Αλλάξαμε τα πετρέλαια
Στο σχολείο μάθαμε - σωστά - ότι το πετρέλαιο βρίσκεται σε τεράστιες κοιλότητες κάτω από την γη. Οι πιό προσεχτικοί μαθητές κράτησαν στην μνήμη τους, ότι το πετρέλαιο βρίσκεται υπό πίεση σ' αυτές τις κοιλότητες. Οι πιό απρόσεχτοι δεν χρειαστήκαμε καν το σχολείο, αφού την ίδια - σωστή - γνώση προσφέρει ο Αστερίξ και ο Λούκυ Λουκ ("Στην σκιά των Ντέρικ") :-)
Τι σημαίνει αυτό το "υπό πίεση"; Σημαίνει ότι έχουμε τεράστιες οικονομοτεχνικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις. Μιά απλή τεχνική λεπτομέρεια (ότι δλδ. το πετρέλαιο βρίσκεται υπό πίεση) καθορίζει εδώ και 80 χρόνια την παγκόσμια οικονομία. Στις αρχές της πετρελαϊκής οικονομίας (1856 στην Γερμανία η πρώτη γεώτρηση, 1859 η πρώτη μαζική παραγωγή στο Titusville, Pennsylvania από τον στρατηγό Drake) τα πράγματα γίνονταν όπως ακριβώς τα περιγράφει ο Λούκυ Λουκ: έσκαβαν στην τύχη μιά τρύπα στο έδαφος και ξεπηδούσε πετρέλαιο.
Άλλωστε η γλώσσα μας δίνει τον σωστό ορισμό: πετρελαιοπηγή, δηλαδή κάτι αναβλύζει από μόνο του, δεν χρειάζεται άντληση. Αλλιώς θα το λέγαμε "πετρελαιοπηγάδι".
Τότε έσκαβαν στην τύχη, σε βάθη 10 - 50μ. Σήμερα σκάβουν μετά από γεωλογικές έρευνες που δείχνουν το σωστό σημείο. Τα βάθη έχουν φτάσει τα 4000μ, αλλά η τεχνολογία παραμένει πολύ απλή και σχετικά φτηνή: σκάβεις μιά τρύπα στο έδαφος και αναβλύζει πετρέλαιο, αυτό είναι όλο.
Όλη η ιστορία είναι να έχεις επαρκή πίεση. Αυτό ισχύει ήδη γιά τις περισσότερες πετρελαιοπηγές, άρα μηδέν πρόβλημα. Σε εκείνες που η πίεση δεν είναι αρκετή - π.χ. επειδή έχεις βγάλει ήδη σημαντικές ποσότητες είτε επειδή βρίσκονται πολύ βαθιά - προπαθείς να αυξήσεις την πίεση. Αυτό το αναλαμβάνει μιά απλή μηχανική αντλία με βαγονέτα. Πρόκειται γιά την χαρακτηριστική αντλία, που η εικόνα της στοιχειώνει το τοπίο στην Οκλαχόμα, στο Αζερμπαιτζάν και σε πολλά άλλα μέρη.
Αν δεν μπορείς να βάλεις αντλία, ρίχνεις βραστό νερό (ή άζωτο, ή διοξείδιο) στην τρύπα της γεώτρησης ώστε να αυξηθεί η πίεση.
Το σημαντικό λοιπόν είναι, ότι η τεχνολογία του πετρελαίου είναι πάμφθηνη έως ανύπαρκτη. Π.χ. στην Σ. Αραβία δεν χρειάζονται καν αντλίες. Εκείνο που είναι ακριβό στην όλη ιστορία είναι οι υποδομές.
Ας υποθέσουμε ότι σκάβοντας τον κήπο σου ανακαλύπτεις πετρέλαιο. Μην βιαστείς να χαρείς. Το πετρέλαιο σου πρέπει να μεταφερθεί στο διυλιστήριο. Αν το διυλιστήριο πέφτει μακρυά, ίσως χρειαστεί να φτιάξεις ένα. Γιά να μεταφέρεις το πετρέλαιο σου στο διυλιστήριο που θα φτιάξεις χρειάζεσαι αγωγούς (pipelines). Ίσως σου έρχεται φθηνότερα να το μεταφέρεις με τάνκερ. Αλλά τα τάνκερ απαιτούν ειδικά λιμάνια, οπότε μάλλον θα πρέπει να φτιάξεις ένα λιμάνι. Κοντά στην πετρελαιοπηγή σου εννοείται...
Γίνονται βέβαια όλα αυτά, δεν είναι πρόβλημα. Αλλά πρώτα θα χρειαστεί να επενδύσεις 2-3 δις ευρώ σε υποδομές, μέχρι να μπουν στην τσέπη σου τα πρώτα λεφτά από την πετρελαιοπηγή σου. Και δεν ξέρω αν το ΑΤΜ της γειτονιάς σου θα μπορεί να σου δώσει τόσα.
Γεωπολιτικό ιντερλούδιο.
Όταν ο Σαντάμ μπήκε στο Κουβέϊτ το 1992, έθιξε άμεσα τα συμφέροντα της οικογένειας μπούς - δηλαδή γνωστών διαπλεκόμενων πετρελαιάδων. Αν και εξαναγκάστηκε σε ταπεινωτική ήττα από τον μπους τον πρεσβύτερο, το Κουβέϊτ ποτέ έκτοτε δεν επανέκτησε την σημασία που είχε πριν την εισβολή του Σαντάμ.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο μπους ο Μικρός κατέλαβε το ίδιο το Ιράκ - αλλά κανένας (με εξαίρεση μερικές εταιρείες σεκιούριτυ) δεν είχε όφελος.
Έχουμε το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ελέγχουν πλήρως όλες τις πετρελαιοπηγές του Κουβέϊτ + Ιράκ αλλά δεν μπορούν να επωφεληθούν. Γιατί; Επειδή ο Σαντάμ κατέστρεψε τις υποδομές πριν τον δολοφονήσουν.
Η Σ. Αραβία έχει εντελώς σάπιες, σχεδόν εκατοχρονίτικες πετρελαϊκές υποδομές. Χρειάζονται περίπου 90 δις γιά να τις εκμοντερνίσουν. Οι άραβες ηγέτες δεν δίνουν αυτά τα λεφτά - αν και το πετρέλαιο είναι η ίδια τους η ύπαρξη. Αμφιβάλλουν στο αν θα τα πάρουν πίσω.
Τα παραδείγματα του Ιράκ και της Σαουδαραβίας δείχνουν ότι ακόμα και μιά έτοιμη, αναβλύζουσα πετρελαιοπηγή είναι σχεδόν άχρηστη αν δεν υπάρχουν οι (πανάκριβες) υποδομές. Πόσο μάλλον που εμείς δεν ξέρουμε καν αν έχουμε πετρελαιοπηγή στον "κήπο" μας, δλδ. το Αιγαίο.
* * * *
Ξαναγυρίζω στα τεχνικά θέματα. Φυσικά και η παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία αντιμετωπίζει ένα σωρό δύσκολα - επί μέρους - τεχνικά προβλήματα. Αλλά όλα τα προβλήματα έχουν σχέση με τις υποδομές, όχι με την άντληση του πετρελαίου καθεαυτή. Γιά την άντληση χρειάζεται μιά τρύπα στο χώμα - και μόνο αυτή.
Π.χ. οι πλωτές πλατφόρμες κατεβάζουν το τρυπάνι τους 2500 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τον βυθό και μετά τρυπάνε άλλα 1500 μ κάτω του βυθού μέχρι να φτάσουν στην πετρελαιοπηγή. Εννοείται ότι πρέπει να μένουν αυστηρά στην θέση τους. Δεν γίνεται το τρυπάνι να είναι σε ένα σημείο Χ και η πλατφόρμα να αρμενίζει μερικά μίλια παραπέρα. Το να μείνει μιά πλατφόρμα ακίνητη στην θέση της στην μέση του ωκεανού με 9 μποφώρ και 15 μέτρα κύμα είναι ένα πολύ δύσκολο κατόρθωμα. Αλλά είναι ένα κατόρθωμα ναυσιπλοϊας, δεν έχει σχέση με την γεώτρηση γιά το πετρέλαιο.
Fracking
Μέχρι εδώ όλα γνωστά και παμπάλαια. Η βιομηχανία του πετρελαίου είναι αυτή που είναι.
Από το 2008 όμως μιά καινούργια τεχνολογία ήρθε στο προσκήνιο: fracking. Η λέξη είναι τεχνητή και προέρχεται από το cracking (διασπώ, συντρίβω).
Οι γεωλόγοι γνώριζαν από καιρό την ύπαρξη κολοσσιαίων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε πολλά μέρη του πλανήτη. Τα κοιτάσματα αυτά όμως θεωρούνταν μη-εκμεταλλεύσιμα, επειδή δεν βρίσκονται υπό πίεση.
Πρόκειται γιά πορώδεις πέτρες που περικλείουν στους πόρους τους πετρέλαιο ή φυσ. αέριο. Αλλά όπως περιγράφω στην αρχή αυτού του ποστ, χωρίς πίεση είναι άχρηστες. Η πετρελαϊκή τεχνολογία συνίσταται στο να τρυπάς το χώμα και να αναβλύζει πετρέλαιο λόγω της πίεσης. Αν τρυπήσεις μια πορώδη πέτρα (οι πόροι δεν βρίσκονται σε πίεση), δεν έκανες τίποτα. Η πίεση είναι το κλειδί.
