Oel ngati kameie
Δεν είμαι μίζερος με την Τέχνη. Πάντα αφήνω ένα έργο τέχνης να επιδράσει πάνω μου. Αν και πολλές φορές μπορώ να μαντέψω τον δολοφόνο σε ένα θρίλερ από την αρχή, διαβάζω με αγωνία μέχρι την τελευταία σελίδα. Είτε πρόκειται γιά βιβλίο, είτε γιά τραγούδι, είτε γιά φιλμ στο σινεμά - αν είναι καλό, θα αφεθώ στα αισθήματα που μου δημιουργεί. Χωρίς κριτικές, χωρίς αναλύσεις, χωρίς συνοδευτικές πληροφορίες.
Πιστεύω ότι η Τέχνη είναι (συν)αίσθημα. Αν το έργο τέχνης δεν μπορεί να σου δημιουργήσει αισθήματα - στην ιδανική περίπτωση εκείνα τα αισθήματα που επεδίωξε ο δημιουργός του - καμμία ανάλυση, καμμία κριτική και καμμία περιγραφή δεν έχει νόημα.
Γι' αυτό και δεν θέλω να περιγράψω, ούτε να γράψω κριτική γιά το Άβαταρ. Την πολυσυζητημένη ταινία. Την είδα χθες, στην τρισδιάστατη έκδοση. Άφησα το έργο να με παρασύρει σε έναν φανταστικό κόσμο, ταυτίστηκα με τον ήρωα (υποθέτω ότι αν ήμουν γυναίκα θα ταυτιζόμουν με την ηρωίδα), δάκρυσα όταν είδα τους καλούς να σκοτώνονται και αγαλίασα όταν είδα τους κακούς να χάνουν. Συμπληρωματικά, ρίγησα από συγκίνηση όταν είδα τους δράκους - με τους οποίους έχω ιδιαίτερες σχέσεις συμπάθειας ;-) Ιδίως τον Toruk. Μόλις είδα τον Toruk, άφησα τον πρωταγωνιστή και αυτόματα ταυτίστηκα με τον Δράκο.
Οι εικόνες ήταν τόσο έντονες, που με συνόδευαν αρκετές ώρες αφού είχα αφήσει την αίθουσα.
Βλέποντας το έργο από μιά χρονική απόσταση 24 ωρών, ανακαλύπτω αρκετά σημεία που δεν μου αρέσουν, αρκετά τρυκ, αρκετά χολυγουντιανά κολπάκια. Γιά παράδειγμα, οι καλοί του έργου έχουν υπερβολικά ανθρωποειδή μορφή γιά aliens που υποτίθεται ότι είναι. Αυτό είναι κόλπο γιά να ταυτίζεται ευκολότερα ο θεατής μαζί τους. Αλλά στο κάτω - κάτω, γιατί όχι; Και ποιός δεν θα ήθελε γιά ταίρι του μιά ψηλόλιγνη πολεμίστρια; Μιά γκρίζα γάτα με πράσινα μάτια;
Δεν θέλω λοιπόν να κρτικάρω το Άβαταρ. Ούτε καν τα σημεία εκείνα που δεν μου άρεσαν. Θέλω να κριτικάρω τους ανθρώπους, τους θεατές. Όλους εκείνους που ανέδειξαν αυτό ειδικά το έργο σε μεγα-επιτυχία. Κριτική σε μιά προσπάθεια να καταλάβω τους ανθρώπους - αν και οι άνθρωποι σπάνια καταλαβαίνουν εμένα. Γιατί συγκινούνται τόσοι άνθρωποι από αυτό ειδικά το έργο;
Έχουμε αρχικά μιά ιστορία αγάπης. Απαραίτητο συστατικό στην συνταγή μεν, όχι όμως καθοριστικό. Από ιστορίες αγάπης είναι γεμάτη η Τέχνη. Από τον Όμηρο μέχρι σήμερα, από τους Αζτέκους μέχρι τους Γιαπωνέζους, το 95% των τραγουδιών, βιβλίων, ποιημάτων και εικόνων που έχει παράγει η ανθρωπότητα, περιγράφουν μιά ιστορία αγάπης. Άρα δεν είναι αυτός ο λόγος γιά την επιτυχία του Άβαταρ.
Μετά έχουμε μιά ιστορία "προδοσίας". Κάποιος που φυσιολογικά ανήκει στο στρατόπεδο των κακών και στην πορεία αλλάζει στρατόπεδο και μετατρέπεται σε καλό. Ο σκηνοθέτης φάινεται να ενδιαφέρεται γιά αυτό το μοτίβο, μιάς και το επαναλαμβάνει σε άλλες ταινίες του (Χορεύοντας με τους λύκους π.χ. ). Βρίσκω συναρπαστική τόσο την ιδέα όσο και την υλοποίηση - ωστόσο δεν την θεωρώ κατάλληλη να συγκινήσει μαζικά τόσους θεατές. Πρόκειται γιά μιά ολίγον ελιτίστικη θεώρηση του κόσμου.
Δύο στοιχεία φαίνεται να είναι καθοριστικά γιά την μαζική επιτυχία του 'Αβαταρ. Ο φανταστικός κόσμος της Πανδώρας με τα "παράξενα" ζώα και φυτά και η φιλοσοφική σκοπιά της ζωής με την παλία θρησκευτική δοξασία της Πανγαίας (όλοι οι οργανισμοί είναι μέρος ένος μεγάλου συνόλου). Το έργο παρουσιάζει με αριστουργηματικό τρόπο και τα δύο αυτά στοιχεία. Αλλά αν η επιτυχία του έργου βασίζεται ειδικά σε αυτά τα δύο στοιχεία - όπως όλα δείχνουν - τότε αντιπαθώ τους ανθρώπους.
