Επιλογές
Κάπου στο 300 π.Χ. (λίγο μετά τον θάνατο των μεγάλων Πλάτωνα και Αριστοτέλη) η ανθρωπότητα είχε να επιλέξει ανάμεσα σε δύο δρόμους. Επέλεξε τον έναν και κατέληξε εδώ που είμαστε σήμερα. Δεν ξέρουμε τι θα είχε γίνει αν είχε επιλέξει τον άλλο δρόμο. Είναι πάρα πολλά τα "τι θα γινόταν αν". Αν όμως κάποτε αποφασίσουμε ότι ο σημερινός κόσμος είναι χάλια, δεν χρειάζεται να ψάχνουμε για εναλλακτικές. Οι εναλλακτικές είναι εκεί - σε πλήρη περιγραφή, ανάλυση και εφαρμογή - εδώ και 2.300 χρόνια.
* * *
Ο ένας δρόμος - αυτός που ΔΕΝ ακολουθήσαμε - ήταν αυτός του Επίκουρου. Ο Επίκουρος είχε αγοράσει ένα μεγάλο κτήμα, το είχε ονομάσει "Κήπο" και ζούσε εκεί με τους μαθητές του. Η εχθρική προπαγάνδα έλεγε ότι εκεί περνούσε τον καιρό του με σεξουαλικά όργια και ακράτητα μεθύσια - αλλά ήταν αστήρικτη και κατέρρευσε γρήγορα.
Στην πραγματικότητα ο Επίκουρος δίδασκε το ακριβώς αντίθετο. Έλεγε δλδ. ότι μπορείς να είσαι ευτυχισμένος, μόνο όταν όλοι γύρω σου είναι ευτυχισμένοι (στο "όλοι" περιλάμβανε και ζώα, με αστερίσκους). Για να είναι όλοι γύρω σου ευτυχισμένοι, οφείλεις να ζεις έτσι ώστε ούτε εσύ ούτε οι γύρω σου να αισθάνονται φόβο, πόνο, πείνα ή κρύο.
Εννοείται ότι η διδασκαλία του Επίκουρου είναι πολύ πιο εκτεταμένη. Δίνω εδώ υπεραπλουστευμένα μόνο το πολύ, πολύ, πολύ βασικό κομμάτι, συμπυκνωμένο στις παραπάνω αράδες.
* * *
Ο άλλος δρόμος - αυτός που ακολουθήσαμε - ήταν αυτός των στωϊκών. Οι στωϊκοί πήραν το όνομα τους από την Στοά της Αγοράς. Εκεί έστηναν τα πηγαδάκια τους και δίδασκαν.
Οι στωϊκοί πήραν την έννοια του Λόγου από μια παλιότερη φιλοσοφική τάση, τους Κυνικούς, και της έδωσαν συμπαντική έκταση. Πίστευαν δλδ. ότι ο Λόγος διατρέχει όλο το Σύμπαν, διαπερνά τα πάντα, αλλά μόνο οι "σοφοί" μπορούν να τον αναγνωρίσουν. Όποιος είναι "σοφός" μπορεί να αναγνωρίσει τον Λόγο μέσα στο Σύμπαν και ζει σύμφωνα με τον Λόγο. Αυτός είναι ευτυχής και ολοκληρωμένος άνθρωπος.
Οι στωϊκοί έβαλαν στο παιχνίδι και την "φυσική τάξη πραγμάτων". Αφού ο Λόγος διαποτίζει όλο το Σύμπαν, υπάρχουν αυτομάτως μερικά πράγματα που έχουν συμπαντικό Λόγο, άρα συμβαίνουν επειδή αυτή είναι η φυσική λογική.
Η έννοια Λόγος έγινε πολύ γρήγορα Ορθός Λόγος και αυτή έγινε πολύ γρήγορα Ορθολογισμός.
Μερικούς αιώνες αργότερα μπήκε στην αρένα η χριστιανική φιλοσοφία. Αλλά επειδή η χριστιανική εκκλησία είχε πολλά κολλήματα με τον Αριστοτέλη και επειδή ο Αριστοτέλης είχε γράψει το έργο "Μετά τα Φυσικά", ο Χριστιανισμός και η Εκκλησία έγιναν "μεταφυσικοί".
* * *
Στις μέρες μας υπάρχει μια διαμάχη ανάμεσα στους "μεταφυσικούς" και τους "ορθολογιστές". Στην πραγματικότητα η αντίθεση είναι πλασματική και βρίσκεται μόνο στο αν γουστάρεις το παπαδαριό ή όχι.