Το fracking είναι μιά εντελώς καινούργια τεχνολογία που κάνει αυτά τα κοιτάσματα εκμεταλλεύσιμα, ακόμα και χωρίς να είναι υπό πίεση. Με το fracking ανοίγουν μιά τρύπα μέχρι τα πορώδη πετρώματα και μετά ρίχνουν ένα μίγμα χημικών και άμμου στην τρύπα. Τα χημικά "συντρίβουν" τα πορώδη πετρώματα - από κει και η λέξη - και το πετρέλαιο / φυσικό αέριο μπορεί να αντληθεί.
Γιά πρώτη φορά από τότε που η ανθρωπότητα ανακάλυψε το πετρέλαιο χρησιμοποιείται κάτι διαφορετικό από την απλή τρύπα στο χώμα.
Η καινούργια τεχνολογία έχει ήδη δείξει το φρικιαστικό της πρόσωπο. ´Οταν ρίχνεις (υπό πίεση χιλιάδων ατμοσφαιρών) τόνους χημικά στο υπέδαφος, κάποια στιγμή τα χημικά σου θα καταλήξουν στον υδροφόρο ορίζοντα.
Ηδη μερικές πόλεις στις ΗΠΑ έχουν καταστραφεί. Χρειάζονται εμφιαλωμένο νερό ακόμα και γιά το καζανάκι της τουαλέτας τους. Το νερό της βρύσης, ολόκληρο το δίκτυο ύδρευσης είναι γεμάτο τοξικά απόβλητα από τα γειτονικά fracking.
Εννοείται επίσης ότι γιοκ καλλιέργειες, αφού το νερό γιά πότισμα από τον υδροφόρο ορίζοντα έχει μετατραπει σε τοξικό απόβλητο. Σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων δεν φυτρώνει τίποτα πιά.
Ωστόσο το fracking είναι τόσο σημαντικό γιά όλους, που τα κράτη θα προτιμήσουν να χάσουν 5-6 πόλεις παρά να παραιτηθούν. Άλλωστε οι αμερικάνοι είναι διαχρονικά αναίσθητοι σε ότι αφορά το περιβάλλον.
Γιά να καταλάβουμε την σημασία του fracking: οι ΗΠΑ μπορούν μέσω του fracking να καλύψουν πλήρως τις ενεργειακές τους ανάγκες γιά τα επόμενα 140 χρόνια. Η Γερμανία έχει αποθέματα γιά 70 χρόνια. Η Αγγλία γιά 60. Η Ολλανδία γιά 90.
Η Κίνα έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα από όλους. Δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσουν γιατί δεν ξέρουμε με τι ρυθμούς θα καταναλώνει ενέργεια η κινέζικη οικονομία.
Πάντως τόσο οι κινέζοι όσο και οι αμερικάνοι δηλώνουν ότι στα επόμενα 10-15 χρόνια αποσκοπούν στην 100% ανεξαρτητοποίηση τους από εισαγωγές ενέργειας. Μιλάμε δηλαδή γιά ΗΠΑ και Κίνα ενεργειακά αυτόνομες, με την Ευρώπη να μην υστερεί.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη απογειώσει την οικονομία τους μέσω του fracking. Μερικοί μιλάνε γιά 2 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας από το 2008 μέχρι σήμερα - με προοπτική γιά 4 εκ στα επόμενα χρόνια.
Η πληθώρα φτηνής ενέργειας έχει κάνει βιομηχανίες που παλιά ήταν ενεργειοβόρες (δηλαδή ασύμφορες) να αναγεννώνται. Και φυσικά καινούργιες βιομηχανίες να εμφανίζονται.
Η Γερμανία είναι πολλαπλά ωφελημένη από το fracking. Αν και διαθέτει δικά της αποθέματα, δεν τα χρησιμοποιεί. Πρώτον θα τα έχει ρεζέρβα, όταν αρχίσουν να σώνονται των άλλων. Δεύτερον προφυλάσσει το περιβάλλον της και αφήνει τις (περιβαλλοντικές) καταστροφές στους άλλους. Οι γερμανοί είναι παραδοσιακά ευαίσθητοι σε περιβαλλοντικά θέματα. Τρίτον κερδίζουν μερικά δις από την τεχνολογία fracking που εξάγουν. Τέταρτον όλη τους η βιομηχανία επωφελείται από τις καινούργιες, χαμηλές τιμές ενέργειας.
Γεωπολιτικές προβλέψεις.
Το βρίσκω δύσκολο και κάπως βαρετό να κάνω γεωπολιτικές προβλέψεις. Μου φέρνει λίγο συνωμοσιολογικό να σπεκουλάρω πάνω στο "τι θα κάνει η Αμερική και η Γερμανία" αφού δεν έχω κάποιες ιδιαίτερες προσβάσεις ούτε στον Λευκό Οίκο ούτε στην Καγκελλαρία. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν μερικές αυτονόητες προβλέψεις.
Αν λοιπόν ΗΠΑ + Κίνα γίνουν σύντομα ενεργειακά αυτόνομες και αν οι τιμές της ενέργειας γιά τις βιομηχανοποιημένες χώρες πέσουν δραματικά - όπως είναι πολύ πιθανό -, τότε το γεωπολιτικό βάρος των αραβικών χωρών και της Ρωσίας θα πέσει κατακόρυφα.
Η Ρωσία ζει αποκλειστικά από τις πωλήσεις φυσικού αερίου σε ψηλές τιμές. Αν αυτές πέσουν, η Ρωσία καταρρέει. Μαζί της και η μαφία που την κυβερνάει. Όλοι αυτοί οι κλεπτοκράτες που μας παριστάνουν τους μεγιστάνες και τους σωτήρες θα ξαναχωθούν στις τρύπες τους - αν δεν τους κρεμάσει πρώτα ο ρωσικός λαός από τα @@.
Τα αραβικά καθεστώτα είναι στυγνοί, φανατικοί, θρησκόληπτοι δικτάτορες. Επιζούν χάρη στο πετρέλαιο. Αν οι πωλήσεις μειωθούν, ο όχλος θα μοιράσει τα κομμάτια τους στα σκυλιά.
Το Ισραήλ προστατεύεται από τις ΗΠΑ, επειδή οι ΗΠΑ έχουν συμφέροντα (βλέπε πετρέλαιο) στην Μέση Ανατολή. Αν η Μ. Ανατολή γίνει αδιάφορη γιά τους αμερικάνους, δεν ξέρουμε τι θα γίνει με το Ισραήλ.
Και η Ελλάδα;
Στην Ελλάδα δεν θα γίνει τίποτα. Οι διεθνείς τιμές της ενέργειας είναι αδιάφορες γιά την Ελλάδα. Βιομηχανία δεν υπάρχει, μιά πτώση των τιμών ενέργειας δεν ωφελεί κανέναν.
Νότια της Κρήτης ίσως υπάρχουν κάποια κοιτάσματα που θα μπορούσανμε να εκμεταλλευτούνμε μέσω fracking. Αλλά δεν υπάρχουν αγωγοί γιά να μεταφέρουν το προϊόν, δεν υπάρχουν λιμάνια, δεν υπάρχουν υποδομές, δεν υπάρχει τίποτα.
Ακόμα και αν κάποιος κάνει την επένδυση, δεν ξέρουμε σε τι τιμή θα πουλήσει το πετρέλαιο / φυσικό αέριο μετά από 15 χρόνια, αφού οι τιμές θα πέσουν δραματικά μέχρι τότε. Όταν όλοι έχουν fracking στην αυλή τους γιά τα επόμενα 120 χρόνια, γιατί να αγοράσουν από εσένα;
Οσο γιά το περιβάλλον ... άσε καλύτερα.
Οι αμερικάνοι με αμερικάνικους ελέγχους και αμερικάνικη τεχνολογία τα σκάτωσαν ήδη εις πολλαπλούν. Και μάλιστα στα εύκολα, στην στεριά. Πόλεις ολόκληρες κατέστρεψαν.
Οι γερμανοί με γερμανικούς ελέγχους και γερμανική τεχνολογία δεν ακουμπάνε καν το fracking - δεν το εμπιστεύονται. Ούτε καν στην στεριά, σε βάθος 250 μέτρα.
Οι έλληνες θα πάμε με ελληνικούς ελέγχους (ο Μητσάρας που διορίστηκε από τον βουλευτή) και ελληνική τεχνολογία (συμφερόντων μπόμπολα, βαρδινογιάννη) να κάνουμε fracking νότια της Κρήτης σε βάθος 1500 μέτρα.
Τέλεια. Τώρα είμαι σίγουρος ότι το χάσαμε το Αιγαίο. Μαζί με το Λιβυκό και το Ιόνιο.
Κατά τα άλλα, fracking ξε-fracking, το πετρέλαιο θα συνεχίσει να είναι πανάκριβο γιά τους απλούς καταναλωτές και οι έλληνες θα βρίσκουν πρόσχημα την κρίση γιά να καταστρέψουν μέχρι τέλους την χώρα τους.