Ο φανταστικός κόσμος της Πανδώρας είναι ελάχιστα φανταστικός. Ρεαλιστικός είναι - με εξαίρεση τα αιωρούμενα βουνά. Σχεδόν όλα τα ζώα και τα φυτά που φαίνονται στο έργο, υπάρχουν. Εδω, στον πλανήτη Γη, φάτσα - κάρτα, μπροστά μας. Ο καλλιτέχνης έχει (πολύ όμορφα και δημιουργικά) επέμβει σε *υπάρχοντες* οργανισμούς, αλλάζοντας και συνδυάζοντας μικρολεπτομέρειες.
Είναι η βλακεία, η αλαζονία και η τερατώδης άγνοια της ανθρώπινης ράτσας που θαυμάζει έναν κόσμο θεωρώντας τον φανταστικό, ενώ δεν είναι.
Ο κόσμος της Θάλασσας είναι μπροστά στα μάτια μας. Πραγματικός, υπαρκτός. Τα χορτοφάγα ζώα με το πλακουτσωτό κεφάλι στο Άβαταρ δεν είναι τίποτα άλλο από σφυροκέφαλοι καρχαρίες. Τα μικρά, γλυκούλικα ιπτάμενα φυτά με τα πολλά ποδαράκια δεν είναι παρά μέδουσες. Οι μικροί δράκοι δεν είναι παρά σαλάχια με κεφάλι σαύρας. Μόνο ο Toruk είναι πραγματικός δράκος - αλλά και αυτός είναι μίγμα από βαράνο και δεινόσαυρο.
Θα μπορούσα να συνεχίσω με πολλά ακόμα παραδείγματα. Αλλά αναρωτιέμαι αν με καταλαβαίνει κανείς. Ίως και να μιλάω στην γλώσσα Na’vi, δεν ξέρω. Μα καλα, ΚΑΝΕΙΣ δεν έχει δει σαλάχι;
Ούτε καν η αλλαγή περιβάλλοντος είναι πρωτότυπη. Το να βάλεις θαλάσσια ζώα να πετάνε στον αέρα δεν απαιτεί φαντασία. Αρκεί να δεις έναν πιγκουίνο να κολυμπάει γιά να καταλάβεις αμέσως ότι πρόκειται γιά πέταγμα - όπως των πουλιών (σημείωση: πρέπει να είσαι κάτω από τον πιγκουίνο όταν κολυμπάει γιά να το αναγνωρίσεις αυτό ;-) ).
Δεν κριτικάρω τους δημιουργούς του 'Αβαταρ. Οι δημιουργοί είναι μεγάλοι καλλιτέχνες, το έργο είναι αριστουργηματικό. Κριτικάρω όμως το κοινό που ενθουσιάζεται στην εικόνα μιάς μέδουσας και ενός σφυροκέφαλου, νομίζοντας ότι πρόκειται γιά φανταστικά ζώα.
Φταίω εγώ που είμαι μισάνθρωπος ή η ανθρωπότητα που δεν ξέρει την τύφλα της;
Το επόμενο "ατού" γιά την επιτυχία του Άβαταρ είναι η θεωρία της Πανγαίας. Όλοι είναι ενωμένοι με όλους, είμαστε κύτταρα ενός μεγάλου οργανισμού. Η λέξη άβαταρ σημαίνει την ενσάρκωση μιάς από τις ινδουιστικές θεότητες, σε αναλογία με την χριστιανική ενσάρκωση του θεού. Δεν έχω πρόβλημα όταν παρουσιάζεται αυτή η θρησκευτική (ινδουιστική γιά την ακρίβεια) θεωρία της Πανγαίας σε μιά χολυγουντιανή παραγωγή. Έχω όμως πρόβλημα με όλους όσους ξεκινάνε από την χολυγουντιανή παραγωγή γιά να καταλήξουν στους Κρίσνα, τους Ράμα και την λοιπή παραφιλολογία της θρησκοληψίας.
Η Πανγαία είναι έτσι κι αλλιώς ύβρις. Δείχνει την αλαζονία και την αμάθεια της ανθρώπινης ράτσας. Το ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να συλλάβει ούτε καν την απόσταση των 6300 χιλομέτρων, που αποτελούν την ακτίνα της Γης. Το ανθρώπινο μυαλό (θέλει να) αγνοεί ότι σε κάθε κουταλιά χώμα ζουν μερικές χιλιάδες ζώα, σε κάθε σταγόνα νερού επίσης. Πως θέλεις να συνδεθείς με όλα αυτά ρε μεγάλε; Το μυαλό που κουβαλάς επαρκεί γιά να συνδεθείς βία με τα γλαστράκια στο μπαλκόνι σου. Και γιά μερικούς εκπρόσωπους του είδους homo sapiens αμφιβάλλω ακόμα και γι' αυτό.