Παρ' όλα αυτά, οι μεταφυσικοί θεωρούνται σαν παράλογοι, τρελοί, φανατικοί, σκοταδιστές, ταλιμπάν.
Ενώ οι ορθολογιστές θεωρούνται σαν το Φώς του Ορθού Λόγου, η Λογική, η Αλήθεια, η Επιστήμη και άλλες μεγαλοπρεπέστατες Αρχιμαλακίες.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αντίθεση μεταξύ τους. Απλά τσακώνονται για το πάπλωμα (λέγε με Εξουσία) και έχουν φέρει τον κόσμο μας εδώ που είναι. Ούτε οι μεταφυσικοί είναι φανατικοί ή τρελοί, ούτε οι ορθολογιστές έχουν σχέση με την λογική, την αλήθεια ή την επιστήμη.
* * *
Ο ορθολογισμός κρύβει έναν τεράστιο ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο, για τον οποίο κανένας δεν μιλάει. Ούτε καν οι μεταφυσικοί που υποτίθεται ότι είναι εχθροί. Ο ελέφαντας του ορθολογισμού είναι το Εγώ.
Ωστε είσαι οπαδός της Αλήθειας και της Λογικής μεγάλε; Σώπα, μην ζορίζεσαι, θα σκίσεις καμιά κυλότα.
Πριν μας αραδιάσεις τις αρλούμπες περί λογικής, επιστήμης, αλήθειας κλπ. πες μας πρώτα για ποιό Εγώ μιλάς. Ποια λογική εννοείς; Αυτήν του Γιάννη, αυτήν του Μήτσου, αυτήν του Κώστα ή αυτήν της Ελένης;
Αυτήν των Τούρκων ή των Ελλήνων; Αυτή των Κινέζων ή των Ιαπώνων; Αυτήν των Παλαιστίνιων ή των Ισραηλινών;
Μέσα στην πρεμούρα σου να μας δείξεις ότι εσύ αντιπροσωπεύεις την αλήθεια, την λογική και την επιστήμη "ξέχασες" τον ελέφαντα. Τον ελέφαντα που λέει ότι εδώ και 2.300 χρόνια δεν έχει βρεθεί ένα αντικειμενικό κριτήριο για την Λογική.
Οι στωϊκοί φιλόσοφοι τα είπαν πριν 23 αιώνες: Μόνο το Εγώ είναι το απόλυτο κριτήριο για τον (ορθό) Λόγο. Το έχουν γράψει ξεκάθαρα οι άνθρωποι, κανένας δεν τους έχει αντικρούσει εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Εχουμε και λέμε: Αυτά που λέω εγώ είναι λογικά και αληθινά και αυτά που λες εσύ είναι παράλογα και ψεύτικα. Το ίδιο ισχύει για όλους μας.
Όταν όλοι πιστεύουν ότι μόνο ο δικός τους λόγος είναι ο ορθός λόγος τότε νομοτελειακά καταλήγουμε στην Βία. Όταν ο καθένας έχει την δική του λογική, τότε θα εφαρμοστεί η "λογική" του ισχυρότερου.
Μαζί με το κερασάκι της "φυσικής τάξης πραγμάτων", που αποτελεί ΤΟ βασικό συστατικό της στωϊκής φιλοσοφίας. Η φυσική τάξη πραγμάτων λέει π.χ. ότι το έθνος Χ είναι κατώτερο από το δικό μας, άρα μπορούμε να τους πάρουμε την χώρα, τις γυναίκες, την σοδειά, whatever. Η ίδια φυσική τάξη πραγμάτων λέει ότι οι γυναίκες και οι μαύροι είναι κατώτερα όντα, άρα οι μεν για τεκνοποίηση και οι δε για τις βαμβακοφυτείες - εντελώς ορθολογικά.
Ξέρεις πόσο ορθολογιστής είναι ο Ερντογάν που λέει ότι η Τουρκία χρειάζεται ζωτικό χώρο και ότι η τουρκική σημαία πρέπει να κυματίζει στην Ακρόπολη; Πολύ ορθολογιστής. Τόσο ορθολογιστής, που μόνο με κανόνια μπορείς να αντιμετωπίσεις τον ορθολογισμό του.
Παρεπιπτόντως, αυτή η "φυσική τάξη πραγμάτων" είναι και η αιτία του γιατί η ανθρωπότητα επέλεξε την φιλοσοφία των στωϊκών και όχι την φιλοσοφία του Επίκουρου. Η επικούρειοι λένε ότι οφείλεις να ζεις έτσι ώστε κανένα πλάσμα γύρω σου να μην νιώθει φόβο, πόνο, πείνα, δυστυχία.