Θα συνεχίσουν να καταριώνται τα μνημόνια πάνω από τα τζάκια με τα παράνομα ξύλα, κάνοντας - κυριολεκτικά - την χώρα τους στάχτη.
Θα συνεχίσουν να ονειρεύονται κάποιον άραβα μεγιστάνα ή κάποιον μαφιόζο ρώσο ολιγάρχη γιά να τους σώσει. Αλλά επειδή αυτοί θα έχουν τα δικά τους προβλήματα και δεν θα έρχονται, οι έλληνες πάλι στην Μέρκελ (και τους διαδόχους της) θα καταλήγουν.
Κουνηθώμεν, λυγισθώμεν, δύσκολα παραδοθώμεν, όπως έλεγε ο Μποστ.
Τι σημαίνει αυτό το "υπό πίεση"; Σημαίνει ότι έχουμε τεράστιες οικονομοτεχνικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις. Μιά απλή τεχνική λεπτομέρεια (ότι δλδ. το πετρέλαιο βρίσκεται υπό πίεση) καθορίζει εδώ και 80 χρόνια την παγκόσμια οικονομία. Στις αρχές της πετρελαϊκής οικονομίας (1856 στην Γερμανία η πρώτη γεώτρηση, 1859 η πρώτη μαζική παραγωγή στο Titusville, Pennsylvania από τον στρατηγό Drake) τα πράγματα γίνονταν όπως ακριβώς τα περιγράφει ο Λούκυ Λουκ: έσκαβαν στην τύχη μιά τρύπα στο έδαφος και ξεπηδούσε πετρέλαιο.Άλλωστε η γλώσσα μας δίνει τον σωστό ορισμό: πετρελαιοπηγή, δηλαδή κάτι αναβλύζει από μόνο του, δεν χρειάζεται άντληση. Αλλιώς θα το λέγαμε "πετρελαιοπηγάδι".
Τότε έσκαβαν στην τύχη, σε βάθη 10 - 50μ. Σήμερα σκάβουν μετά από γεωλογικές έρευνες που δείχνουν το σωστό σημείο. Τα βάθη έχουν φτάσει τα 4000μ, αλλά η τεχνολογία παραμένει πολύ απλή και σχετικά φτηνή: σκάβεις μιά τρύπα στο έδαφος και αναβλύζει πετρέλαιο, αυτό είναι όλο.
Όλη η ιστορία είναι να έχεις επαρκή πίεση. Αυτό ισχύει ήδη γιά τις περισσότερες πετρελαιοπηγές, άρα μηδέν πρόβλημα. Σε εκείνες που η πίεση δεν είναι αρκετή - π.χ. επειδή έχεις βγάλει ήδη σημαντικές ποσότητες είτε επειδή βρίσκονται πολύ βαθιά - προπαθείς να αυξήσεις την πίεση. Αυτό το αναλαμβάνει μιά απλή μηχανική αντλία με βαγονέτα. Πρόκειται γιά την χαρακτηριστική αντλία, που η εικόνα της στοιχειώνει το τοπίο στην Οκλαχόμα, στο Αζερμπαιτζάν και σε πολλά άλλα μέρη.
Αν δεν μπορείς να βάλεις αντλία, ρίχνεις βραστό νερό (ή άζωτο, ή διοξείδιο) στην τρύπα της γεώτρησης ώστε να αυξηθεί η πίεση.Το σημαντικό λοιπόν είναι, ότι η τεχνολογία του πετρελαίου είναι πάμφθηνη έως ανύπαρκτη. Π.χ. στην Σ. Αραβία δεν χρειάζονται καν αντλίες. Εκείνο που είναι ακριβό στην όλη ιστορία είναι οι υποδομές.
Ας υποθέσουμε ότι σκάβοντας τον κήπο σου ανακαλύπτεις πετρέλαιο. Μην βιαστείς να χαρείς. Το πετρέλαιο σου πρέπει να μεταφερθεί στο διυλιστήριο. Αν το διυλιστήριο πέφτει μακρυά, ίσως χρειαστεί να φτιάξεις ένα. Γιά να μεταφέρεις το πετρέλαιο σου στο διυλιστήριο που θα φτιάξεις χρειάζεσαι αγωγούς (pipelines). Ίσως σου έρχεται φθηνότερα να το μεταφέρεις με τάνκερ. Αλλά τα τάνκερ απαιτούν ειδικά λιμάνια, οπότε μάλλον θα πρέπει να φτιάξεις ένα λιμάνι. Κοντά στην πετρελαιοπηγή σου εννοείται...
Γίνονται βέβαια όλα αυτά, δεν είναι πρόβλημα. Αλλά πρώτα θα χρειαστεί να επενδύσεις 2-3 δις ευρώ σε υποδομές, μέχρι να μπουν στην τσέπη σου τα πρώτα λεφτά από την πετρελαιοπηγή σου. Και δεν ξέρω αν το ΑΤΜ της γειτονιάς σου θα μπορεί να σου δώσει τόσα.
Γεωπολιτικό ιντερλούδιο.
Όταν ο Σαντάμ μπήκε στο Κουβέϊτ το 1992, έθιξε άμεσα τα συμφέροντα της οικογένειας μπούς - δηλαδή γνωστών διαπλεκόμενων πετρελαιάδων. Αν και εξαναγκάστηκε σε ταπεινωτική ήττα από τον μπους τον πρεσβύτερο, το Κουβέϊτ ποτέ έκτοτε δεν επανέκτησε την σημασία που είχε πριν την εισβολή του Σαντάμ.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο μπους ο Μικρός κατέλαβε το ίδιο το Ιράκ - αλλά κανένας (με εξαίρεση μερικές εταιρείες σεκιούριτυ) δεν είχε όφελος.
Έχουμε το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ελέγχουν πλήρως όλες τις πετρελαιοπηγές του Κουβέϊτ + Ιράκ αλλά δεν μπορούν να επωφεληθούν. Γιατί; Επειδή ο Σαντάμ κατέστρεψε τις υποδομές πριν τον δολοφονήσουν.
Η Σ. Αραβία έχει εντελώς σάπιες, σχεδόν εκατοχρονίτικες πετρελαϊκές υποδομές. Χρειάζονται περίπου 90 δις γιά να τις εκμοντερνίσουν. Οι άραβες ηγέτες δεν δίνουν αυτά τα λεφτά - αν και το πετρέλαιο είναι η ίδια τους η ύπαρξη. Αμφιβάλλουν στο αν θα τα πάρουν πίσω.
Τα παραδείγματα του Ιράκ και της Σαουδαραβίας δείχνουν ότι ακόμα και μιά έτοιμη, αναβλύζουσα πετρελαιοπηγή είναι σχεδόν άχρηστη αν δεν υπάρχουν οι (πανάκριβες) υποδομές. Πόσο μάλλον που εμείς δεν ξέρουμε καν αν έχουμε πετρελαιοπηγή στον "κήπο" μας, δλδ. το Αιγαίο.
* * * *
Ξαναγυρίζω στα τεχνικά θέματα. Φυσικά και η παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία αντιμετωπίζει ένα σωρό δύσκολα - επί μέρους - τεχνικά προβλήματα. Αλλά όλα τα προβλήματα έχουν σχέση με τις υποδομές, όχι με την άντληση του πετρελαίου καθεαυτή. Γιά την άντληση χρειάζεται μιά τρύπα στο χώμα - και μόνο αυτή.
Π.χ. οι πλωτές πλατφόρμες κατεβάζουν το τρυπάνι τους 2500 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τον βυθό και μετά τρυπάνε άλλα 1500 μ κάτω του βυθού μέχρι να φτάσουν στην πετρελαιοπηγή. Εννοείται ότι πρέπει να μένουν αυστηρά στην θέση τους. Δεν γίνεται το τρυπάνι να είναι σε ένα σημείο Χ και η πλατφόρμα να αρμενίζει μερικά μίλια παραπέρα. Το να μείνει μιά πλατφόρμα ακίνητη στην θέση της στην μέση του ωκεανού με 9 μποφώρ και 15 μέτρα κύμα είναι ένα πολύ δύσκολο κατόρθωμα. Αλλά είναι ένα κατόρθωμα ναυσιπλοϊας, δεν έχει σχέση με την γεώτρηση γιά το πετρέλαιο.
Fracking
Μέχρι εδώ όλα γνωστά και παμπάλαια. Η βιομηχανία του πετρελαίου είναι αυτή που είναι.
Από το 2008 όμως μιά καινούργια τεχνολογία ήρθε στο προσκήνιο: fracking. Η λέξη είναι τεχνητή και προέρχεται από το cracking (διασπώ, συντρίβω).
Οι γεωλόγοι γνώριζαν από καιρό την ύπαρξη κολοσσιαίων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε πολλά μέρη του πλανήτη. Τα κοιτάσματα αυτά όμως θεωρούνταν μη-εκμεταλλεύσιμα, επειδή δεν βρίσκονται υπό πίεση.