Αλλά ας ξεχάσω τους υπόλοιπους οργανισμούς. Ας αφήσουμε τα περισσότερα ζώα και τα φυτά έξω από την Πανγαία και ας μετρήσουμε μόνο τα θηλαστικά. Για παράδειγμα τον σκύλο. Ένα ζώο με το οποίο ο homo sapiens συμβιώνει εδώ και 30000 χρόνια. Μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια, κανονικά θα έπρεπε να μπορούμε όχι απλά να επικοινωνούμε αλλά και να παίζουμε τάβλι με τους σκύλους μας (ο δικός μου ξέρει τουλάχιστον να ρίχνει τα ζάρια).
Και αντί να επικοινωνούμε με ένα τόσο "απλό" ζώο, με ένα ζώο που υποτίθεται ότι το ξέρουμε εδώ και 30000 χρόνια, οι ελληνικοί δρόμοι είναι γεμάτοι από ξεκοιλιασμένα και δηλητηριασμένα αδέσποτα.
Φτου σου ανθρωπότητα, που μου θέλεις και Πανγαία. Εδω δεν είσαι ικανή να προστατέψεις έναν σκύλο και θέλεις να επικοινωνήσεις με Δράκους; Που πας ρε Καραμήτρο;
Μέσα στην αίθουσα του σινεμά βλέπουμε το hometree των Na'vi να πέφτει χτυπημένο από τις ρουκέτες των κακών και βάζουμε τα κλάμματα. Θέλουμε να στρίψουμε το λαρύγγι στους κακούς που κατέστρεψαν το δεντράκι. Και μόλις βγούμε από την αίθουσα του σινεμά βλέπουμε τα καμμένα της Πάρνηθας, την καμμένη Πελοπόννησο με χιλιάδες καμμένα δέντρα και τα γράφουμε στα @@ μας. Όχι μόνο τα γράφουμε στα @@ μας αλλά επιτρέπουμε (με υπουργικό διάταγμα) στους κυνηγούς να τα πατήσουν ώστε να εξοντώσουν όσα ζώα γλύτωσαν την φωτιά.
Μέσα στην αίθουσα εκστασιαζόμαστε στην ιδέα της Πανγαίας, έξω από την αίθουσα χτίζουμε βίλες στα καμμένα. Εγώ φταίω που είμαι μισάνθρωπος;
Να γιατί προτιμώ τον Terminator (από τον ίδιο σκηνοθέτη μπαιδεγουέη). Ψηλός, μουσκουλώδης, κακός, με ένα τεράστιο όπλο εξοντώνει όσους βρεθούν στο διάβα του. Απλά πράγματα. Ξεκάθαρα. Ο κόσμος στην οθόνη είναι ίδιος με τον κόσμο έξω από την οθόνη.
Επαναλαμβάνω ότι δεν έχω καμμία αντίρρηση να μας παρουσιάζει ο σκηνοθέτης έναν φανταστικό κόσμο, γεμάτον με καλούς. Έχω όμως πρόβλημα όταν εκατομμύρια άτομα ενθουσιάζονται με την καλοσύνη εντός του σινεμά γιά να κόψουν στο επόμενο δευτερόλεπτο, έξω από το σινεμά ο ένας το λαρύγγι του άλλου.
Υ.Γ. Αφήνω την ανθρωπότητα στην ησυχία της (αν με άφηνε και εκείνη στην δικη μου, θα περνάγαμε αμφότεροι και οι δύο τέλεια) και μένω στα αισθήματα που μου δημιούργησε η ταινία. Έτσι κι αλλιώς τα αισθήματα είναι εκείνα που μένουν. Πιό πολύ απ' όλα μου κόλλησε η φράση που χρησιμοποιούν οι Na’vi όταν συναντιώνται.
Σε Βλέπω. Με το Β κεφαλαίο. Γιά να σημαίνει "βλέπω τον κόσμο μέσα από σένα".
Πιστεύω ότι η Τέχνη είναι (συν)αίσθημα. Αν το έργο τέχνης δεν μπορεί να σου δημιουργήσει αισθήματα - στην ιδανική περίπτωση εκείνα τα αισθήματα που επεδίωξε ο δημιουργός του - καμμία ανάλυση, καμμία κριτική και καμμία περιγραφή δεν έχει νόημα.
Γι' αυτό και δεν θέλω να περιγράψω, ούτε να γράψω κριτική γιά το Άβαταρ. Την πολυσυζητημένη ταινία. Την είδα χθες, στην τρισδιάστατη έκδοση. Άφησα το έργο να με παρασύρει σε έναν φανταστικό κόσμο, ταυτίστηκα με τον ήρωα (υποθέτω ότι αν ήμουν γυναίκα θα ταυτιζόμουν με την ηρωίδα), δάκρυσα όταν είδα τους καλούς να σκοτώνονται και αγαλίασα όταν είδα τους κακούς να χάνουν. Συμπληρωματικά, ρίγησα από συγκίνηση όταν είδα τους δράκους - με τους οποίους έχω ιδιαίτερες σχέσεις συμπάθειας ;-) Ιδίως τον Toruk. Μόλις είδα τον Toruk, άφησα τον πρωταγωνιστή και αυτόματα ταυτίστηκα με τον Δράκο.
Οι εικόνες ήταν τόσο έντονες, που με συνόδευαν αρκετές ώρες αφού είχα αφήσει την αίθουσα.