Ε, πως να βάλεις τους Πακιστανούς σκλάβους στα φραουλοχώραφα σου έτσι; Πως να στείλεις παιδιά στα ορυχεία σου; Πως να σφάξεις ζώα για να φας; Πως να βιάσεις μια γυναίκα; Πως να κατακτήσεις ένα γειτονικό κράτος έτσι;
Αν είσαι επικούρειος, δεν μπορείς.
Αν όμως είσαι στωϊκός, μπορείς και παραμπορείς να τα κάνεις όλα αυτά. Είναι ορθολογικό (εσύ ορίζεις τι είναι λογικό είπαμε), είναι και η φυσική τάξη πραγμάτων (που επίσης εσύ ορίζεις).
Τα επικούρεια κριτήρια, ο φόβος, ο πόνος, η πείνα είναι αντικειμενικά κριτήρια. Ξέρεις πότε πονάει / πεινάει ο άλλος. Αν δεν ξέρεις, το μαθαίνεις τάχιστα. Τις περισσότερες φορές ξέρεις και τι πρέπει να κάνεις για να μην πονάει / πεινάει.
Τα στωϊκά κριτήρια, όπου εσύ ορίζεις τι είναι η "φυσική τάξη πραγμάτων", η λογική, η αλήθεια κ.ο.κ. είναι σκουπίδια.
Εκτός αν φέρει κάποιος αντικειμενικά κριτήρια περί λογικής, αλήθειας, επιστήμης κ.ο.κ. που να τα αποδέχονται όλοι, οπότε να τα δεχτώ κι εγώ. Αλλά εδώ και 2.300 χρόνια, δεν το έχει κάνει κανένας.
Η χοντρή πλάκα είναι ότι αυτά τα αντικειμενικά - και καθολικής αποδοχής - κριτήρια υπάρχουν ήδη ;-)
Τι κάνουν ο Γιάννης και ο Κώστας όταν διαφωνούν για τα σύνορα του οικοπέδου τους; Πηγαίνουν σε μια ανώτερη αρχή (π.χ. δικαστήριο) και δηλώνουν ότι η απόφαση της ανώτερης αρχής δεσμεύει και τους δύο.
Συνεπώς μπορούμε να απευθυνθούμε σε ένα ανώτερο Ον, για να μας δώσει τα κριτήρια της Λογικής και της Αλήθειας. Δεσμευόμενοι εκ των προτέρων ότι θα αποδεχτούμε αυτά τα κριτήρια σαν αντικειμενικά και καθολικά.
Με απλά λογάκια, αν οι ορθολογιστές θέλουν αντικειμενικά κριτήρια για την Αλήθεια και την Λογική, οφείλουν να ρωτήσουν τον Θεό και να δεσμευτούν ότι θα ζήσουν σύμφωνα με το θέλημα Του.
Να που ο ορθολογισμός συναντάει τελικά την μεταφυσική και πηγαίνουν μαζί, χεράκι, χεράκι.
Σήμερα έχουμε τρεις επιλογές:
- Οι ορθολογιστές απευθύνονται (με την βοήθεια των μεταφυσικών) σε ένα ανώτερο Ον για να τους δώσει αντικειμενικά κριτήρια Αλήθειας και Λογικής. Παύοντας έτσι de facto να είναι ορθολογιστές.
- Οι ορθολογιστές συνεχίζουν να έχουν το Εγώ σαν μοναδικό (υποκειμενικό) κριτήριο Αλήθειας και Λογικής. Φέρνοντας νομοτελειακά την Βία για να απαντήσει στο ερώτημα άν ο Κώστας ή ο Μήτσος την έχει μεγαλύτερη (την Αλήθεια). Η μόνη λογική απάντηση στον ορθολογισμό είναι ένα Uzi.
= = = = =
Υ.Γ.
Το ξέρω ότι δεν πρόκειται να γίνει κανένας επικούρειος.
Το ξέρω ότι η ανθρωπότητα θα συνεχίσει στο ίδιο στωϊκό μοτίβο.
Δλδ. να στρίβει ο ένας το λαρύγγι του άλλου.
Ναι, αλλά μη μου σπάτε τα @@ με ορθολογισμούς, λογικές, επιστήμες και "αλήθειες". Αφού όλα γίνονται για την Εξουσία.
Οσο η λογική σας και η επιστήμη σας υποστηρίζουν ότι μπορείτε να σφάζετε ζώα και να έχετε άλλους ανθρώπους για δούλους, την λογική σας και την επιστήμη σας τις έχω χεσμένες. Μαζί με τον ορθολογισμό σας.
0 σχολια:
Post a Comment