Πρόκειται γιά πορώδεις πέτρες που περικλείουν στους πόρους τους πετρέλαιο ή φυσ. αέριο. Αλλά όπως περιγράφω στην αρχή αυτού του ποστ, χωρίς πίεση είναι άχρηστες. Η πετρελαϊκή τεχνολογία συνίσταται στο να τρυπάς το χώμα και να αναβλύζει πετρέλαιο λόγω της πίεσης. Αν τρυπήσεις μια πορώδη πέτρα (οι πόροι δεν βρίσκονται σε πίεση), δεν έκανες τίποτα. Η πίεση είναι το κλειδί.
Το fracking είναι μιά εντελώς καινούργια τεχνολογία που κάνει αυτά τα κοιτάσματα εκμεταλλεύσιμα, ακόμα και χωρίς να είναι υπό πίεση. Με το fracking ανοίγουν μιά τρύπα μέχρι τα πορώδη πετρώματα και μετά ρίχνουν ένα μίγμα χημικών και άμμου στην τρύπα. Τα χημικά "συντρίβουν" τα πορώδη πετρώματα - από κει και η λέξη - και το πετρέλαιο / φυσικό αέριο μπορεί να αντληθεί.
Γιά πρώτη φορά από τότε που η ανθρωπότητα ανακάλυψε το πετρέλαιο χρησιμοποιείται κάτι διαφορετικό από την απλή τρύπα στο χώμα.
Η καινούργια τεχνολογία έχει ήδη δείξει το φρικιαστικό της πρόσωπο. ´Οταν ρίχνεις (υπό πίεση χιλιάδων ατμοσφαιρών) τόνους χημικά στο υπέδαφος, κάποια στιγμή τα χημικά σου θα καταλήξουν στον υδροφόρο ορίζοντα.
Ηδη μερικές πόλεις στις ΗΠΑ έχουν καταστραφεί. Χρειάζονται εμφιαλωμένο νερό ακόμα και γιά το καζανάκι της τουαλέτας τους. Το νερό της βρύσης, ολόκληρο το δίκτυο ύδρευσης είναι γεμάτο τοξικά απόβλητα από τα γειτονικά fracking.
Εννοείται επίσης ότι γιοκ καλλιέργειες, αφού το νερό γιά πότισμα από τον υδροφόρο ορίζοντα έχει μετατραπει σε τοξικό απόβλητο. Σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων δεν φυτρώνει τίποτα πιά.
Ωστόσο το fracking είναι τόσο σημαντικό γιά όλους, που τα κράτη θα προτιμήσουν να χάσουν 5-6 πόλεις παρά να παραιτηθούν. Άλλωστε οι αμερικάνοι είναι διαχρονικά αναίσθητοι σε ότι αφορά το περιβάλλον.
Γιά να καταλάβουμε την σημασία του fracking: οι ΗΠΑ μπορούν μέσω του fracking να καλύψουν πλήρως τις ενεργειακές τους ανάγκες γιά τα επόμενα 140 χρόνια. Η Γερμανία έχει αποθέματα γιά 70 χρόνια. Η Αγγλία γιά 60. Η Ολλανδία γιά 90.
Η Κίνα έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα από όλους. Δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσουν γιατί δεν ξέρουμε με τι ρυθμούς θα καταναλώνει ενέργεια η κινέζικη οικονομία.
Πάντως τόσο οι κινέζοι όσο και οι αμερικάνοι δηλώνουν ότι στα επόμενα 10-15 χρόνια αποσκοπούν στην 100% ανεξαρτητοποίηση τους από εισαγωγές ενέργειας. Μιλάμε δηλαδή γιά ΗΠΑ και Κίνα ενεργειακά αυτόνομες, με την Ευρώπη να μην υστερεί.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη απογειώσει την οικονομία τους μέσω του fracking. Μερικοί μιλάνε γιά 2 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας από το 2008 μέχρι σήμερα - με προοπτική γιά 4 εκ στα επόμενα χρόνια.
Η πληθώρα φτηνής ενέργειας έχει κάνει βιομηχανίες που παλιά ήταν ενεργειοβόρες (δηλαδή ασύμφορες) να αναγεννώνται. Και φυσικά καινούργιες βιομηχανίες να εμφανίζονται.
Η Γερμανία είναι πολλαπλά ωφελημένη από το fracking. Αν και διαθέτει δικά της αποθέματα, δεν τα χρησιμοποιεί. Πρώτον θα τα έχει ρεζέρβα, όταν αρχίσουν να σώνονται των άλλων. Δεύτερον προφυλάσσει το περιβάλλον της και αφήνει τις (περιβαλλοντικές) καταστροφές στους άλλους. Οι γερμανοί είναι παραδοσιακά ευαίσθητοι σε περιβαλλοντικά θέματα. Τρίτον κερδίζουν μερικά δις από την τεχνολογία fracking που εξάγουν. Τέταρτον όλη τους η βιομηχανία επωφελείται από τις καινούργιες, χαμηλές τιμές ενέργειας.
Γεωπολιτικές προβλέψεις.
Το βρίσκω δύσκολο και κάπως βαρετό να κάνω γεωπολιτικές προβλέψεις. Μου φέρνει λίγο συνωμοσιολογικό να σπεκουλάρω πάνω στο "τι θα κάνει η Αμερική και η Γερμανία" αφού δεν έχω κάποιες ιδιαίτερες προσβάσεις ούτε στον Λευκό Οίκο ούτε στην Καγκελλαρία. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν μερικές αυτονόητες προβλέψεις.
Αν λοιπόν ΗΠΑ + Κίνα γίνουν σύντομα ενεργειακά αυτόνομες και αν οι τιμές της ενέργειας γιά τις βιομηχανοποιημένες χώρες πέσουν δραματικά - όπως είναι πολύ πιθανό -, τότε το γεωπολιτικό βάρος των αραβικών χωρών και της Ρωσίας θα πέσει κατακόρυφα.
Η Ρωσία ζει αποκλειστικά από τις πωλήσεις φυσικού αερίου σε ψηλές τιμές. Αν αυτές πέσουν, η Ρωσία καταρρέει. Μαζί της και η μαφία που την κυβερνάει. Όλοι αυτοί οι κλεπτοκράτες που μας παριστάνουν τους μεγιστάνες και τους σωτήρες θα ξαναχωθούν στις τρύπες τους - αν δεν τους κρεμάσει πρώτα ο ρωσικός λαός από τα @@.
Τα αραβικά καθεστώτα είναι στυγνοί, φανατικοί, θρησκόληπτοι δικτάτορες. Επιζούν χάρη στο πετρέλαιο. Αν οι πωλήσεις μειωθούν, ο όχλος θα μοιράσει τα κομμάτια τους στα σκυλιά.
Το Ισραήλ προστατεύεται από τις ΗΠΑ, επειδή οι ΗΠΑ έχουν συμφέροντα (βλέπε πετρέλαιο) στην Μέση Ανατολή. Αν η Μ. Ανατολή γίνει αδιάφορη γιά τους αμερικάνους, δεν ξέρουμε τι θα γίνει με το Ισραήλ.
Και η Ελλάδα;
Στην Ελλάδα δεν θα γίνει τίποτα. Οι διεθνείς τιμές της ενέργειας είναι αδιάφορες γιά την Ελλάδα. Βιομηχανία δεν υπάρχει, μιά πτώση των τιμών ενέργειας δεν ωφελεί κανέναν.
Νότια της Κρήτης ίσως υπάρχουν κάποια κοιτάσματα που θα μπορούσανμε να εκμεταλλευτούνμε μέσω fracking. Αλλά δεν υπάρχουν αγωγοί γιά να μεταφέρουν το προϊόν, δεν υπάρχουν λιμάνια, δεν υπάρχουν υποδομές, δεν υπάρχει τίποτα.
Ακόμα και αν κάποιος κάνει την επένδυση, δεν ξέρουμε σε τι τιμή θα πουλήσει το πετρέλαιο / φυσικό αέριο μετά από 15 χρόνια, αφού οι τιμές θα πέσουν δραματικά μέχρι τότε. Όταν όλοι έχουν fracking στην αυλή τους γιά τα επόμενα 120 χρόνια, γιατί να αγοράσουν από εσένα;
Οσο γιά το περιβάλλον ... άσε καλύτερα.
Οι αμερικάνοι με αμερικάνικους ελέγχους και αμερικάνικη τεχνολογία τα σκάτωσαν ήδη εις πολλαπλούν. Και μάλιστα στα εύκολα, στην στεριά. Πόλεις ολόκληρες κατέστρεψαν.
Οι γερμανοί με γερμανικούς ελέγχους και γερμανική τεχνολογία δεν ακουμπάνε καν το fracking - δεν το εμπιστεύονται. Ούτε καν στην στεριά, σε βάθος 250 μέτρα.
Οι έλληνες θα πάμε με ελληνικούς ελέγχους (ο Μητσάρας που διορίστηκε από τον βουλευτή) και ελληνική τεχνολογία (συμφερόντων μπόμπολα, βαρδινογιάννη) να κάνουμε fracking νότια της Κρήτης σε βάθος 1500 μέτρα.
Τέλεια. Τώρα είμαι σίγουρος ότι το χάσαμε το Αιγαίο. Μαζί με το Λιβυκό και το Ιόνιο.