Βλέποντας το έργο από μιά χρονική απόσταση 24 ωρών, ανακαλύπτω αρκετά σημεία που δεν μου αρέσουν, αρκετά τρυκ, αρκετά χολυγουντιανά κολπάκια. Γιά παράδειγμα, οι καλοί του έργου έχουν υπερβολικά ανθρωποειδή μορφή γιά aliens που υποτίθεται ότι είναι. Αυτό είναι κόλπο γιά να ταυτίζεται ευκολότερα ο θεατής μαζί τους. Αλλά στο κάτω - κάτω, γιατί όχι; Και ποιός δεν θα ήθελε γιά ταίρι του μιά ψηλόλιγνη πολεμίστρια; Μιά γκρίζα γάτα με πράσινα μάτια;
Δεν θέλω λοιπόν να κρτικάρω το Άβαταρ. Ούτε καν τα σημεία εκείνα που δεν μου άρεσαν. Θέλω να κριτικάρω τους ανθρώπους, τους θεατές. Όλους εκείνους που ανέδειξαν αυτό ειδικά το έργο σε μεγα-επιτυχία. Κριτική σε μιά προσπάθεια να καταλάβω τους ανθρώπους - αν και οι άνθρωποι σπάνια καταλαβαίνουν εμένα. Γιατί συγκινούνται τόσοι άνθρωποι από αυτό ειδικά το έργο;
Έχουμε αρχικά μιά ιστορία αγάπης. Απαραίτητο συστατικό στην συνταγή μεν, όχι όμως καθοριστικό. Από ιστορίες αγάπης είναι γεμάτη η Τέχνη. Από τον Όμηρο μέχρι σήμερα, από τους Αζτέκους μέχρι τους Γιαπωνέζους, το 95% των τραγουδιών, βιβλίων, ποιημάτων και εικόνων που έχει παράγει η ανθρωπότητα, περιγράφουν μιά ιστορία αγάπης. Άρα δεν είναι αυτός ο λόγος γιά την επιτυχία του Άβαταρ.
Μετά έχουμε μιά ιστορία "προδοσίας". Κάποιος που φυσιολογικά ανήκει στο στρατόπεδο των κακών και στην πορεία αλλάζει στρατόπεδο και μετατρέπεται σε καλό. Ο σκηνοθέτης φάινεται να ενδιαφέρεται γιά αυτό το μοτίβο, μιάς και το επαναλαμβάνει σε άλλες ταινίες του (Χορεύοντας με τους λύκους π.χ. ). Βρίσκω συναρπαστική τόσο την ιδέα όσο και την υλοποίηση - ωστόσο δεν την θεωρώ κατάλληλη να συγκινήσει μαζικά τόσους θεατές. Πρόκειται γιά μιά ολίγον ελιτίστικη θεώρηση του κόσμου.
Δύο στοιχεία φαίνεται να είναι καθοριστικά γιά την μαζική επιτυχία του 'Αβαταρ. Ο φανταστικός κόσμος της Πανδώρας με τα "παράξενα" ζώα και φυτά και η φιλοσοφική σκοπιά της ζωής με την παλία θρησκευτική δοξασία της Πανγαίας (όλοι οι οργανισμοί είναι μέρος ένος μεγάλου συνόλου). Το έργο παρουσιάζει με αριστουργηματικό τρόπο και τα δύο αυτά στοιχεία. Αλλά αν η επιτυχία του έργου βασίζεται ειδικά σε αυτά τα δύο στοιχεία - όπως όλα δείχνουν - τότε αντιπαθώ τους ανθρώπους.
Ο φανταστικός κόσμος της Πανδώρας είναι ελάχιστα φανταστικός. Ρεαλιστικός είναι - με εξαίρεση τα αιωρούμενα βουνά. Σχεδόν όλα τα ζώα και τα φυτά που φαίνονται στο έργο, υπάρχουν. Εδω, στον πλανήτη Γη, φάτσα - κάρτα, μπροστά μας. Ο καλλιτέχνης έχει (πολύ όμορφα και δημιουργικά) επέμβει σε *υπάρχοντες* οργανισμούς, αλλάζοντας και συνδυάζοντας μικρολεπτομέρειες.
Είναι η βλακεία, η αλαζονία και η τερατώδης άγνοια της ανθρώπινης ράτσας που θαυμάζει έναν κόσμο θεωρώντας τον φανταστικό, ενώ δεν είναι.
Ο κόσμος της Θάλασσας είναι μπροστά στα μάτια μας. Πραγματικός, υπαρκτός. Τα χορτοφάγα ζώα με το πλακουτσωτό κεφάλι στο Άβαταρ δεν είναι τίποτα άλλο από σφυροκέφαλοι καρχαρίες. Τα μικρά, γλυκούλικα ιπτάμενα φυτά με τα πολλά ποδαράκια δεν είναι παρά μέδουσες. Οι μικροί δράκοι δεν είναι παρά σαλάχια με κεφάλι σαύρας. Μόνο ο Toruk είναι πραγματικός δράκος - αλλά και αυτός είναι μίγμα από βαράνο και δεινόσαυρο.
Θα μπορούσα να συνεχίσω με πολλά ακόμα παραδείγματα. Αλλά αναρωτιέμαι αν με καταλαβαίνει κανείς. Ίως και να μιλάω στην γλώσσα Na’vi, δεν ξέρω. Μα καλα, ΚΑΝΕΙΣ δεν έχει δει σαλάχι;
Ούτε καν η αλλαγή περιβάλλοντος είναι πρωτότυπη. Το να βάλεις θαλάσσια ζώα να πετάνε στον αέρα δεν απαιτεί φαντασία. Αρκεί να δεις έναν πιγκουίνο να κολυμπάει γιά να καταλάβεις αμέσως ότι πρόκειται γιά πέταγμα - όπως των πουλιών (σημείωση: πρέπει να είσαι κάτω από τον πιγκουίνο όταν κολυμπάει γιά να το αναγνωρίσεις αυτό ;-) ).
