%, τέλεια….εμείς στο Μπανανιστάν τους κάνουμε όμως 5%, 5%??????, ε λοιπόν, εμείς στο Αβοκαντοστάν τους πάμε στο 3%, 3%??????, εμείς στο Χουρμαδιστάν είμαστε πιο μόρτες και τσίφτηδες και σας πληρώνουμε κι από πάνω! Εκεί να δεις γλέντι που θα κάνουν οι… «επενδυτές»!
στ) Όταν αναφερόμαστε στη φράση «ευελιξία στην αγορά εργασίας» εξηγούμε αναλυτικά τι εννοούμε και δεν αφήνουμε μετέωρα τα πράγματα, είτε γιατί θέλουμε να αφήσουμε τον άλλον να καταλάβει ότι εκείνος θέλει να καταλάβει, είτε γιατί δεν θέλουμε να πούμε τι ακριβώς σκεφτόμαστε εμείς περί ευελιξίας…στο σπίτι του κρεμασμένου αν μιλήσεις για σχοινί, σίγουρα δεν θα καταλάβουν ότι πρόκειται για κλωστή ντεμισέ ή μαλλί Μολοκότου, αλλά για σχοινί χοντρό και τραχύ!
ζ) Το «όλοι, μηδενός εξαιρουμένου» παίρναμε παραπάνω από αυτά που παράγαμε, πόση διαφορά έχει από το «Μαζί τα φάγαμε;». Και ποιος είσαι εσύ που μέτρησες, έναν προς έναν τι έπαιρνε και τι έδινε ως υπεραξία στην επιχείρηση στην οποία εργαζόταν; Τα υψηλά μερίσματα από κέρδη των προηγούμενων ετών από πού προήλθαν; Από εργασία δεν προήλθαν;
Είναι κι άλλα πολλά, αλλά μια άλλη στιγμή τα αναλύω.
Παρόλα αυτά, εύχομαι όλα τούτα να είναι οι παιδικές ασθένειες ενός νέου και έντιμου στις προθέσεις του σχηματισμού. Από την άλλη και σε αυτούς αναπαράγεται το ίδιο μοτίβο που λέει ότι η πολιτική (και οι πολιτικοί) χωρίς πνοή πλέον και δύναμη να διαχειριστεί το μέλλον παρέδωσε τα ηνία στις «αγορές», σε κάποιους άλλους δηλαδή, που πατρίδα έχουν το κέρδος και αξία έχουν τα ασφάλιστρα κινδύνου...και εκεί μέσα μύρισα «αγορά» φίλε μου...δεν ξέρω τι θέλουμε να δημιουργήσουμε (ξανά) τελικά...
scarlett, συγνωμη αν σε εκανα να νιωσεις αβολα με την απαντηση μου.
Στο ερωτημα σου δεν εχω απαντηση.
* * *
Τζων, αγαπητε ... με στελνεις αδιαβαστο ;-)
Το συμπερασμα απο τα λογια σου ειναι οτι ... παω ξανα στο σαιτ της ΔΞ για να μελετησω. Απορω με τον εαυτο μου.
Πως μου ξεφυγαν απο το σαιτ αυτα που επισημαινεις;
Συμφωνω με ολα οσα λες. Εχω μονο δυο ελαφρυντικουλια για την ΔΞ στα σημεια (α) και (ζ).
Στο (α) ισως να κρατανε την δημοσιευση μεχρι να ερθει επικοινωνιακα η καταλληλη στιγμη. Ισως λεω, δεν ξερω.
Στο (ζ) προκειται για μια πολυ φθαρμενη εκφραση. Ισως ειναι τοσο φθαρμενη, που άλλα λεει ο ενας μας και άλλα εννοει ο αλλος. Βεβαια ειναι λαθος της ΔΞ να χρησιμοποιησει τετοιες φθαρμενες και νεφελωδεις εκφρασεις.
Στο (ε) οχι μονο συμφωνω μαζι σου αλλά και επαυξανω.
Εζησα απο πολυ κοντα το (αρνητικο) παραδειγμα της ελληνικης ναυτιλιας. Μιας ναυτιλιας που μεχρι το 2000 ηταν πρωτη - και με διαφορά - στον κοσμο. Μιας ναυτιλιας που απο το 1950 μεχρι το 1985 εδωσε ψωμι σε χιλιαδες ελληνικες οικογενειες και χοντρα εσοδα στο ελληνικο κρατος.
Η ελληνικη ναυτιλια πηρε καποτε το "δωρακι" της μηδενικης ( ! ) φορολογησης. Κανενας εφοπληστης (ειμαι αδυνατος στην ορθογραφια) δεν πληρωνει φορους.
Το αποτελεσμα ειναι να απασχολουνται σημερα ελαχιστοι ελληνες στην ναυτιλια. Τα πληρωματα ειναι φιλιππινεζοι και πακιστανοι, απο καπετανιο μεχρι μουτσο. Το κρατος δεν παιρνει ουτε δεκαρακι τσακιστο και οι εφοπληστες μας τζογαρουν τα αφορολογητα κερδη τους στο Σιτυ.
Η μηδενικη φορολογηση ειναι προσκληση (με μεγαλα και χοντρα γραμματα) για να κανεις ξεπλυμα μαυρου χρηματος. Δεν υποστηριζω οτι ολοι οσοι ασχολουνται με την ναυτιλια ειναι μαυρολεφταδες. Λεω οτι ο νομος κανει την ζωη πολυ ευκολη σε οσους θελουν να παρανομησουν.
Jolly Roger, επειδή τελευταία άρχισα να παρακολουθώ το μπλογκ σου, δεν έχει διαβάσει ακόμη όλες τις αναρτήσεις σου. Κάποια στιγμή θα το κάνω.
Τεράστια ζητήματα εδώ. Είμαι πολύ ικανοποιημένος to peer το άρθρο σας. Ευχαριστώ πολύ και είμαι κοιτάζοντας μπροστά για να σας αγγίξει. Θα έχετε την καλοσύνη πτώση μου ένα e-mail;
Post a Comment