Κατά τα άλλα, fracking ξε-fracking, το πετρέλαιο θα συνεχίσει να είναι πανάκριβο γιά τους απλούς καταναλωτές και οι έλληνες θα βρίσκουν πρόσχημα την κρίση γιά να καταστρέψουν μέχρι τέλους την χώρα τους.
Θα συνεχίσουν να καταριώνται τα μνημόνια πάνω από τα τζάκια με τα παράνομα ξύλα, κάνοντας - κυριολεκτικά - την χώρα τους στάχτη.
Θα συνεχίσουν να ονειρεύονται κάποιον άραβα μεγιστάνα ή κάποιον μαφιόζο ρώσο ολιγάρχη γιά να τους σώσει. Αλλά επειδή αυτοί θα έχουν τα δικά τους προβλήματα και δεν θα έρχονται, οι έλληνες πάλι στην Μέρκελ (και τους διαδόχους της) θα καταλήγουν.
Κουνηθώμεν, λυγισθώμεν, δύσκολα παραδοθώμεν, όπως έλεγε ο Μποστ.
19 σχολια:
Υπέροχο.
Υπέροχο.
Το άρθρο είναι πολύ ενδιαφέρον και κατατοπιστικότατο.
Διαβάζοντάς το όμως, μου δημιουργήθηκε το εξής ερωτηματικό.
Γιατί υποθέτουμε ότι και στο μέλλον (προφανώς όχι στο εγγύς) θα υπάρχει εξάρτηση της ανθρωπότητας από το πετρέλαιο, ώστε να συμβούν αυτά τα οποία αναφέρεις;
Η τεχνολογία κάνει άλματα και πιθανόν ενέργεια να μπορεί να προκύψει κι από άλλες πηγές (ακόμα και καύσιμο από τον αέρα ανακλύφθηκε, γιατί όχι και σε μαζική παραγωγή).
Σε αυτή την περίπτωση οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες ίσως να χάσουν το σημαντικότερο πλεονέκτημά τους και μάλιστα ο παράγοντας "υποδομές" να είναι μικρότερης σημασίας από ότι σήμερα, καθώς ο παράγοντας "τεχνολογία" να πάρει τη θέση του.
Πέρα από αυτό, στο πολύ ενδιαφέρον κατά τα άλλα κείμενό σου, παρατηρώ προς το τέλος ένα μεγάλο λογικό άλμα.
Βέβαια, περίμενα στο που θα κατέληγες, αλλά δεν βρίσκω εύκολα τον δρόμο για να φτάσω στο συμπέρασμά σου.
Πόσο σχέση έχει η καύση καυσοξύλων και η προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα με το ίδιο το fracking;
Ο Έλληνας θα πρέπει να μην καταριέται τα μνημόνια (σ.σ. αλλά να τα αγαπά και να τα δέχεται στωικά;), ή να κάνει αυτό που δεν κάνουν οι Γερμανοί, δηλ, το fracking, επειδή αυτοί αγαπούν το περιβάλλον τους, ενώ οι Αμερικάνοι οι οποίοι δεν το πολυαγαπούν (το περιβάλλον) κάνουν fracking για να είναι ενεργειακά αυτάρκεις;
Δηλαδή ο Έλληνας για να μην καίει καυσόξυλα θα πρέπει να αγαπήσει πιο πολύ το περιβάλλον και να μην κάνει fracking, αποκτώντας οικολογική ευαισθησία, αλλά ενεργειακή εξάρτηση, άρα και Μνημονικές πολιτικές για τις οποίες δεν θα πρέπει να παραπονιέται; ή να αγαπήσει το περιβάλλον ακόμα λιγότερο από ότι σήμερα και να κάνει fracking προσδοκώντας στην ενεργειακή του αυτάρκεια, αλλά στην μεγαλύτερη καταστροφή του περιβάλλοντος του;
Κάτω από ποιές τελικά προϋποθέσεις θα σταματήσει ο Έλληνας να ονειρεύεται άραβας μεγιστάνες και δεν θα εκληπαρεί την Μέρκελ και τους διαδόχους της για λίγα ψίχουλα;
Fracking ή οικονομική ξεφτίλα; ή μήπως οικονομική ξεφτίλα και οικολογική ευαισθησία; ή μήπως η οικονομική ξεφτίλα οδηγεί αναπόφευκτα και στην οικολογική ξεφτίλα;
Ποιόν δρόμο πρέπει να πάρουμε για να μην καίμε καυσόξυλα, να μην παρακαλάμε τους οικολόγους Γερμανούς, αλλά παράλληλα να σεβαστούμε το περιβάλλον και να είμαστε -όσο το δυνατόν- και ενεργειακά αυτάρκεις;
Γιατί στο τέλος του κειμένου σου μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι, ότι τελικά κι αν κάνει ο Έλληνας πάλι και κερατάς και δαρμένος θα είναι;
Ομολογώ κάπου χάθηκα στο τέλος.
http://www.youtube.com/watch?v=hu7eIJG_NSM&feature=share
Καλησπερα σε ολους.
Μαρτινα, ευχαριστω για το πολυ ενδιαφερον βιντεο, το οποιο συστηνω σε ολους. Κατα 90% απαντας με αυτο το βιντεο (και) στον Τζων Μποη.
Ομολογω οτι δεν το ειδα μεχρι το τελος - ειχα μια "βαριά" μερα σημερα. Αλλά τα πρωτα 30' που ειδα ειναι ακρως ενδιαφεροντα.
Η μονη μου ενταση για τον - εντελως αξιοθαυμαστο - Μιχαλη Καλογερακη ειναι αυτο το πολυ κοινοτοπο και τετριμμενο μοιρολοϊ στο στυλ "κλαψ κλαψ εμεις εχουμε τιτανοτεραστιους επιστημονες που εχουν εφευρει τις λυσεις για ολα τα προβληματα της ανθρωποτητας και τους εχουμε παραπεταμενους στην αφανεια".
Ειναι αληθεια οτι χρειαζομαστε πολλους, παρα πολλους σαν τον Μ. Καλογερακη. Ειναι αληθεια οτι θα επρεπε το βιντεο αυτο να το δειχνουν σε ολα τα σχολεια - με υποχρεωτικες πολυωρες εργασιες πανω στο θεμα.
Ειναι αληθεια οτι θα επρεπε να ενθαρρυνουμε / προτρεπουμε / αναγκαζουμε οσο περισσοτερους ανθρωπους γινεται να ακολουθησουν το παραδειγμα του Μ. Καλογερακη.
Αλλά έλεος, αυτά που παρουσιάζονται στο βιντεο ειναι κοινος τοπος στην Δυτ. Ευρωπη. Αυτονομα σπιτια, ιδιοκατασκευες για παραγωγη + αποθηκευση ενεργειας, αυτονομη παραγωγη αγαθων και τροφιμων ειναι τετριμμενα πραγματα. Πολλα απο αυτα ενισχυονται με φορολογικα κινητρα (πολυ σωστα).
Ο ανθρωπος ειναι σωστοτατος μεν, αλλά εφευρετης δεν ειναι. Ουτε κατι αγνωστο φτιαχνει, ουτε κατι καινουργιο, ουτε κατι πρωτοτυπο.
Στην Ευρωπη υπαρχουν ηδη 40000 σπιτια με ενεργειακη αυτονομια, η Γερμανια μονη της εχει 26000.
Ο Μ. Καλογερακης ειναι αξιοθαυμαστος μεν, αλλά περα απο ενα ευρυτατο φασμα γνωσεων που σιγουρα διαθετει, μοιαζει να διαθετει και πολυ ελευθερο χρονο καθως και χρηματα για τις πρωτες υλες που χρειαζεται.
Ενας μεσος κατοικος πολης δεν διαθετει ουτε τις γνωσεις ουτε τον χρονο ουτε τους (απλετους) χωρους που διαθετει ο Μ.Κ.
Το παραδειγμα του δηλαδη δεν ειναι γενικευσιμο στο 100%.
Αλλα αν καταφερναμε ακομα και 20% απο μας να ζησουν σαν τον Μ.Κ. θα ειχαμε λυσει παρα πολλα προβληματα.
Τζων Μπόη, βέβαια, αν η ανθρωπότητα προχωρούσε με βάση το τι μπορούσε να ανακαλυφθεί (ή τι ήδη λέχει ανακαλυφθεί) θα είμασταν σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο εδώ και δεκαετίες αν όχι αιώνες ή χιλιετηρίδες...
Αλλά υπάρχουν δύο καθοριστικοί παράγοντες. Τρεις είναι, αλλά οι δύο είναι που μ' ενδιαφέρουν και είναι βασικοί.
2. Ότι ανακαλυφθεί πρέπει να είναι περισσότερο κερδοφόρο στον βιομήχανο και παραγωγό από ότι η υπάρχουσα επένδυσή του. Αν δεν είναι, ξέχνα το.
1. Αν ανακαλύψεις μια ατελείωτη και δωρεάν πηγή ενεργείας και εφεύρεις καινούργια τεχνολογία που να την χρησιμοποιεί, δεν έγινε τίποτα. Γιατί, η καινούργια τεχνολογία πρέπει να αντικαταστήσει τις μηχανές όλων των αυτοκινήτων, όλων των βαποριών, όλων των καυστήρων, όλων των αεροπλάνων, όλων των εργοστασίων, όλου του κόσμου σε όλη τη Γη. Εκτός του προβλήματος του που θα πετάξουμε και που θα θάψουμε τις μηχανές που θα πετάξουμε υπάρχει και το πρόβλημα του κόστους των καινούργιων μηχανών, αυτοκινήτων κλπ., κλπ.