Δεν κριτικάρω τους δημιουργούς του 'Αβαταρ. Οι δημιουργοί είναι μεγάλοι καλλιτέχνες, το έργο είναι αριστουργηματικό. Κριτικάρω όμως το κοινό που ενθουσιάζεται στην εικόνα μιάς μέδουσας και ενός σφυροκέφαλου, νομίζοντας ότι πρόκειται γιά φανταστικά ζώα.
Φταίω εγώ που είμαι μισάνθρωπος ή η ανθρωπότητα που δεν ξέρει την τύφλα της;
Το επόμενο "ατού" γιά την επιτυχία του Άβαταρ είναι η θεωρία της Πανγαίας. Όλοι είναι ενωμένοι με όλους, είμαστε κύτταρα ενός μεγάλου οργανισμού. Η λέξη άβαταρ σημαίνει την ενσάρκωση μιάς από τις ινδουιστικές θεότητες, σε αναλογία με την χριστιανική ενσάρκωση του θεού. Δεν έχω πρόβλημα όταν παρουσιάζεται αυτή η θρησκευτική (ινδουιστική γιά την ακρίβεια) θεωρία της Πανγαίας σε μιά χολυγουντιανή παραγωγή. Έχω όμως πρόβλημα με όλους όσους ξεκινάνε από την χολυγουντιανή παραγωγή γιά να καταλήξουν στους Κρίσνα, τους Ράμα και την λοιπή παραφιλολογία της θρησκοληψίας.
Η Πανγαία είναι έτσι κι αλλιώς ύβρις. Δείχνει την αλαζονία και την αμάθεια της ανθρώπινης ράτσας. Το ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να συλλάβει ούτε καν την απόσταση των 6300 χιλομέτρων, που αποτελούν την ακτίνα της Γης. Το ανθρώπινο μυαλό (θέλει να) αγνοεί ότι σε κάθε κουταλιά χώμα ζουν μερικές χιλιάδες ζώα, σε κάθε σταγόνα νερού επίσης. Πως θέλεις να συνδεθείς με όλα αυτά ρε μεγάλε; Το μυαλό που κουβαλάς επαρκεί γιά να συνδεθείς βία με τα γλαστράκια στο μπαλκόνι σου. Και γιά μερικούς εκπρόσωπους του είδους homo sapiens αμφιβάλλω ακόμα και γι' αυτό.
Αλλά ας ξεχάσω τους υπόλοιπους οργανισμούς. Ας αφήσουμε τα περισσότερα ζώα και τα φυτά έξω από την Πανγαία και ας μετρήσουμε μόνο τα θηλαστικά. Για παράδειγμα τον σκύλο. Ένα ζώο με το οποίο ο homo sapiens συμβιώνει εδώ και 30000 χρόνια. Μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια, κανονικά θα έπρεπε να μπορούμε όχι απλά να επικοινωνούμε αλλά και να παίζουμε τάβλι με τους σκύλους μας (ο δικός μου ξέρει τουλάχιστον να ρίχνει τα ζάρια).
Και αντί να επικοινωνούμε με ένα τόσο "απλό" ζώο, με ένα ζώο που υποτίθεται ότι το ξέρουμε εδώ και 30000 χρόνια, οι ελληνικοί δρόμοι είναι γεμάτοι από ξεκοιλιασμένα και δηλητηριασμένα αδέσποτα.
Φτου σου ανθρωπότητα, που μου θέλεις και Πανγαία. Εδω δεν είσαι ικανή να προστατέψεις έναν σκύλο και θέλεις να επικοινωνήσεις με Δράκους; Που πας ρε Καραμήτρο;
Μέσα στην αίθουσα του σινεμά βλέπουμε το hometree των Na'vi να πέφτει χτυπημένο από τις ρουκέτες των κακών και βάζουμε τα κλάμματα. Θέλουμε να στρίψουμε το λαρύγγι στους κακούς που κατέστρεψαν το δεντράκι. Και μόλις βγούμε από την αίθουσα του σινεμά βλέπουμε τα καμμένα της Πάρνηθας, την καμμένη Πελοπόννησο με χιλιάδες καμμένα δέντρα και τα γράφουμε στα @@ μας. Όχι μόνο τα γράφουμε στα @@ μας αλλά επιτρέπουμε (με υπουργικό διάταγμα) στους κυνηγούς να τα πατήσουν ώστε να εξοντώσουν όσα ζώα γλύτωσαν την φωτιά.
Μέσα στην αίθουσα εκστασιαζόμαστε στην ιδέα της Πανγαίας, έξω από την αίθουσα χτίζουμε βίλες στα καμμένα. Εγώ φταίω που είμαι μισάνθρωπος;
Να γιατί προτιμώ τον Terminator (από τον ίδιο σκηνοθέτη μπαιδεγουέη). Ψηλός, μουσκουλώδης, κακός, με ένα τεράστιο όπλο εξοντώνει όσους βρεθούν στο διάβα του. Απλά πράγματα. Ξεκάθαρα. Ο κόσμος στην οθόνη είναι ίδιος με τον κόσμο έξω από την οθόνη.
Επαναλαμβάνω ότι δεν έχω καμμία αντίρρηση να μας παρουσιάζει ο σκηνοθέτης έναν φανταστικό κόσμο, γεμάτον με καλούς. Έχω όμως πρόβλημα όταν εκατομμύρια άτομα ενθουσιάζονται με την καλοσύνη εντός του σινεμά γιά να κόψουν στο επόμενο δευτερόλεπτο, έξω από το σινεμά ο ένας το λαρύγγι του άλλου.
Υ.Γ. Αφήνω την ανθρωπότητα στην ησυχία της (αν με άφηνε και εκείνη στην δικη μου, θα περνάγαμε αμφότεροι και οι δύο τέλεια) και μένω στα αισθήματα που μου δημιούργησε η ταινία. Έτσι κι αλλιώς τα αισθήματα είναι εκείνα που μένουν. Πιό πολύ απ' όλα μου κόλλησε η φράση που χρησιμοποιούν οι Na’vi όταν συναντιώνται.
Σε Βλέπω. Με το Β κεφαλαίο. Γιά να σημαίνει "βλέπω τον κόσμο μέσα από σένα".
9 σχολια:
Θα σε στενοχωρήσω, αγαπητέ Jolly Roger (ΟΚ, ίσως να μη σε στενοχωρήσω και τόσο...), αλλά δεν είσαι μισάνθρωπος. Οι μισάνθρωποι (αυτοί που ξέρω, τουλάχιστον), μισούν κυριολεκτικά τους πάντες και επιπλέον δεν αντέχουν τον εαυτό τους. Εσύ απλώς απεχθάνεσαι τη βία, την υποκρισία, τη μαλακία, και γενικότερα το δρόμο που έχει ακολουθήσει η ευρύτερη ανθρωπότητα μέχρι σήμερα. Νομίζω πως αυτό δεν αρκεί για να σε χαρακτηρίσει μισάνθρωπο.
Την ταινία δεν την έχω δει ακόμα, αλλά εκεί στο Χόλιγουντ είναι μανούλες στο να κάνουν το θεατή να νιώσει ακριβώς τα συναισθήματα που θέλουν ακριβώς τη στιγμή που θέλουν, γιατί εκμεταλλεύονται θεμελιώδη στοιχεία της ανθρώπινης ψυχολογίας. Και μόνο το άκουσμα μιας μείζονας συγχορδίας την κατάλληλη στιγμή, σε συνδυασμό με το κατάλληλο οπτικό ερέθισμα, αρκεί για να φέρει την πολυπόθητη κάθαρση και να σε κάνει να κλαις με αναφιλητά...
Το έργο δεν το έχω δει, αλλά σε καταλαβαίνω! Είναι εύκολο να συγκινείται κάποιος σε μια κινηματογραφική αίθουσα, αλλά θέλει μια ιδιαίτερη ποιότητα και ευαισθησία για να μάθει να βλέπει τον κόσμο κάθε φορά με ενθουσιασμό, ακόμη και δέος, σαν κάτι καινούριο και θαυμαστό. Εύκολο να ταυτίζεται κάποιος με τον πρωταγωνιστή ενός επικού έργου και να εκτονώνεται ενώ φαντάζεται ότι είναι ο ήρωας, ο Λεωνίδας στους 300, δύσκολο να ορθώσει το ανάστημά του την επόμενη μέρα στην εργασία του, στην καθημερινότητά του, για να σταματήσει μια αδικία. Εύκολο να λυπάται τα χαριτωμένα πλασματάκια σε μια ταινία, δύσκολο να αναγνωρίσει ότι τα πλάσματα που τον περιβάλλουν, αν μη τι άλλο, έχουν και αυτά δικαιώματα σε αυτόν τον κόσμο και δεν πρέπει να χαρακτηρίζονται πρόβλημα επειδή κουτσουλάνε το πολυτελές του αμάξι ή γαυγίζουν πού και πού και χαλάνε την ησυχία μιας ήσυχης πόλης όπως η Αθήνα. Το παράδειγμα με το δέντρο είναι πολύ χτυπητό σε μια χώρα όπως η Ελλάδα. Πράγματι, ζούμε ήδη σε ένα θαυμαστό κόσμο, το έκτρωμα είναι ο νους μας έτσι όπως τον εθίζουμε να επεξεργάζεται το περιβάλλον, αποκλειστικά σαν μέσο, η στερημένη από ευαισθησία και αγάπη ψυχή μας, η πνευματική μας τύφλωση.
Πέρα από αυτό, πέρα από την υποκρισία, σε ό,τι αφορά την Πανγαία, είναι ίσως μια θρησκευτικότητα που θα ήθελα να αντικαταστήσει τα υπάρχοντα είδη θρησκευτικότητας, θα προτιμούσα να λατρεύουμε τον κόσμο, τη φύση και τα πλάσματά της. Ίσως αυτό να μας βοηθούσε να ζήσουμε με περισσότερη ισορροπία. Είμαστε πράγματι μέρος ενός γίγνεσθαι που ξεκίνησε από τη μεγάλη έκρηξη, για την ύπαρξή μας είναι απαραίτητος ο ήλιος όσο και η καρδιά μας, το δέρμα μας δεν είναι κάποιου είδους σύνορο, είναι αυτό που εχθές ήταν δέντρο, φυτό, αέρας, νερό που κυλούσε σε ένα ποτάμι. Πράγματι, αν κάτσεις να αφεθείς λίγο σε αυτές τις σκέψεις, μπορεί να φτάσεις ακόμη και σε έκσταση. να μια προσευχή ακόμη και για αθέους :P
Υ.Γ. Μόλις διαπίστωσα ότι η γρήγορη εναλλαγή των ποστ στην μπάρα ενημέρωσης ιστολογίων στο μπλογκ μου με είχε κάνει να χάσω κάποια προηγούμενα ποστ σου και τα διάβασα/σχολίασα σήμερα.