This civilization is committed to a one-way street.
Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι επιχειρήσεις, βιομηχανίες, και κράτη θα κάνουν την επένδυση να ανανεώνουν μηχανές με την καινούργια τεχνολογία, καθώς θα κλείνει τον κύκλο της ζωής της η κάθε υπάρχουσα μηχανή, και αυτό μπορεί να βάλει την καινούργια τεχνολογία παντού στην Γη και σε 25 χρόνια μόνο, αν είμαστε πολύ-πολύ αποφασιστικοί, εφευρετικοί και γρήγοροι.
Όμως τώρα επιστρέφουμε στο νο.2 (παραπάνω) και ρωτάμε αν θα επιτραπεί να γίνει κάτι τέτοιο.
(Ο τρίτος παράγων έχει να κάνει με το ότι καινούργιες πηγές ενεργείας θα άλλαζαν θεμελιωδώς τις γεοπολιτικοοικονομικές κατατάξεις, και κανείς δεν πρόκειται να το επιτρέψει αυτό)
Όσο για το να αγαπά κανείς το περιβάλλον, δεν είναι θέμα αγάπης για την μαμά φύση, ούτε θέμα τωψν πουλιών που κάνουν τσίου τσίου και των ελαφιών που δροσίζονται στο ρέμα. Είναι απλά αυτό που μας έλεγε η μαμά μας, να καθαρίζουμε το δωμάτιό μας και να κάνουμε μπάνιο γιατί αλλιώς δεν θα μπορούμε να κουνηθούμε ή να βρούμε τίποτα και θα βρωμάμε. Α! σόρυ :-) αυτό το λέγανε οι Αμερικανίδες μαμάδες. Στην Ελλάδα οι μαμάδες συγυρίζουν το δωμάτιο των παιδιών :-)
Εν κατακλείδι, το συμπέρασμα είναι ότι επειδή έρχεται ο κόμπος στο χτένι είμαστε μια πάρα πολύ τυχερή γενιά, γιατί σε αντίθεση με τις προηγούμενες 240 γενιές των τελευταίων 6.000 ετών, εμείς μάλλον θα δούμε εμπράκτως την ετυμηγορία της μαμάς φύσης για το αποτυχημένο της πείραμα :-)))
Αγαπητε Τζων, οι εναλλακτικες μορφες ενεργειας αναπτυσσονται μονο σε συνθηκες οπου το πετρελαιο λιγοστευει.
Οσο πιο ακριβοι οι υδρογονανθρακες (πετρελαιο, φυσ. αεριο) τοσο περισσοτερο θα επενδυουν οι ανθρωποι στις εναλλακτικες πηγες.
Το ποστ λεει οτι εχουμε μπροστα μας μια περιοδο πτωσης των τιμων των υδρογονανθρακων, αρα δεν υπαρχει κινητρο να αναπτυξουμε ΑΠΕ (δυστυχως κατα την γνωμη μου).
Το fracking ειναι καρα-επικινδυνο και βλαβερο. Αλλά η προοπτικη της ενεργειακης αυτονομιας ειναι τοσο ελκυστικη, που ολοι ανεξαιρετως στελνουν το περιβαλλον στον αγυριστο.
Το point που προσπαθω να κανω γυρω απο το fracking ειναι οτι η Ελλαδα δεν προκειται να επωφεληθει απο αυτο λογω της ελλειψης υποδομων. Αυτο ισχυει ακομα και αν ξεχασουμε εντελως το περιβαλλον.
Αν π.χ. καταφερει η Κυπρος να βρει φυσικο αεριο στα νερά της, ο μονος τροπος να το πουλησει θα ειναι να φτιαξει αγωγο μεχρι την Τουρκια. Αλλιως θα εχει εναν πιδακα φυσικου αεριου στην μεση της θαλασσας και θα τον κοιταζει!
Οι κυπριοι ειτε θα ξεχασουν τα ονειρα περι πετρελαιοπηγων ειτε θα υποχωρησουν στις απαιτησεις των τουρκων (που δεν ειναι μονο ενεργειακες).
Ενα τελευταιο για τα κοστη:
Η βιομηχανια του πετρελαιου εχει βρει και μια ωραιοτατη απατη: μεταθετει το (ψηλο) κοστος των υποδομων στα κρατη, δηλαδη σε ολους μας.
Οταν κοστολογουνται οι εναλλακτικες, το πετρελαιο βγαινει παντα μακραν "φτηνοτερο" απο τις ΑΠΕ, επειδη στις ΑΠΕ μετρανε υποδομες + παραγωγη, ενω στο πετρελαιο οι υποδομες θεωρουνται δεδομενες και μετρανε μονο την παραγωγη (δηλαδη τις τρυπες στο εδαφος που ειναι παμφθηνες).
* * *
Για την Ελλαδα ειδικα δεν υπαρχει τιποτα που θα μπορουσαμε να κανουμε. Το τραινο εχει φυγει απο καιρο και το κοιταζουμε να ξεμακραινει στον οριζοντα.
Θα ηταν ισως χρησιμο να πεταξουμε στα σκουπιδια ολες αυτες τις φαντασιωσεις για τους ρωσους μεγιστανες (το ξανθο γενος) και τους γιαχαμπιμπιδες με τις κελεμπιες που θα μας σωσουν οσονουπω.
Δεν θα αλλαξει τιποτα ουσιαστικο, ειτε διατηρησουμε αυτες τις φαντασιωσεις ειτε τις πεταξουμε.
Πετωντας τες στα σκουπιδια ισως βοηθησουμε τα παιδια μας να μεγαλωσουν χωρις αυταπατες - αυτο ειναι ολο.
Δημητρη συμφωνω. Δεν υπαρχει αυτην την στιγμη καμμια μορφη ενεργειας που να ανταγωνιζεται το πετρελαιο / φυσ. αεριο στην τιμη. Αυτο οφειλεται (και) στην απατη που αναφερω πιο πανω).
Αλλα και αν υπηρχε, η μεταβαση σε μια αλλη μορφη ενεργειας θα κρατουσε δεκαετιες.
Οπως λες κι εσυ, θα επρεπε σιγα σιγα να αντικαθιστουμε τις παλιες μηχανες με καινουργιες.
Με το ποστ θελησα
α) να δωσω μερικες τεχνικες πληροφοριες για το fracking, επειδη ο κοσμος στην Ελλαδα εχει την εντυπωση οτι απλα θα σκαψουμε τον βυθο νοτια της Κρητης και θα αναβλυσει πετρελαιο.
β) να τονισω την σημασια των υποδομων στην πετρελαικη οικονομια, με την οποια αναγκαστικα θα ζησουμε για πολυ καιρο ακομα.
Να επισημανω οτι ειναι αυταπατη να ονειρευομαστε στην Ελλαδα εσοδα απο υδρογονανθρακες οσο δεν εχουμε υποδομες.
γ) να μεταφερω εδω την αποψη των διεθνων αναλυτων που βλεπουν μια πτωση των τιμων των υδρογονανθρακων συντομα, με οτι αυτο συνεπαγεται (γεωπολιτικη σημασια της Μ. Ανατολης αλλά και ενισχυση της παγκοσμιας βιομηχανιας).
Καλημέρα σε όλους,
Προσπαθώ με κάποιες λογικές (πιστεύω) σκέψεις να φτάσω σε κάποιο συμπέρασμα, να κατανοήσω τις συμπεριφορές των Ελλήνων όχι με όρους οικονομοτεχνικούς, αλλά με όρους κοινωνιολογικούς.
Πειρατή, λες ότι ακόμα κι αν είχαμε υποδομές το fracking δεν θα μας απέφερε τα αναμενόμενα ακόμα κι αν είχαμε το περιβάλλον γραμμένο και θα συμφωνήσω.
Τι είναι αυτό όμως που κάνει τους Έλληνες ούτε υποδομές να αναπτύσσουν, ούτε και να ενδιαφέρονται για το περιβάλλον τους; Τι είναι αυτό που κάνει τους Έλληνες να είναι τόσο αδιάφοροι για το δικό τους αύριο, το όποιο αύριο κι όχι σε προσωπικό επίπεδο αλλά σε επίπεδο κοινωνίας; Πόσο διαφέρουμε εμείς από τους άλλους;
Αν κατηγορούμε τους Έλληνες για ότι κάνουν, δεν φτάνουμε κι εμείς στο σημείο να υπονοούμε ελαττωματικό dna και να γινόμαστε εν τέλει ρατσιστές;
Fracking και οικολογία είναι δύο διαφορετικές επιλογές, αλλά είναι επιλογές που οδηγούν κάπου, το ούτε fracking, ούτε υποδομές, τι ακριβώς είναι;
Προσπαθώ να προσεγγίσω την πραγματικότητα από μια άλλη οπτική γωνία, πέρα από οικονομικά και γεωπολιτικά δεδομένα ή ακόμα κι από ψυχιατρικά (το τελευταίο μάλιστα θα ήταν και η εύκολη λύση), δεν κατέχω τα όπλα για να το κάνω άλλωστε, το πρόβλημα νομίζω να είναι κοινωνιολογικό στην Ελλάδα, κι αυτό είναι απλά μια αίσθηση.