Δε θα έβλεπα την ταινία αν δεν είχε διαφημιστεί τόσο πολύ. Επίσης δεν θα την έβλεπα αν δε μου είχε προταθεί.
Τι θέλω να πω ; Οι παραπάνω δυο λογοι είναι αυτοί που στελνουν τους περισσότερους στον κιν/φο. Εννοείται φυσικά ότι υπάρχουν και προσωπικές προτιμήσεις , αλλα δεν είναι αυτές που κάνουν συνηθως τα μπλοκμπάστερ.
Στηθηκε μια ταινία που χρησιμοποιησε στο επακρον τη συγχρονη τεχνολογια και κέντρισε το ενδιαφέρον.
Δεν ξέρω αν ο κοσμος συγκινηθηκε , αλλά υπήρχαν όλοι εκεινοι οι παραλληλισμοί που θα βοηθούσαν σε αυτό.
Οι κακοι γηινοι που αφού "άδειασαν" τη γη , στη συνέχεια βάλθηκαν να κανουν το ιδιο και στους γυρω πλανητες.
Αλλά η κόλαση δεν είμαστε ποτε εμείς. Η κολαση ειναι πάντα οι άλλοι. Η ταυτιση υπάρχει, αλλά γινεται με το "ξένο" στοιχείο
Ο Καμερον απόδιδει την καλοσύνη στους εξωγηινους. Προφανώς θεωρει ανικανους τους ανθρωπους και να σκεφτούν με σοφία και να δράσουν ανάλογα.
Αλλά όπως γράφεις κι εσυ στην αρχή, λίγο ενδιαφερουν οι κριτικές. Το θέμα είναι τι παίρνεις από ένα βιβλίο, μια ταίνια, μια μελωδία. Σου άρεσε; Πέρασες όμορφα; Θα τη θυμάσαι ;
Προσωπικά μου άρεσε.Πέρασα τρεις ευχάριστες ώρες, με τους δικούς μου παραλληλισμούς κι έφυγα από τον κιν/φο με ένα ευχάριστο συναίσθημα, όχι επειδη ο κοσμος των Ναβί σωζεται στο τελος, αλλά επειδή το ανθρώπινο μυαλό κατασκευάζει ακόμη παραμύθια.
(Οχι οτι θα προτιμουσα ένα άσχημο τέλος. Το χρειαζόμαστε το παραμύθι Jolly Roger. Χρειαζόμαστε την ελπίδα)
Την ταινία δεν την έχω δει και δεν σκοπεύω, τουλάχιστον προς το παρόν, να την δω, παρά το γεγονός ότι έχω ήδη ακούσει κολακευτικά σχόλια.
Μετά την ανάγνωση της ανάρτησης σου, παρότι, ομολογώ, μπήκα στον πειρασμό να ξανασκεφτώ την απόφαση μου, τελικά βρήκα έναν ακόμη λόγο για να μην τη δω. Και ο λόγος αυτός είναι η μετέπειτα ανώμαλη προσγείωση στην πραγματικότητα. Αν η ταινία πρόκειται να με παρασύρει σε έναν άλλο κόσμο που θα με γοητεύσει, τότε είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα νιώσω εκείνο το απαίσιο συναίσθημα του "σταματήστε τη Γη να κατέβω ΤΩΡΑ", ήδη από τη στιγμή που θα πάρω τα μάτια μου από την οθόνη (π.χ. αντικρύζοντας τα διάσπαρτα στο πάτωμα της αίθουσας ποπ κορν και τα αφημένα να μαζέψει κάποιος άλλος χάρτινα ποτήρια των αναψυκτικών). Αυτός δε, είναι ο κυριότερος λόγος που επιλέγω ψυχαγωγικές δραστηριότητες που δεν συνεπάγονται άμεση επαφή στη (χρονική) συνέχεια με τον υπόλοιπο κόσμο! Μπας και καταφέρω να κρατήσω, έστω για τόσο λίγο, ακόμη το παραμύθι ζωντανό...
Αγαπητε cyrus, καλως ηρθες εδω.
Στο Χ. οντως ειναι μανουλες σε κατι τετοια ψυχολογικα τρυκ.
Παντως περισσοτερες φορες εχω βουρκωσει με μουσικη + στιχους (Ελυτης π.χ. ) παρα με χολυγουντιανες παραγωγες.
Εχω σιγουρα πολυ καλυτερη μυτη (μυρωδιες) και αυτια (μουσικη) σε συγκριση με τα ματια (εικονες).
Περαστικε, συγνωμη για το αλαλουμ. Φταιει οτι γραφω "μισα" κειμενα, τα ξαναδουλευω και τα δημοσιευω ετεροχρονισμενα.