Ξέρω ότι εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν, αλλά δεν γίνεται να μην υπάρχουν κάποιες απαντήσεις; εγώ πάντως δεν τις έχω, δηλώνω απολύτως μπερδεμένος.
Ξέρω ότι τα τελευταία 30-40 χρόνια, με εξαίρεση την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και την υιοθέτηση του ευρώ αργότερα (αλλά αυτά είχαν κατά βάση οικονομικές διαστάσεις), δεν υπήρξε στην Ελλάδα κάποιος κοινός στόχος για κάτι, δεν είχαμε κάποιο όραμα...μπορεί και σε άλλες κοινωνίες να συμβαίνει αυτό, που μάλλον συμβαίνει, αλλά εδώ ακριβώς η απουσία οράματος στην κοινωνία ως σύνολο κι όχι οραμάτων έξωθεν επιβαλλομένων (βλ. υιοθέτηση ευρώ), οδήγησε στην απότομη πτώση, είναι ακριβώς ότι συνέβη και στην Κύπρο.
Όταν ο μπούσουλας που έχεις είναι κατά βάση οικονομικός έχει αποδειχθεί ότι κάποια στιγμή θα τον χάσεις. Η Κύπρος έχασε την ψυχή της τα τελευταία χρόνια, αλλά κέρδισε χρήμα, είναι κάτι ανάλογο με αυτό που αναμένω να συμβεί στην Γερμανία, στην Κίνα κι αλλού.
Είναι φορές που σκέφτομαι ότι η έξοδος της Ελλάδας από όλη αυτή την άσχημη κατάσταση, την οικονομική και την κοινωνική θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για να δημιουργήσουμε ένα όραμα για το αύριο, η πτώση αυτή θα έπρεπε να μας έρθει για να μας ταρακουνήσει, δυστυχώς η πραγματικότητα με αποκαρδιώνει.
Συγνώμη για το σεντόνι, αλλά έχω τέτοια πίεση και φόρτο στη δουλειά που αν δεν γράψω σχόλιο σε Blog θα σκάσω :)))
Αξιότιμε κύριε Χαρούμενε Ρογήρε,
Αν μετά από αυτό το ανοσιούργημα με το οποίο κατασυκοφανδείτε τους ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ των θαλασσών μας, που θα φέρει στα σπίτια μας ο κ.κ. Καμμένος, νομίζετε ότι δεν θα σας πω ανθέλληνα, είσθε γελασμένος.
Είσθε ανθέλλην και θολοκουλτουριάρης από πάνω. Πάνω που βρήκαμε την μέρα που θα τρέφει τις άλλες 364 χάρη στους ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ του Αιγαίου, εσείς μας την σπάτε.
Με εκτίμησιν,
Κάρολος Πολσεμάνογλου.
Αξιοτιμε κυριε Καρολε Πολσεμανογλου,
τα σχολια σας ειναι απολαυστικοτατα.
Με αποκαλυψατε. Ειμαι οντως θολοκουλτουριαρης του κερατά.
Οχι μονο ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ εχουμε στο Αιγαιο, αλλά και πρωτεινες και αμινοξεα και βιταμινες και λιπαρα.
Απο λιπαρα ιδιως το Αιγαιο ειναι τιγκα - ιδιως κατα την περιοδο του δεκαπενταυγουστου.
Αγαπητε Τζων, ουτε εγω εχω ευκολες απαντησεις.
Εχω γραψει συχνα-πυκνα εδω περα (αλλά και στο δικο σου και σε άλλα μπλογκ) οτι το μονο που μας απομενει να κανουμε ειναι να αναπτυξουμε τον κοινωνικο διαλογο.
Δυσκολο και ουτοπικο, αλλά ποιά άλλη εναλλακτικη εχουμε; Πρεπει σαν κοινωνια να κουβεντιασουμε και να αποφασισουμε τι ειδους ζωη θελουμε και σε τι ειδους χωρα θελουμε να ζησουμε.
Ισως τελικα αποφασισουμε οτι η ελληνορθοδοξια θα μας σωσει (μπρρρρ). Αλλά ας το αποφασισουμε και ας το ακολουθησουμε, αποδεχομενοι τα (οποια) πλεονεκτηματα και τα μειονεκτηματα.
Δεν ειναι δυνατον να ζουμε μια στο καρφι και μια στο πεταλο. Δεν ειναι δυνατον για ολα τα δεινα (διαχρονικα) να φταινε ολοι οι αλλοι εκτος απο μας.
Αν θελουμε fracking ας το κανουμε. Αν θελουμε να γινουμε οικολογικος παραδεισος (ακομα καλυτερα), ας το κανουμε κι αυτο. Αν θελουμε να διογκωσουμε τον τραπεζιτικο μας τομεα, ας γινει. Αν θελουμε να ζησουμε σαν τον Μιχ. Καλογερακη (δες το βιντεο), θα ειναι τέλεια. Αν θελουμε σοσιαλισμο και κοινοκτημοσυνη, ευπροσδεκτα κι αυτα.
Αλλά καπως, καποτε πρεπει να αποκτησουμε κι εμεις σαν κοινωνια εναν στοχο, ενα οραμα. Να δουλεψουμε γι' αυτο το οραμα συντονισμενα και να αποδεχτουμε τις συνεπειες - ακομα κι αν το οραμα αποδειχτει εφιαλτης.
Δεν γινεται να βολοδερνουμε αιωνιως αναμεσα σε περασμενα (αρχαια) μεγαλεια, φαντασιωσεις περι ανωτερου ελληνικου dna και ενα καθημερινο, καθολικο "οτι αρπαξουμε, οτι προλαβουμε, όπως βολευτουμε, οτι φαμε κι οτι πιουμε".
Οσο περισσοτερο συνεχιζουμε να ζουμε / σκεφτομαστε ετσι, τοσο περισσοτερο οι ζωες μας θα ρυθμιζονται απο την καθε Μερκελ.
Τζων Μπόη, δεν νομίζω ότι ο Έλληνας (και Ελληνίδες) είναι αυτός (εκείνες) που είναι επειδή τάχα και οι δώδεκα θεοί ήταν κατώτεροι. Ο λόγος για τον οποίον στην Ελλάδα δεν χτίζουμε για το αύριο και χλαπακώνουμε σήμερα ότι και όπως μπορούμε, και τώρα πια πεθαίνουμε σαν κοινωνία και σαν έθνος, κατά τη ταπεινή μου γνώμη είναι απλός. Ποτέ τα τελευταία 30 ευρωπαϊκά χρόνια δεν υπήρξαν σοβαροί μισθοί στην Ελλάδα. Ξεγελιότανε ο Έλληνας ότι ζούσε Ευρωπαϊκή ζωή (με Ευρωπαϊκές τιμές) μισθών 40-60,000 τον χρόνο, αλλά δούλευε τρεις δουλείες κερατιάτικα για να βγάζει 1,300-2,100 το μήνα.
Η διαβίωση και επιβίωση ήταν ένας ροζ εφιάλτης χωρίς αμοιβή ή αυτοσεβασμό (όταν δε σέβεται κανείς τον εαυτό του πως να σεβαστεί οποιονδήποτε ή οτιδήποτε άλλο;) Και στο τέλος βάρεσε καμπάνα. Η κοινωνία προσπαθούσε να πιθηκίσει Ευρώπη και Αμερική με μισθούς Πακιστάν. Τριάντα χρόνια. Κάτι θα ξεχαρβάλωσε στην ψυχή αυτό... δε λες;
Καλημερα σε ολους απο μια υπεροχα ανοιξιατικη Αθηνα με ανθισμενες νεραντζιές !
Δημητρη, οχι δε νομιζω πως φταινε οι μισθοι στην Ελλαδα κατα τη δικη μου γνωμη παντα.Αλλωστε νομιζω πως αυτοι ηταν σε αρκετα ψηλα επιπεδα μεχρι πριν τρια χρονια, να μη μιλησω για τα μαυρα που ο καθενας μπρουσε να βγαλει.
Προσωπικα προσεγγιζω απο μια άλλη σκοπια τη σημερινη καταντια μας. Πιστευω πως γι'αυτην φταινε οι δεκαετιες ατιμωρησιας και μη πειθαρχιας στους νομους, η αισθηση ότι μπορεις να κανεις τα παντα με λιγο τσαμπουκα, λιγους παραπανω ελιγμους ή τα καταλληλα κονέ.
Φυσικα όλα αυτα δεν προεκυψαν τυχαια, αλλα τα καλλιεργησαν οι κυβερνησεις μας.Αυτες κερδιζαν τετραετιες διακυβερνησης και στρωνονταν στο μεγαλο φαγοποτι και σε μας πετουσαν κανενα κοκαλο σαν τους διορισμους στο δημοσιο, τις προωρες συνταξεις κλπ και αποπροσανατολιζανε ετσι τον κοσμο απο το τι ειναι νομιμο, ηθικο αλλα και απο το οραμα και απο κατι που θα ειχε πραγματικα μελλον.
Ακομη και σημερα με τοσα μνημονια και κριση θα δεις ότι εδω στην Ελλαδα οι περισσοτερες δουλειες συνεχιζονται να γινονται με παρανομο ή ημιπαρανομο τροπο.
Τα μαυρα κυκλοφορουν ελευθερα σε ελευθερους επαγγελματίες,γιατρους, καθηγητες, μηχανικους...
Δυστυχως εχουμε να κανουμε με μια νοοτροπια πια (αυτην της "νομιμης" στη συνειδηση παρανομιας), που για να ξεριζωθει θα χρειαστει τεραστιος και μακροχρονιος αγωνας.
Αλλα πριν γινει αυτο (το ξεριζωμα), να μην περιμενουμε να κανουμε σωστα βηματα προς το μελλον μας.
Scarlett, καλή Άνοιξη!
Σωστά -άλλωστε έχουμε συμφωνήσει πάντα και στο παρελθόν, για τα μαύρα, την ατιμωρησία, την μη πειθαρχία σε νόμους (έλλειψη σεβασμού προς κοινωνία/αρχές/νόμους) που καλλιέργησαν κυβερνήσεις που στρωνόντουσαν στο μεγάλο φαγοπότι και παραμυθιάζανε τους ψηφίζοντάς τους προς μια κατεύθυνση, και οι αντιπολιτεύσεις και οι μειονότητες παραμύθιαζαν τους δικούς τους προς άλλες κατευθύνσεις. Και σήμερα. Ακόμα περισσότερο σήμερα.
Και ο Έλληνας (και οι Ελληνλιδες), οι ίδιοι που χτίζουν νορμάλ ζωή όταν φύγουν έξω από την Ελλάδα, μέσα στην Ελλάδα τα χάβουνε και δεν τα καταλαβαίνουν όπως σωστά τα εξηγείς; Μάλλον τα καταλαβαίνουν...
Αλλά...
...λεω...
Αν η ζωή των 40.000-60.000 Ευρώ, που κάνανε, πιθηκίζοντας την τηλεόραση και τις εικόνες από έξω, γινότανε με μία απασχόληση που πλήρωνε 40.000-60.000 Ευρώ (όπως έξω) , αντί να γίνεται (σαν ροζ εφιάλτης -όπως έγραψα) με δυό-τρεις δουλειές ( (δουλείες) των 14.000-26.000 με αναγκαστικά δανεικά και μαύρα, τότε, πιστεύω ότι πολύ περισσότεροι θα αισθανόντουσαν αυτοσεβασμό για την ζωή τους και πολλοί-πολλοί λιγότεροι θα πήγαινα για δανεικά, μαύρα κλπ... και θα ενδιαφερόντουσαν και για το περιβάλλον τους αντί να κάνουν την Ελλάδα τον απέραντο σκουπιδότοπο που είναι τώρα.
Τι θα ήταν αυτό που θα έδινε σωστούς μισθούς; οι πολιτικοί; Ίσως. Πιστεύω όμως ότι οι μισθοί καθορίζονται αυτόματα από το μέγεθος και την δομή της οικονομίας, θεωρητικό που θα οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι η Ελληνική οικονομία δεν άντεχε Ευρωπαϊκούς μισθούς, άρα, αυτό που θα έπρεπε να είναι διαφορετικό δεν είναι οι μισθοί, αλλά οι προσδοκίες: δηλαδή, να ζούσαν ζωή των 14.000 τον χρόνο αντί των 40.000 των χρόνο. Πως όμως θα το έκαναν αυτό όταν η τηλεόραση, το σινεμά, τα περιοδικά, οι συγγενείς και φίλοι απ' έξω, τους έδειχναν τι ζωή έπρεπε να ζούνε, με καγιέν, δύο του-του μια σπλις-σπλας, ένα 'ξοχικό, και δε συμαζεύεται...
...κατά 'κείθε το πάω. Δεν δικαιολογώ. Προσπαθώ να εξηγήσω.
...συνέχεια:
Όλα τα σπίτια και πολυκατοικίες που χτίστηκαν τα τελευταία 30 χρόνια τα βλέπεις μέσα από το κάγκελο παστρικά και επιδεικτικά. Έξω όμως από την εξώπορτα, η Ελλάδα είναι ένα σκουπιδαριό. Ο ίδιος (και η ίδια) που μέσα από την πόρτα τους τα έχουνε σαν στούντιο τηλεοπτικής σειράς (σαν αυτά που βλέπουν το βράδυ στο μπανιστίρ ντουλάπ), οι ίδιοι, μόλις βγουν από την εξώπορτά τους δημιουργούν το σκουπιδαριό, πετάνε τα πάντα από το παράθυρο του αυτοκινήτου και τα αφήνουν εκεί που καθόντουσαν στις παραλίες. Και στις δουλειές τους, σ' αυτά που παράγουν, δεν τους ενδιαφέρει ο επαγγελματισμός, ούτε ξέρουνε ίντα πράμα είναι ο επαγγελματισμός -αλλά κάνουν κάτι για να πουν ότι το έκαναν χωρίς την παραμικρή ιδέα του αν αυτό που έκαναν θα προκαλούσε ξεκάρδισμα γέλιου στο εξωτερικό. Αυτό είναι ένα κοινωνιολογικό φαινόμενο που πολύ θε μ' ενδιέφερε να το σπουδάσω...
Δημήτρη καλημέρα,
Διαφωνώ για τους μισθούς που λες.
Προσωπικά πληρώθηκα επειδή δούλεψα και δούλεψα πολύ στη ζωή μου, σκληρά και με απάνθρωπα ωράρια και αμοίφθηκα και καλά, δεν παραπονιέμαι γι αυτό.
Η δική μου η ζωή ήταν η ζωή του εισοδήματος που είχα, ούτε κάτω ούτε πάνω και πληρώθηκα αυτά που πληρώθηκα στο παρελθόν, επειδή οι επιχειρήσεις που εργάστηκα ήταν υπερ-κερδοφόρες.
Αν το σύστημα τις έκανε έτσι, δεν τις έκανε έτσι μόνο στην Ελλάδα κι αν όλο αυτό ήταν μια φούσκα ήταν φοούσκα και παντού. Τα πάντα στον καπιταλιστικό κόσμο είναι φούσκες, ο καπιταλισμός είναι όλος μια φούσκα.
Στην Ελλάδα ο ιδιωτικός τομέας πληρώθηκε όσα του άξιζαν, ίσως και λιγότερα, για τον Δημόσιο έχω αντιρρήσεις, αν μιλάς για αυτόν θα συμφωνήσω απόλυτα.
Νομίζω ότι η αιτία του κακού δεν είναι οι μισθοί, αλλά αυτό που λέει ο Πειρατής, ότι σε αυτή τη χώρα δεν υπήρξε ένα κοινωνικό συμβόλαιο, στην πραγματικότητα δεν είχαμε πυξίδα και ούτε θα έχουμε, δυστυχώς.
Καλή σου μέρα Τζων Μπόη.
Φυσικά δεν εννοώ ότι όλοι ανεξαιρέτως είναι έτσι ή αλλιώς, ούτε μιλούσα ιδιαίτερα για την παρούσα παρέα. Άλλωστε για να υπάρχει η πατούσα παρέα υπό τα συνθήκας εδώ, πρέπει εξ' ορισμού να αποτελεί ...εξαίρεση.
Συμφωνώ για την διαφορά ιδιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων, όπου οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι το 30%-35% του εργατικού δυναμικού.
Η γνώμη που εξέφρασα ήταν μεν υποκειμενική, απόδιδε όμως (και ξεκινούσε από) ένα γεγονός: Ότι ως επί το πλείστον στην Ελλάδα επί δεκαετίες οι μισθοί ήταν 1/2 με 1/5 των αντιστοίχων του εξωτερικού, όμως το κόστος ζωής ήταν 100%-125% του κόστους ζωής στο εξωτερικό. Και ο πραγματικός, μορφωμένος, επαγγελματισμός, όαση στην έρημο. Αυτά δεν είναι γνώμη, είναι γεγονός, και οπωσδήποτε ένα γεγονός που διαπλάθει το τοπίο για τον κάθε εργαζόμενο όπως το αντιλαμβάνεται ο ίδιος στην ζωή που πρέπει να ζει...
Άρα η ερώτηση είναι, τι να είναι άραγε τα αποτελέσματα στην προσωπική και συλλογική ψυχοσύνθεση στα οποία μας οδηγεί το γεγονός.
Μου φαίνεται πάντως πως ότι απάντηση και να δώσει κανείς, η απάντηση αυτή θα πάει μακρύ δρόμο προς την επόμενη απάντηση του κεντρικού ερωτήματος ως προς το γιατί δεν είναι εφικτό το κοινωνικό συμβόλαιο στην Ελλάδα...
Αγαπητέ πειρατή, περάσα για να σου πω μία καλησπέρα και για να σου πω επίσης ότι πλέον από το τρίτο καζάνι αριστερά άλλαξα στέκι και πλέον δε με λένε αθηνόβιο αλλά blue athina.
εδώ:
http://mesastokazani.blogspot.gr/
Post a Comment