Με την Πανγαια εχεις ενα δικιο. Αλλα ας μην ξεχναμε οτι εμεις ειμαστε πιοτερο φουρκισμενοι με την χριστιανικη θρησκεια, ωστε να θεωρουμε τις αλλες θρησκειες "καλυτερες". Μην παρασυρεσαι, οφειλεται στο οτι τις αλλες θρησκειες τις βλεπουμε απο μακρυα.
Ο ινδουισμος εχει κι αυτος *πολλη* θρησκοληψια και φανατιλα πανω του.
Εκεινο που με ενοχλει περισσοτερο στην ιδεα της Πανγαιας ειναι η Υβρις.
Φανταζομαστε οτι μπορουμε να επικοινωνησουμε με 10^10 (δεκα εις την δεκατη) ζωα και δεν ειμαστε ικανοι να επικοινωνησουμε ουτε με τον αδερφο μας.
scarlett, ναι. Περασα πολυ ωραια, την ταινια θα την θυμαμαι σιγουρα για πολυ καιρο. Ειμαι σιγουρος οτι θα την ξαναδω - ελπιζω συντομα και με καλη παρεα.
Δεν θελω να φανερωσω την υποθεση, μιας και 3 στους 4 σχολιαστες δηλωνουν οτι δεν την εχουν δει.
Σκεφτομαι οτι αυτος ο δηθεν φανταστικος κοσμος και οι δηθεν εξωγηινοι ειμαστε εμεις.
Η Πανδωρα ειναι η Γη μας, οπως θα επρεπε να ειναι. Οι Ναβι ειμαστε εμεις, οπως θα επρεπε να ειμαστε.
Ναι, θελω να πεταω πανω σε δρακους - πειραζει; ;-)
Οταν περασει λιγος καιρος και δεν υπαρχει κινδυνος να στερησω απο τους αλλους την χαρα της εκπληξης, θα σου δωσω (αν θελεις) συγκεκριμενα παραδειγματα απο την πλοκη, που επιβεβαιωνουν την πεποιθηση μου.
Εσκαρινα, οτι θα σε γοητευσει αυτος ο φανταστικος κοσμος ειναι σχεδον σιγουρο. Οπως γραφει και ο cyrus, εχουν τον τροπο τους.
Πιστευω οτι θα ηταν κριμα να χασεις την απολαυση, επειδη μερικοι ανεγκεφαλοι θα πεταξουν τα σκουπιδια τους στο πατωμα.
Τελικά είδα την ταινία σήμερα. Εντυπωσιακή, έχει πολλές επιρροές ως προς το περιεχόμενό της. Ελπίζω ότι τουλάχιστον θα κάνει κάποιους συμπατριώτες μας να προβληματιστούν και να σκεφθούν, βλέποντας το δέντρο των Νάβι να καίγεται, τα δικά μας δάση και τον δικό μας τρόπο ζωής και αξίες.
Κι εγώ είδα την ταινία και δεν ντρέπομαι να πω ότι συγκινήθηκα. Όσο για τους θεατές της επανέρχεσαι σε ένα παλίοτερο ερώτημα: Μπορεί η τέχνη να αλλάξει τον άνθρωπο προς το καλύτερο; Δυστυχώς η απάντηση είναι ξεκάθαρη, δεν μπορεί. Οι SS άκουγαν κλασική μουσική στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και ταυτόχρονα οδηγούσαν χιλιάδες Εβραίους στα κρεματόρια. Κι εμένα μου άρεσε η ταινία "Οι ζωές των Άλλων", μα ίσως τα ιπτάμενα βουνά στο Avatar να είναι πιο αληθινά από την ιστορία του πρωταγωνιστή.
Φλυαρε, ειναι λογιμκο αυτο που λες.
Διαφωνω ομως.
Η διαφωνια μου δεν προερχεται απο καποιο λογικο επιχειρημα, απλα απο διαισθηση.
Πιστευω οτι η Τεχνη μπορει να επηρεασει τους ανθρωπους. Ειμαι σιγουρος οτι ο cyrus θα συμφωνησει ;-)
Το παραδειγμα με τους SS ειναι λιγο τραβηγμενο νομιζω. Εξ' αλλου το ερωτημα ειναι ο "επηρεασμος", οχι η δραστικη αλλαγη.
Το να περιμενουμε απο την Τεχνη να μετατρεψει ενα καθαρμα σε Μητερα Τερεζα παει πολυ.
Αναρωτιέσαι αν έχει δει ποτέ κανείς σαλάχι. Είναι πολύ λίγοι αυτοί που το έχουν δει, αλλά ακόμα και πιο κοινά πλάσματα όπως ένα πρόβατο ή ένα κατσίκι είναι εξωτικά πλάσματα για έναν κάτοικο των πόλεων. Δεν είναι να απορείς λοιπόν ...Ήξερα κάποιον που κόντεψε να βάλει τα κλάματα επειδή είδε από το λεωφορείο αγελάδες...
Όσο για τα τεχνάσματα, όντως είναι μανούλες οι αμερικάνοι και μάλιστα τα χρησιμοποιούν και εκτός τέχνης, όπως όταν σου λένε "Βάρα τους αφγανούς, κρίμα οι αφγανέζες με τις μπούργκες" και αγαναχτείς εσύ και καταριέσαι τους παλιάνθρωπους τους αφγανούς.
Τι να κάνεις! Δεν μπορείς χωρίς αυτό, δεν μπορείς ούτε με αυτό.
Post a Comment